Απλοί τρόποι επίλυσης προβλημάτων για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Τα περισσότερα παιδία με μαθησιακές δυσκολίες, δυσκολεύονται αρκετά  στα προβλήματα μαθηματικών.

Μια καλή ενναλακτική λύση είναι να προσπαθήσουμε να απλοποιήσουμε τη διαδίκασια της επίλυσης των προβλημάτων με τους παρακάτω τρόπους:

1)Διαβάζουμε αρκετές φορές το πρόβλημα μέχρι να το καταλάβει το παιδί.  Κυκλώνουμε ή τονίζουμε με μαρκαδόρο τα δεδομένα του προβλήματος

2)Βρίσκουμε τις λέξεις κλειδιά

Οι λέξεις κλειδιά ανάλογα με τις πράξεις είναι οι εξής:

Πρόσθεση:

1. Συνολικά
2. Όλα μαζί
3. Παραπάνω
4. Άθροισμα
5. Αυξήθηκε

Αφαίρεση

1. Διαφορά
2. Λιγότερα
3. Μειώθηκε
4. Έμεινε
5. Τι απέμεινε 

Πολλαπλασιασμός 

1. Πόσες φορές
2. Γινόμενο
3. Διπλάσιο-Διπλασιάστηκε
4. Το ένα τόσο, Τα πολλά πόσο

Διαίρεση

1. Μοιράζω
2. Χωρίζω
3. Σε ίσα μέρη
4. Το καθένα
5. διαιρώ

3)Σε ένα χαρτί ζωγραφίζουμε μια εικόνα σχετική με το πρόβλημα. Η οπτικοποίηση βοηθά το παιδί να σκεφτεί τη λύση.

Γενικά για τη λύση των προβλημάτων οι γονείς θα πρέπει να θυμούνται, οτί μπορούν να χρησιμοποιήσουν αληθινά αντικείμενα κάνοντας αναπαράσταση του προβλήματος όπως μπογιές, μπαλάκια, αυτοκινητάκια, κούκλες, καραμέλες, μολύβια κ.λ.π. 
Eπιπλέον, για προβλήματα σχετικά με το βάρος (γραμμάρια, κιλά κ.λ.π) μπορούμε να πάμε στην κουζίνα, να ζυγίσουμε, να υπολογίσουμε και να παίξουμε με τα παιδιά.
Τέλος, για προβλήματα με τα χρήματα χρειάζονται τα παιδιά να παρούν πρωτοβουλίες για καθημερινές οικονομικές συναλλαγές πχ στο super market και στο φούρνο.

Πρακτικά πράγματα δηλαδή! 

Ας μην ξεχνάμε οτί τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται πως να σκέφτονται και όχι τι να σκέφτονται!

Γνωριμία με την ελλειματική προσοχής-Υπερκινητικότητα

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

΅΄Είναι σαν να παίζει το ραδιόφωνο με πολλά παράσιτα, ενώ εσύ προσπαθείς να ακούσεις τι συμβαίνει"

Η Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής είναι μια νευρο-αναπτυξιακή διαταραχή που τη συναντάμε όλο και πιο συχνά στα παιδιά μας. 

Αξίζει να σημειωθεί  ότι η διάγνωση γίνεται  μεταξύ 4-7 ετών από  διεπιστημονική ομάδα και για να είναι έγκυρη θα πρέπει να έχει πραγματοποιηθεί σε κάποιο δημόσιο φορέα. (ΚΕΔΔΥ, δημόσια νοσοκομεία, Κέντρα Ψυχικής Υγείας).

Η ελλειμματική προσοχή συναντάται συχνότερα σε αγόρια με αναλογία 3:1
Συνήθως υπάρχει συννοσηρότητα της ελλειμματικής προσοχής με άλλες διαταραχές όπως: Μαθησιακές δυσκολίες, αναπτυξιακές δυσκολίες, διαταραχές εναντιωματικής συμπεριφοράς-διαγωγής, διαταραχές άγχους-συναισθήματος.

Οι αίτιες ακόμα δεν είναι απόλυτα σαφείς. Οι απόψεις που κυριαρχούν είναι αφενός ότι η διαταραχή είναι κληρονομική, αφετέρου ότι ο εγκέφαλος αυτών των παιδιών παρουσιάζει διαφορές με εκείνων των συνομήλικων τους στη δομή, το μεταβολισμό και στη λειτουργία συγκεκριμένων περιοχών.

Η Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής μπορεί να συνυπάρχει με υπερκινητικότητα ή διάσπαση προσοχής ή παρορμητικότητα, κάποιες φορές μπορεί να συνυπάρχει και με όλα μαζί.

Κάποια συμπτώματα για την υπερκινητικότητα είναι όταν το παιδί:
-Φεύγει συχνά από τη θέση του ή το θρανίο
-Τρέχει ή σκαρφαλώνει συνεχώς
-Δεν προσέχει τα παιχνίδια του και τα καταστρέφει
-Δυσκολεύεται στα ομαδικά παιχνίδια και δεν μπορεί να συγκρατεί κανόνες

Κάποια συμπτώματα για την διάσπαση προσοχής είναι όταν το παιδί:
-Δείχνει να μην ακούει
-Κάνει βιαστικά λάθη
-Χάνει και ξεχνάει βιβλία-εργασίες
-Έχει συχνά ατυχήματα

Τέλος, κάποια συμπτώματα για την παρορμητικότητα είναι όταν το παιδί:
-Δεν σκέφτεται πριν ενεργήσει
-Διακόπτει ή αναβάλλει συζητήσεις και δραστηριότητες
- Ο λόγος του έχει γραμματικά και συντακτικά λάθη

Για να χαρακτηρίσουμε κάποιο παιδί με Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής θα πρέπει τα συμπτώματα να παρουσιάζονται τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι. Παρακάτω ακολουθούν κάποιες  γενικές οδηγίες για γονείς χωρίς να ξεχνάμε βέβαια ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και ξεχωριστό.

Οδηγίες προς γονείς:
- Η σταθερή πορεία  αντιμετώπισης και συμπεριφοράς και από τους δυο γονείς είναι καθοριστική
-Θέστε σαφή όρια και κανόνες.
-Επαινείτε τη συγκεκριμένη λειτουργική συμπεριφορά
- Εστιάστε στην επιθυμητή συμπεριφορά και όχι σε αυτήν που θέλετε να σταματήσει
- Οι τιμωρίες πρέπει να είναι άμεσες και να διατυπώνονται με ήρεμο και κατανοητό τρόπο
- Οι απαιτήσεις σας πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις δυνατότητες του παιδιού σας και όχι στις δικές σας
- Ενισχύστε τον επικοινωνιακό τομέα
- Το ωράριο του ύπνου και της διατροφής να είναι σταθερό.(Ρουτίνα)
- Αναθέστε του δουλείες στο σπίτι( λίστα με ψώνια στο soupermarket, επιλογή των ρούχων από το προηγούμενο βράδυ, προετοιμασία τσάντας)
- Οργανώστε το δωμάτιο (postit, πίνακας ανακοινώσεων)
-Ο χώρος της μελέτης να είναι συγκεκριμένος και μεγάλος και να τοποθετείται μόνο ένα μάθημα τη φορά
- Η μελέτη στο σπίτι να είναι οργανωμένη και γεμάτη διαλείμματα που έχουν συμφωνηθεί με τα παιδιά
- Να υπάρχει συγκεκριμένος χρόνος μελέτης
- Να συμμετέχει σε εξωσχολικές ομαδικές δραστηριότητες που θα μπορεί να εκτονώνεται φυσικά

Η Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής παρουσιάζει αυξητικές τάσεις και είναι μια διαταραχή που διερευνάται  συνέχεια. Οι γονείς για να βοηθήσουν αποτελεσματικά πρέπει να απενοχοποιηθούν για τη δυσκολία  και να την αποδεχτούν, άλλωστε η διαταραχή αυτή ακολουθεί το άτομο και στην ενήλικη ζωή.   

ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΠΩΣ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΔΕΝ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΕΛΛΙΠΗΣ ΓΟΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Η ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ!

Πως οι γονείς μπορούν να κάνουν τα παιδιά να αγαπήσουν το διάβασμα;

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Η ανάγνωση αποτελεί μια δομημένη σύνθεση δύο λειτουργιών, της αποκωδικοποίησης και της κατανόησης η οποία καταδεικνύει τη διττή θεώρηση της ανάγνωσης ως γνωστικής λειτουργίας και διαδικασίας επεξεργασίας πληροφοριών.

 Ο σκοπός της ανάγνωσης  συνήθως συνίσταται σε πέντε επίπεδα:

α. της επικοινωνίας, όταν ο αναγνώστης αποκωδικοποιεί και ερμηνεύει το κείμενο που έχει γράψει ο συγγραφέας

 β. της μάθησης, με σκοπό την απόκτηση γνώσεων

 γ. της άντλησης πληροφοριών, όπου αξιοποιούνται οι προϋπάρχουσες

γνώσεις που διαθέτει ο αναγνώστης

 δ. της ευχαρίστησης που λαμβάνει το άτομο μέσα από το κείμενο

ε. του ενδιαφέροντος, όταν το άτομο διαβάζει κείμενα που ικανοποιούν τα ενδιαφέροντά του με απώτερο σκοπό, όπως την ενημέρωση και την ικανοποίηση της περιέργειάς του.

Οι  βασικές αναγνωστικές δεξιότητες, όπως η φωνολογική ενημερότητα, η αποκωδικοποίηση, η ευχέρεια και η γνώση του λεξιλογίου θεωρούνται προαπαιτούμενες για μια επιτυχή ανάγνωση κειμένου.

Τα παιδιά συχνά καλούνται να διαβάζουν όλη μέρα στο σχολείο. Για το λόγο

αυτό όταν τους ζητείται από τους γονείς να εξασκηθούν στην ανάγνωση συχνά αρνούνται.
Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι ώστε το παιδί να εξασκείται και ταυτόχρονα να απολαμβάνει τη διαδικασία της ανάγνωσης.

  Ας εξετάσουμε κάποιους από αυτούς:

   Ξεκινήστε με μικρά βήματα. Βάλτε τα παιδιά σας να διαβάσουν αποσπάσματα η λίγες σελίδες από περιεχόμενο που τους ενδιαφέρει.

    Κάντε του δώρα εξωσχολικά βιβλία. Δώστε του την ευκαιρία να επιλέξει εκείνο το βιβλίο που του ταιριάζει

    Το παιδί βλέπει ότι μιμείται. Αν σας βλέπει να διαβάζετε εφημερίδες, περιοδικά η βιβλία, θα κάνει το ίδιο.

     Δημιουργείστε μαζί με το παιδί σας ένα όμορφο χώρο βιβλιοθήκης. Μπορείτε να τοποθετήσετε μαξιλάρια, ωραίο φώς ή κάτι εντυπωσιακό για να κάνετε το χώρο ελκυστικό. Εναλλακτικά επισκεφτείτε τη βιβλιοθήκη της γειτονίας σας.

   Διαβάστε μαζί με το παιδί, ένα κόμικς, μια ιστορία, ένα παραμύθι, κάνοντας διαφορετικές φωνές ανάλογα με τους ρόλους της ιστορίας. Επιπλέον ρωτήστε το για την υπόθεση και τους ήρωες, ώστε το παιδί να έχει αστείρευτο ενδιαφέρον για την ιστορία που διαδραματίζεται στις σελίδες του βιβλίου

     Αγοράστε ένα επιτραπέζιο και παίξτε όλοι μαζί, αφήνοντας το παιδί να διαβάσει τους κανόνες του παιχνιδιού

    Μαγειρέψτε μαζί με το παιδί και αφήστε το να διαβάσει τη συνταγή

    Διαλέξτε βιβλία από ταινίες που είδατε μαζί με τα παιδιά σας στο σινεμά ή στην τηλεόραση

    Καθιερώστε μια ώρα διαβάσματος κάθε μέρα. Εδώ να σημειώσουμε, ότι μπορεί να γίνεται από πολύ μικρή ηλικία. Ακόμα και η εικόνα είναι ένα πολύ σημαντικό ερέθισμα.

   Γράψτε μηνύματα και σκορπίστε τα σε διάφορα μέρη του σπιτιού. Ενθαρρύνετε το παιδί να κάνει το ίδιο.

Να θυμάστε ότι το πιο σημαντικό είναι να κάνετε το παιδί να αγαπήσει το διάβασμα χωρίς εξαναγκασμούς και πιέσεις. 

Tέλος, είναι πολύ σημαντικό να γινόμαστε εμείς το πιο δυνατό και φωτεινό παράδειγμα για τα παιδιά μας!

Καλή ανάγνωση λοιπόν!

Μπορεί το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες να μαθει Αγγλικά;

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

 Τα Αγγλικά, αντίθετα από τα ελληνικά είναι μια μη φωνολογική γλώσσα. Συγκεκριμένα άλλα ακούμε, άλλα διαβάζουμε και άλλα γράφουμε. Περιέχει 26 γράμματα και 44 ήχους. Κατανοούμε λοιπόν, πόσο πολύπλοκη είναι η εκμάθησή των Αγγλικών για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Συχνά, τόσο οι γονείς όσο και τα ίδια τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, αναρωτιούνται, εάν είναι εφικτή η προσέγγιση των Αγγλικών, καθώς είναι δυνατό το παιδί να αντιμετωπίζει τις ίδιες δυσκολίες στην Αγγλική γλώσσα όπως και στη μητρική.

 Οι μαθησιακές δυσκολίες στα Αγγλικά εμφανίζονται στην ανάγνωση, στο προφορικό-γραπτό λόγο των αγγλικών.
 Ειδικά στην ανάγνωση το παιδί διαβάζει
  Αργά, συλλαβιστά χωρίς άνεση και ροή
  Δυσκολεύεται να διακρίνει γράμματα που μοιάζουν οπτικά όπως:b-d,m-n,u-n,d-p.
  Παραποιεί λέξεις που μοιάζουν οπτικά μεταξύ του όπως:hourse-house, meat-team
  Δεν κατανοεί το νόημα του αναγνωσμένου κειμένου
  Χάνει τη σειρά που βρίσκεται όταν διαβάζει
 Δεν σταματάει σε σημεία στίξης

 Στη συνέχεια στο γραπτό λόγο το παιδί:
 • Παραλείπει, προσθέτει, αντιμεταθέτει, γράμματα και συλλαβές πχ:would-wood,could-kood
 • Μπερδεύει φθόγγους που συγγενεύουν φωνολογικά πχ:b-d
 • Δεν διακρίνει την ηχητική διαφορά μεταξύ των λέξεων που μοιάζουν πχ:thing-think,back-bag, not-done
• Αντιστρέφει γράμματα (πχ:p-b,b-d,d-q)
• Kάνει λάθος στους αποστρόφους(Πχ:Toms”book αντί για Tom”s book)
• Δυσκολεύεται με γραμματικά φαινόμενα που μοιάζουν
• Κάνει ορθογραφικά λάθη σε λέξεις που έχει διδαχθεί συστηματικά και δεν μπορεί να τηρεί τα σημεία στίξης
• Δεν μπορεί να αναπτύξει επαρκώς τις ιδέες του
• Δεν τηρεί τα απαραίτητα διαστήματα μεταξύ των  λέξεων και δυσκολεύεται να γράψει πάνω στις γραμμές του φύλου εργασίας
• Κρατάει το μολύβι αδέξια
• Έχει αργό ρυθμό αντιγραφής από τον πίνακα ή από το βιβλίο
• Η εμφάνιση του γραπτού του είναι ακατάστατη με συχνές μουτζούρες

 Τέλος στον προφορικό λόγο το παιδί:
  Δεν κατανοεί σύνθετες προτάσεις ή οδηγίες
 Δεν καταλαβαίνει μεταφορές, προσομοιώσεις ή πολλαπλές έννοιες μιας λέξης
 Δυσκολεύεται με τις προθέσεις και την έννοια τους
 Δεν καταφέρνει να συντάξει σωστά το λόγο του με αποτέλεσμα να παραλείπει άρθρα, υποκείμενα και αντικείμενα
 Δεν μπορεί να μάθει εύκολα το λεξιλόγιο
 Δυσκολεύεται να επιλέξει και να χρησιμοποιήσει την κατάλληλη λέξη με αποτέλεσμα να κολλάει και να εκφράζεται με ακατάλληλες λέξεις  Χρησιμοποιεί λάθος του χρόνους.

 Κάποια σύνοδα συμπτώματα των παιδιών με δυσκολίες στα Αγγλικά μπορεί να είναι:
 • Εσωστρέφεια, χωρίς να μπορούν άνετα να εκφράζουν την άποψη τους στην τάξη
 • Έλλειψη συγκέντρωσης και οργανωτικά προβλήματα
 • Απομόνωση δίχως να μιλούν στους συμμαθητές του
 • Άρνηση να εκφραστούν στα Αγγλικά προς αποφυγή επίπληξης από τον εκπαιδευτικό
 • Χαμηλή αυτοπεποίθηση, αποφεύγοντας πολλές φορές το βλέμμα του εκπαιδευτικού
 • Μικρό εύρος μνήμης(ακουστική-οπτικής)
 • Δεν δουλεύουν ανεξάρτητα και χρειάζονται συχνή καθοδήγηση.

 Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, έχουν μοναδικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες, έτσι για την παρακολούθηση των Αγγλικών ενδείκνυνται τα ιδιαίτερα μαθήματα, στην ηλικία όπου το παιδί θα είναι ώριμο να κατανοήσει την Αγγλική γλώσσα. Η ενσωμάτωση ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες σε μια τάξη φροντιστηρίου με διαφορετικά επίπεδα μαθητών, δεν μπορεί να ωφελήσει το παιδί αν ο σχεδιασμός διδασκαλίας δεν είναι κατάλληλος ώστε να επαρκεί στην κάλυψη των αναγκών του. Στα ιδιαίτερα μαθήματα, τόσο η ύλη όσο και ο ρυθμός των μαθημάτων προσαρμόζεται και αλλάζει σύμφωνα με τις μοναδικές ανάγκες των παιδιών.

Σκοπός στις περιπτώσεις μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι να ολοκληρωθεί μια συγκεκριμένη ύλη, αλλά να ολοκληρωθεί με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βαθμό κατανόησης από τον μαθητή. Επιπλέον τόσο ο εκπαιδευτικός όσο και ο γονιός για την εκμάθηση των αγγλικών μπορούν να χρησιμοποιήσουν πολυαισθητηριακό τρόπο διδασκαλίας.

 Συγκεκριμένα, ο εκπαιδευτικός εκτός από τη λεκτική διδασκαλία είναι καλό να χρησιμοποιεί χρώμα, εικόνα, ήχο, αφή και σώμα σε μια προσπάθεια παρουσίασης του μαθήματος(γραμματικό, λεξιλόγιο, συντακτικό) με βιωματικό τρόπο για να κερδίσει το ενδιαφέρον του μαθητή με δυσκολίες ώστε να συμμετέχει ενεργά και ο ίδιος στην παράδοση του μαθήματος. Από την άλλη ο γονιός στο σπίτι μπορεί να υποστηρίζει την εκμάθηση Αγγλικών με τη χρήση διαδραστικών πινάκων και αντικειμένων όπως πλαστελίνη. Επιπλέον μπορεί μαζί με τα παιδιά, να επιλέγει εξωσχολικά βιβλία στην Αγγλική γλώσσα , ώστε να ενισχύσει το λεξιλόγιο, την γραμματική και το γραπτό λόγο.

Κάποιες κοινές οδηγίες για γονείς και εκπαιδευτικούς για να «τονώσουν» το παιδί στην εκμάθηση των αγγλικών είναι:
 Συνεχής επιβράβευση και έπαινος προκειμένου να αυξηθεί το αίσθημα αυτοπεποίθησης
 Αναγνώριση των δυνατοτήτων του μαθητή και ενίσχυση των δυνατών του σημείων
 Αναγνώριση αγαπημένων συνηθειών των μαθητών και προφορική επικοινωνία γύρω από αυτές
  Χρήση εικόνων και αντικειμένων που μπορούν να αγγίξουν για να αντιληφθούν πιο εύκολα τις έννοιες
 Χρήση αγγλόγλωσσων περιοδικών με ενδιαφέροντα του ίδιου του μαθητή για να μαθαίνει πιο ευχάριστα την Αγγλική γλώσσα.
 Δημιουργία ρουτίνας που πρέπει να υιοθετηθεί τόσο από τον γονιό και τον εκπαιδευτικό για να νιώσει το παιδί ασφάλεια

 Κλείνοντας πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι πρέπει να σεβόμαστε τις ιδιαίτερες ανάγκες του μαθητή στην απόκτηση μάθησης. Η εκμάθηση πρέπει να εστιάζει ατομικά στον εντοπισμό των ενδιαφερόντων, της αντιληπτικότητας και στην ενίσχυση αυτοπεποίθησης, των παιδιών που καθιστούν ευκολότερη και πιο λειτουργική την εκμάθηση των αγγλικών

Πολυαισθητηριακές μέθοδοι που ενισχυούν την ορθογραφία

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

 Η ορθογραφία πολλές φορές θεωρείται επίπονη διαδικασία για τα παιδιά. Τα συχνά λάθη οδηγούν σε ματαιώση της προσπάθειας του παιδιού αλλα ταυτόχρονα κουράζουν και τους γονείς. Παρακάτω παρουσιάζονται ορισμένες προτάσεις προσέγγισης της ορθογραφίας σαν παιχνίδι, όπου αφενός θα διασκεδάσουν τα παιδιά και αφετέρου θα ανακουφιστούν οι γονείς.

1)Κρεμάλα. Μάθετε δύσκολές λέξεις με κρεμάλα. Βάλτε και το παιδί να συνθέσει λέξη, ώστε να τη βρείτε εσείς.
 2)Ονομα ζώο πράγμα φυτό.Πρόκειται για το πολύ γνωστό και αγαπημένο παιχνίδι των παιδικών μας χρόνων.Ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι κατάλληλο αφενός για να εμπλουτίσουν τα παιδιά το λεξιλόγιο τους και αφετέρου να εξοικειωθούν με την ορθογραφία.
 3)SCRABBLE.Το συγκεκριμένο παιχνίδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βοήθημα εξάσκησης στην ορθογραφία αλλά και επέκτασης του λεξιλογίου μέσα από μια ευχάριστη δραστηριότητα.
 4)Μουσική ορθογραφία. Η μουσική ορθογραφία είναι ένας εναλακτικός τρόπος μάθησης, ώστε τα παιδιά να συνδέσουν τον ήχο με τον κανόνα ορθογραφίας.Η μουσική ορθογραφία κάνει μια πιεστική και ανιαρή διαδικασία να μοιάζει με παιχνίδι, έτσι διώχνει την ανία και μετατρέπει το «πρόβλημα» των παιδιών σε μια ευκαιρία για διασκέδαση.
 5)Μαρκαδόρους με καταλήξεις.Γράψτε τις δύσκολες λέξεις μία – μία σε καρτέλες ή σε χαρτόνια δίνοντας έμφαση με μαρκαδόρο στο κομμάτι της λέξης που είναι σημαντικό να θυμηθεί το παιδί. Εναλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε δακτυλομπογίες ή πλαστελίνη.
 6)jenka. Σε κάθε τουβλάκι μπορούμε με το υλικό γραφής που επιλέξαμε να γράψουμε αυτό που μας ενδιαφέρει για να ενισχύσουμε την ορθογραφία. Πχ:Γραμμένες λέξεις που λείπει ένα γράμμα και πρέπει να το προσθέσει. Πχ. γράφ_
 7)Φιδακι. Σε κάθε αριθμό του παιχνιδιού μπορούμε να κολλήσουμε μικρά χαρτάκια που να δίνουν οδηγίες για το τι πρέπει να κάνει ο κάθε παίκτης που "πέφτει" σε αυτό τον αριθμό. Πχ: Να συμπληρώσει το γράμμα που λείπει σε λέξεις πχ. παίζ_, να γράψει τρεις υπαγορευμένες λέξεις με σωστή ορθογραφία,Να ονομάσει πέντε ουσιαστικά/επίθετα/ρήματα
 8)Ζωγραφική. Ζωγραφιστε αυτό που λέει η λέξη και γράψτε από κάτω τη λέξη. Αν είναι πρόταση ζωγραφίστε τι λέει η πρόταση και γράψτε ανάλογα την πρόταση
 9)Χρήση μαγνητικών γραμμάτων. Γράψτε κάποιες δύσκολες λέξεις με μαγνητικά γράμματα μαζί με το παιδί και κολλήστε τες στο ψυγείο, ώστε το παιδί να έχει καθημερινή οπτική επαφή.

  Καλή διασκέδαση!!!!!

Αυτισμός και εκπαιδευτικές παρέμβασεις

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Αυτισμός και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις

Ο Αυτισμός, είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή που εμφανίζεται στη ζωή του ατόμου πριν τα 3 έτη.

 Εκδηλώνεται κυρίως  με σοβαρή έκπτωση στην κοινωνική επικοινωνία , με έλλειψη  φαντασίας και με στερεοτυπική εκδήλωση συμπεριφορών και ενδιαφερόντων. Να σημειωθεί, ότι τα συμπτώματα και η ένταση αυτών, διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Τα αίτια της διαταραχής δεν είναι σαφή, αν και πολλοί επιστήμονες έχουν ασχοληθεί εκτενώς. Επί το πλείστον οι έρευνες τείνουν ότι ο αυτισμός προέρχεται από μια δυσλειτουργία του εγκεφάλου και είναι μια εκ γενετής διαταραχή.

Τις περισσότερες φορές υπάρχει συνοσηρότητα, με άλλες δυσκολίες. Κάποιες από αυτές είναι: οι μαθησιακές δυσκολίες, η διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και η αδεξιότητα στον κινητικό συντονισμό.

Η διάγνωση είναι απαραίτητο να γίνεται από διεπιστημονική ομάδα που να αποτελείται από παιδοψυχιάτρο, αναπτυξιολόγο, λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, ειδικό παιδαγωγό και ψυχολόγο.  

Είναι σημαντικό να  γίνει έγκαιρα η διάγνωση της διαταραχής, ώστε  τα άτομα να βελτιώσουν τις ικανότητες τους μέσα από την συστηματική και χρόνια εκπαίδευση.

Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση, όπως και τα άτομα με αυτισμό. Η εκπαίδευση αυτών των παιδιών γίνεται σε φοίτηση στα σχολεία είτε σε κανονικά, είτε σε ειδικά ανάλογα με το δυναμικό τους.

Το παιδί παράλληλα με το σχολείο, είναι απαραίτητο να κάνει και  θεραπείες, όπως: λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, ειδική αγωγή. Υπάρχουν και άλλες ειδικές εκπαιδευτικές παρεμβάσεις όπως: θεραπείες μέσω της τέχνης (μουσικοθεραπεία-δραματοθεραπεία-χοροθεραπεία), ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις μέσω αλληλεπιδραστικού χαρακτήρα και μάθηση υποβοηθούμενη μέσω της χρήσης των υπολογιστών.

Τα παιδιά με αυτισμό μπορούν να μάθουν καλύτερα μέσω του οπτικοποιημένου προγράμματος και της δομημένης διδασκαλίας.

Το πρόγραμμα βοηθάει το παιδί  να καταλάβει τον κόσμο που το περιβάλλει και να είναι πιο ήρεμο σε ερεθίσματα που δέχεται. Επίσης, μέσα από το πρόγραμμα το παιδί μαθαίνει να συγκεντρώνεται σε ότι είναι  σημαντικό και να αξιοποιεί τις δυνατότητες του, ώστε να γίνει ανεξάρτητο.

Η δομημένη διδασκαλία από την άλλη αφενός βοηθάει το παιδί να καταλάβει τη διαδικασία της μάθησης και αφετέρου δίνει ασφάλεια αφού το παιδί νιώθει ότι τα πράγματα είναι σταθερά και προβλέψιμα. 

Οι δυο παραπάνω τρόποι, βοηθάνε στη μείωση του άγχους, στην ανάπτυξη της μάθησης μέσω οπτικών ερεθισμάτων και στην σταθερότητα. Επιπλέον απλοποιούν τις καταστάσεις, μειώνουν την έλλειψη οργάνωσης και αυξάνουν την αυτονομία.

Ένα σημαντικό εργαλείο  για την εκπαίδευση των παιδιών με αυτισμό είναι η βιωματική μάθηση που επιτυγχάνεται κυρίως μέσω παιχνιδιού ελεύθερου ή δομημένου. Το παιδί τείνει να μαθαίνει μέσα από την πράξη ευχάριστα και διαδραστικά, καθώς και με ένα διαφορετικό τρόπο.

Επιπλέον, ένα άλλο μέσο εκμάθησης κοινωνικών δεξιοτήτων, είναι οι κοινωνικές ιστορίες. Πρόκειται συνήθως για οπτικό κείμενο και εικόνες που δίνουν πληροφορίες για καταστάσεις και δεξιότητες που δυσκολεύουν το συγκεκριμένο άτομο. Ο βασικός στόχος, της κοινωνικής ιστορίας είναι να κατανοήσει τις καταστάσεις το άτομο και όχι να αλλάξει  τη συμπεριφορά του.

Πολύτιμη σε όλα τα παραπάνω είναι η συμμετοχή γονέων, αφού η οικογένεια είναι το πιο σημαντικό περιβάλλον γενίκευσης γνώσεων.

Κάποιες καλές πρακτικές για εμάς, τους εκπαιδευτές των παιδιών με αυτισμό είναι οι εξής:

Ø Χρησιμοποιούμε τα δυνατά σημεία του παιδιού για να αναδυθούν νέες δεξιότητες

Ø Συνεργαζόμαστε με τους υπόλοιπους θεραπευτές του παιδιού και το πλαίσιο φοίτησης

Ø Θέτουμε ρεαλιστικούς και εφικτούς στόχους και δίνουμε χρόνο στο παιδί για να επιτευχθούν

Ø Δίνουμε συγκεκριμένες οδηγίες, αποφεύγοντας τις πολλαπλές

Ø Τονίζουμε το τι πρέπει να κάνει παρά, το τι να αποφύγει

Ø Χρησιμοποιούμε, όσο μπορούμε κυριολεκτικό λόγο

Ø Δείχνουμε υπομονή, επιμονή, χιούμορ και ψυχραιμία

Επισημαίνουμε, ότι οι εκπαιδευτές των παιδιών με αυτισμό θα πρέπει και οι ίδιοι να έχουνε εκπαιδευτεί σε διάφορες μεθόδους. Ενδεικτικά, κάποιες από αυτές είναι: teach,εντατική αλληλεπίδραση, κοινωνικές ιστορίες, ψυχοδυναμικές προσεγγίσεις και αισθητηριακή ολοκλήρωση.

Θα πρέπει να θυμόμαστε όλοι όσοι ασχολούμαστε με την εκπαίδευση του αυτισμού, ότι ο τρόπος μάθησης αυτών των ατόμων  δεν είναι κατώτερος αλλά διαφορετικός.

Εν κατακλείδι, ο ρόλος των εκπαιδευτών είναι να βοηθήσει, το άτομο να κατανοήσει τον κόσμο και όχι να αλλάξει τον τρόπο σκέψης του.

Μαθηματικά και Μάθηση

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Η δυσαρίθμησια, είναι σχετικά ένας καινούριος όρος. Έχει μελετηθεί λιγότερο από τις υπόλοιπες διαταραχές που αφορούν στην ανάγνωση και στο γραπτό-προφορικό λόγο. Ανήκει στις μαθησιακές δυσκολίες και μπορεί να συνυπάρχει με άλλες διαταραχές όπως δυσορθογραφία, δυσαναγνωσία, δυσλεξία ή να εμφανίζεται μεμονωμένα χωρίς καμιά άλλη δυσκολία. Ο μαθητικός πληθυσμός που εμφανίζει τη διαταραχή στο σχολείο είναι 3-6% και πλήττει κυρίως τα αγόρια.

Ορίζεται σαν μια δυσκολία που σχετίζεται με τις αριθμητικές ικανότητες στην οργάνωση και στον υπολογισμό. Είναι ανεξάρτητη , από τη νοημοσύνη καθώς αυτά τα παιδιά μπορούν να παρουσιάζουν μέση έως υψηλή . Τα αίτια της διαταραχής ακόμα δεν έχουν βρεθεί , ωστόσο υπάρχουν έρευνες που υποστηρίζουν ότι μπορεί να οφείλεται σε δυσλειτουργίες σε κάποιες περιοχές του εγκεφάλου.

Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις που οι γονείς οφείλουν να παρατηρήσουν προκειμένου να γίνει έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της δυσαριθμησίας. 

Οι ενδείξεις είναι  οι εξής:

-Το παιδί δυσκολεύεται να  διαβάσει και να γράψει αριθμούς. Συχνά παραλείπει, αντικαθιστά και αντιστρέφει αριθμούς.

-Παρουσιάζει δυσκολίες αφενός στην κατανόηση προμαθηματικών εννοιών όπως σειροθέτηση και ταξινόμηση και αφετέρου στην αντίληψη μεγεθών και ποσοτήτων(μεγάλο-μικρό, πολλά- λίγα)

-Παρουσιάζει δυσκολίες στις μαθηματικές πράξεις. Πολλές φορές παραλείπει κρατούμενα.

-Εμφανίζει δυσκολίες στην εκμάθηση προπαίδειας

-Δεν μπορεί να κάνει αυτοματοποίηση των πράξεων, δεν απαντά αμέσως ,χρειάζεται  σκέψη και κάνει συχνά λάθη. Επιπλέον , το παιδί έχει εμμονή με το μέτρημα των δάχτυλων για να βρει τα αποτελέσματα.

-Αδυνατεί να δώσει σημασία στα μαθηματικά σύμβολα ή τα μπερδεύει.

-Δυσκολεύεται στην επίλυση προβλημάτων και στην επιλογή πράξεων.

-Αδυνατεί να μάθει την ώρα και έχει δυσκολία στον προσανατολισμό.

-Εμφανίζει δυσκολίες στην αίσθηση του χρόνου.

-Δεν μπορεί να μάθει την αξία των χρημάτων.

-Δυσκολεύεται να ακολουθήσει  παιχνίδια που βασίζονται στη λογική σειρά.

-Η εξάσκηση και η μελέτη των μαθηματικών δεν επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Κάποια συνοδά συμπτώματα  για το παιδί που αντιμετωπίζει τη διαταραχή μπορεί να είναι: μειωμένη αυτοεκτίμηση, ελλειμματική προσοχή, απώλεια κινήτρων μελέτης και παθητικότητας, επέκταση της κακής επίδοσης και σε άλλα μαθήματα, άρνηση και φοβία ως προς τα μαθηματικά που μπορεί να οδηγήσει σε γενικότερη άρνηση προς το σχολείο.

Η διάγνωση πρέπει να γίνεται το συντομότερο δυνατόν, δηλαδή στην έναρξη της σχολικής ζωής, εφόσον υπάρχουν αρκετές από τις παραπάνω ενδείξεις.
Η διάγνωση βοηθάει  αφενός για να υπάρξει έγκαιρη αντιμετώπιση της δυσκολίας του παιδιού και αφετέρου για να μην στιγματιστεί το παιδί με ταμπέλες όπως «Κακός μαθητής», «τεμπέλης». Η διάγνωση θα πρέπει να γίνεται σε πιστοποιημένους δημόσιους φορείς και το παιδί εάν διαπιστωθεί επίσημα η δυσκολία του, έχει το δικαίωμα να αξιολογείται προφορικά από το δάσκαλο-καθηγητή.

Κάποιες συμβουλές αντιμετώπισης για τους γονείς είναι οι εξής:
Οπτικοποιήση  με χρήση αντικειμένων από την καθημερινή ζωή.

Η χρήση χαντρών καθώς και τα χρωματιστά ξυλάκια ακόμα και η χρήση φρούτων ή οσπρίων είναι ένας καλός τρόπος για να κατανοήσουν τα παιδιά  τι σημαίνουν οι μαθηματικές πράξεις.

ü    Χρωματιστά τουβλάκια

Δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να αναπτύξουν στρατηγικές καταμέτρησης αντικείμενων και να κατανοήσουν τις μαθηματικές πράξεις μέσω παιχνιδιού. Επιπλέον τα τουβλάκια βοηθάνε τα παιδιά να συνδέσουν τους αριθμούς με τα αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν ή να χειρίζονται με ευκολία αριθμητικά μοτίβο

ü    Ζωγραφική

Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες στα μαθηματικά, μπορούν να μάθουν να ζωγραφίζουν τα προβλήματα ή να οπτικοποιούν με ζωγραφιές τις αριθμητικές πράξεις.

ü    Μουσική

Τα  παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούν τραγούδια για να μάθουν διαδραστικά την προπαίδεια και τους αριθμούς.

ü    Κίνηση

Βάζοντας την κίνηση στα μαθηματικά, οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες στα μαθηματικά μπορούν να διατηρήσουν ότι έχουν διδαχτεί.

Πχ: Παίζουμε μπάλα με τα παιδιά για να κάνουμε επανάληψη  την προπαίδεια ή να μαθαίνουμε τους αριθμούς.

ü   Νέες τεχνολογίες

Η ένταξη των νέων τεχνολογιών μέσα στη διδασκαλία σίγουρα κάνει πιο ενδιαφέρουσα και πιο διαδραστική τη μάθηση. Υπάρχουν αρκετές εφαρμογές, προγράμματα που θα μπορούσαν να κάνουν πιο ευχάριστη την εκμάθηση των μαθηματικών.

ü   Επιτραπέζια παιχνίδια

Τα παιχνίδια αυτά μπορούν εύκολα να προσαρμοστούν ανάλογα με τον στόχο διδασκαλίας. Μπορούμε να διδάξουμε και τις τέσσερις μαθηματικές πράξεις.

Τα κλασσικά επιτραπέζια, που προάγουν αυτές τις δραστηριότητες είναι το  φιδάκι και ο γκρινιάρης.

ü   Καθημερινές οικονομικές συναλλαγές

Οι καθημερινές οικονομικές συναλλαγές, βοηθάνε αφενός στην εκμάθηση των ευρώ και αφετέρου οδηγούν το παιδί στην ανάληψη ευθυνών.

Επιπλέον κάποιες οδηγίες για τη μελέτη είναι:

ü    -Επιλογή κατάλληλης  ώρας για μελέτης των μαθηματικών μια ήρεμη στιγμή όταν το παιδί είναι ξεκούραστο και ευδιάθετο

ü   - Επιλογή ασκήσεων και πράξεων όπου το παιδί  τα καταφέρνει καλά ώστε να τονώνεται η  αυτοπεποίθηση του

ü   
     -Αποφυγή χαρακτηρισμών και σχολίων κατά τη διάρκεια της μελέτης 

ü   -Συζήτηση και συνεργασία με τον εκπαιδευτικό, ώστε να έχετε μια κοινή κατεύθυνση για τις δυσκολίες του παιδιού.

Δεν έχει νόημα να περιμένουμε από το παιδί που αντιμετωπίζει δυσαριθμησία να γίνει μαθηματικός, υπάρχει όμως τρόπος αυτή η δυσκολία να εξομαλυνθεί και το παιδί να προχωρήσει με εφόδια στην καθημερινότητα του και σε επαγγελματικές επιλογές.