Ιδέες για εύκολη παραγωγή γραπτού λόγου στα παιδιά

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες είναι αναμενόμενο να παρουσιάζουν δυσκολίες στην παραγωγή γραπτού λόγου, την ονομαζόμενη έκθεση.
Να σημειωθεί ότι η παραγωγή γραπτού λόγου σε όλα τα παιδιά ακολουθεί, καθώς αρχικά πρέπει να μάθουν το μηχανισμό της ανάγνωσης, την εκμάθηση βασικών κανόνων ορθογραφίας και τέλος την εκμάθηση του συντακτικού και της γραμματικής.

Κάποιες ιδέες ώστε να επιτευχθεί η παραγωγή γραπτού λόγου στα παιδιά είναι η εξής:

1) Οπτικοποιήση. Τα παιδιά αρχίζουν να παράγουν γραπτό λόγο με τη βοήθεια οπτικών ερεθισμάτων όπως: Εικόνες, εκπαιδευτικά παιχνίδια με χρονικές αλληλουχίες, παραμύθια κτλ

2)Καθημερινά νέα. Οι γονείς ενθαρρύνουν τα παιδιά να γράψουν κάποιες μέρες που δεν έχουν μεγάλο φόρτο εργασίας πως πέρασαν τη μέρα τους ή εάν τους έκανε κάτι εντύπωση. Επιπλέον  μπορούν οι γονείς να παροτρύνουν τα παιδιά να διατηρούν ημερολόγιο.

3)Λέξεις κλειδιά. Ένας άλλος τρόπος ο οποίος φαίνεται να είναι αρκετά αποδοτικός σε παιδιά μικρότερης ηλικίας είναι οι λέξεις κλειδιά.  Το παιδί για το θέμα που έχει να επεξεργαστεί βρίσκει πρώτα λέξεις-κλειδιά και ύστερα συνθέτει τις προτάσεις. Να σημειωθεί ότι αυτές οι λέξεις είναι καθαρά προσωπική υπόθεση του παιδιού και δεν πρέπει να παρεμβαίνουμε. (Πχ: Θέμα: Ο αγαπημένος μου φίλος-Λέμε στο παιδί να βρει όποια λέξη θέλει για αυτό το θέμα)

4)Σχεδιαγράμματα. Το σχεδιάγραμμα είναι ο βασικός άξονας που θα κινηθεί η έκθεση. Το σχεδιάγραμμα μπορεί να δοθεί είτε από γονείς ή εκπαιδευτικούς ώστε να βοηθήσει το μαθητή στην παραγωγή γραπτού λόγου ή σε μεγαλύτερη τάξη να το συνθέσουμε μαζί με το μαθητή.

Παρακάτω ακολουθεί ένα παράδειγμα σχεδιαγράμματος με θέμα: Το σχολείο μου

1. Σε ποια συνοικία βρίσκεται (όνομα, οδός, αριθμός)
2. Έχει αυλή και πώς είναι; (μεγάλη, μικρή, κυκλική, τετράγωνη)
3. Με τι είναι περιφραγμένη (τοίχος, κάγκελα, σύρμα κ.τ.λ.)
4. Η εξωτερική εμφάνιση του σχολείου (στέγη, πόρτες, παράθυρα κ.τ.λ.)
5. Η εσωτερική του εμφάνιση (διάδρομος, αίθουσες, γραφεία κ.τ.λ.)
6. Σχολικός κήπος – ύδρευση – γυμναστήριο
7. Τι αισθάνεσαι για το σχολείο σου (τώρα, όταν θα φύγεις)
8. Το αγαπάς και για ποιο λόγο;

5)Ερωτήσεις ανοιχτού τύπου. Ενθαρρύνουμε το μαθητή να κάνει δικές του ερωτήσεις για το θέμα και να απαντήσει για την κατανόηση και τον εμπλουτισμό της έκθεσης. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε είναι συνήθως: Τι, πως, ποιος, γιατί, που.

6)Μνημονικά ίχνη. Δημιουργούμε μνημονικά ίχνη στα παιδιά για υπενθύμιση των μερών της έκθεσης.
Πχ: Εισαγωγή=Αρχή, τίτλος
Κυρίως θέμα=Μέση,αναπτύσσω  το θέμα
Επίλογος=Τέλος, συμπέρασμα, συναίσθημα

7)Ανάγνωση βιβλίων. Τα παιδιά μέσα από την ανάγνωση που έχει να κάνει με τα ενδιαφέροντα τους παίρνουν ιδέες αλλά και αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη.

Ο μαθητής θα πρέπει να ενθαρρύνεται ότι η έκθεση είναι ένα μέσο επικοινωνίας, με σκοπό να στείλει μηνύματα σε αυτόν που την διαβάσει.
Δώστε νόημα στη γραφή του παιδιού!