Ενεργητική Ακρόαση: Ορισμός/ Δεξιότητες

 Γράφει η Παπαδόπουλου Ειρήνη

Καλησπέρα σήμερα σκέφτηκα να γράψω ένα άρθρο για την ενεργητική ακρόαση καθώς πολλοί νομίζουμε πως ακούμε αλλά  τον τελευταίο καιρό σκέφτομαι πως μάλλον ακούμε για να απαντήσουμε και όχι να ενημερωθούμε για την οπτική του άλλου. 

Θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε σε αυτό τον άρθρο τον ορισμός καθώς και τις δεξιότητες που απαιτούνται για να πραγματοποιηθεί η ενεργετική ακροάση;

Τι είναι λοιπόν η ενεργητική ακροάση;

Η ενεργητική ακρόαση είναι μια πολύτιμη δεξιότητα που ενισχύει την επικοινωνία και τις σχέσεις, καθώς δείχνει στο άτομο που μιλάει ότι τον ακούτε πραγματικά και κατανοείτε τα συναισθήματα και τις σκέψεις του. 

Τι δεξιότητες απαιτεί η ενεργητική ακροάση;

1. Πλήρης Προσοχή

• Απομακρύνετε Περισπασμούς: Αφαιρέστε οτιδήποτε μπορεί να αποσπάσει την προσοχή σας, όπως κινητά τηλέφωνα, τηλεόραση ή άλλους θορύβους.
• Βλεμματική Επαφή: Κοιτάξτε τον ομιλητή στα μάτια για να δείξετε ότι είστε παρόντες και συγκεντρωμένοι.

2. Λεκτική Επικοινωνία

• Επιβεβαίωση και Ενθάρρυνση: Χρησιμοποιήστε φράσεις όπως "καταλαβαίνω", "ακούγεται δύσκολο" ή "πες μου περισσότερα" για να δείξετε ότι παρακολουθείτε και ενδιαφέρεστε.
• Ανακεφαλαίωση και Παράφραση: Επαναλάβετε με δικά σας λόγια αυτό που μόλις ειπώθηκε για να βεβαιωθείτε ότι κατανοήσατε σωστά και να δείξετε ότι ακούσατε προσεκτικά. Π.χ., "Αν κατάλαβα σωστά, αισθάνεσαι...".

3. Μη Λεκτική Επικοινωνία

• Γλώσσα Σώματος: Χρησιμοποιήστε εκφράσεις του προσώπου, νεύματα και άλλες κινήσεις που δείχνουν ότι ακούτε και ενδιαφέρεστε.
• Κατάλληλη Στάση: Κλίνετε ελαφρώς προς τον ομιλητή και κρατήστε μια ανοιχτή στάση σώματος.

4. Αντανάκλαση Συναισθημάτων

• Αναγνώριση Συναισθημάτων: Αναγνωρίστε και εκφράστε τα συναισθήματα του ομιλητή. Π.χ., "Ακούγεσαι απογοητευμένος" ή "Μοιάζεις πολύ ενθουσιασμένος".
• Ενσυναίσθηση: Προσπαθήστε να μπείτε στη θέση του άλλου και να κατανοήσετε πώς αισθάνεται. Προσοχή όχι να ταυτιστείτε.

5. Ανοιχτές Ερωτήσεις

• Ενθάρρυνση Συζήτησης: Κάντε ανοιχτές ερωτήσεις που ενθαρρύνουν τον ομιλητή να πει περισσότερα. Π.χ., "Τι συνέβη μετά;" ή "Πώς αισθάνθηκες γι' αυτό;".

6. Αποφυγή Διακοπών

• Αφήστε τον Ομιλητή να Ολοκληρώσει: Μην διακόπτετε τον ομιλητή. Περιμένετε να ολοκληρώσει τις σκέψεις του πριν απαντήσετε.
• Χρόνος Σκέψης: Δώστε χρόνο στον ομιλητή να σκεφτεί και να εκφράσει τις σκέψεις του χωρίς πίεση.

7. Επιβεβαίωση και Κλείσιμο

• Επιβεβαίωση Κατανόησης: Ρωτήστε αν καταλάβατε σωστά και αν υπάρχει κάτι άλλο που θέλει να προσθέσει ο ομιλητής.
• Συμφωνία σε Δράσεις: Εάν συζητάτε για επίλυση προβλημάτων, συμφωνήστε από κοινού σε συγκεκριμένες ενέργειες ή επόμενα βήματα.

Η ενεργητική ακρόαση  είναι δύσκολη και απαιτεί εξάσκηση, αλλά τα οφέλη της είναι μεγάλα, ενισχύοντας τις σχέσεις, μειώνοντας τις παρεξηγήσεις και προάγοντας την εμπιστοσύνη και την κατανόηση.

Βιβλιογραφία: Κανδυλάκη Αγάπη:  "Η συμβουλευτική στην κοινωνική εργασία δεξιότητες και τεχνικές" (Μάιος 2008)