Γιατί τα παιδιά δεν συγκεντρώνονται εύκολα στις μέρες μας;

 Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Κοινωνική Λειτουργός με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή

Καλημέρα και καλή εβδομάδα να έχετε με δύναμη, υγεία και αγάπη.

Σήμερα σκέφτηκα να γράψω ένα άρθρο για την συγκέντρωση καθώς όλο και περισσότερο γονείς ανησυχούν πως το παιδί τους δεν συγκεντρώνεται ικανοποιητικά. Εδώ θέλω να τονίσω πως σε αυτό το άρθρο δεν θα συμπεριληφθούν τα παιδιά με ΔΕΠΥ καθώς αυτά είναι φυσιολογικό να έχουν έλλειψη  συγκέντρωσης εξαιτίας της ιδιαιτερότητας τους.

Τι είναι όμως η συγκέντρωση;

Η συγκέντρωση είναι η ικανότητα μικρών και μεγάλων να εστιάζουν σε δραστηριότητες ακόμα και σε ήχους. Επίσης, η συγκέντρωση περιλαμβάνει να μπορούμε να μεταβαίνουμε από τη μια δραστηριότητα στην άλλη ομαλά. Το κλειδί ουσιαστικά της συγκέντρωσης είναι η ικανότητα διατήρησης της προσοχής μας σε κάτι ή κάποιον για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Σκεφτείτε τώρα μετά τον ορισμό εσείς σαν ενήλικες συγκεντρώνεστε όπως πρέπει;; Εγώ όχι και πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι όλο και πιο σπάνια ακόμα και οι ενήλικες συγκεντρώνονται! Άρα αν για εμάς είναι δύσκολο φανταστείτε για τα παιδιά.

Γιατί δεν συγκεντρώνονται λοιπόν τα παιδιά επαρκή:

• Χρησιμοποιούν στην καθημερινότητα τους πολλά τεχνολογικά μέσα (tablet, κινητά, υπολογιστές, ηλεκτρονικά παιχνίδια).

Η τεχνολογία έχει αρχίσει πια να χρησιμοποιείται χωρίς όρια από μικρούς και μεγάλους αφού μας κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη σε όλους τους τομείς και ίσως πια να είναι και η ανέξοδη διασκέδαση. Τα παιδιά όταν δεν υπάρχει κάτι άλλο να τους τραβάει την προσοχή το πρώτο πράγμα που τους έρχεται στο μυαλό είναι να ασχοληθούν με οθόνες. (Αναρωτιέμαι είναι μόνο για τα παιδιά αυτή ή συνθήκη ή και για εμάς;). Δεν είναι τυχαίο πια πως μπορούμε να πάμε για καφέ και μικροί και μεγάλοι να ασχολούμαστε με οθόνες, αντί να εστιάσουμε στην παρέα, στον ήλιο, στον καθαρό αέρα. 

Η υπερβολική ενασχόληση με τις οθόνες δεν βοηθάει τα παιδιά καθώς έχουμε τις εικόνες και τον ήχο όπου αλλάζουν ασταμάτητα με πολλές πληροφορίες που δεν μπορεί να διαχειριστεί το παιδί. Πολλές φορές το παιδί ζει σε μια ουτοπία αφού πιστεύει πως με ένα πάτημα του κουμπιού μπορεί να βρεθεί αλλού.

Άρα πως μπορεί να συγκεντρωθεί στο σχολείο όπου απαιτεί 45 λεπτά να κάτσει σε μια καρέκλα και να γράφει όταν έχει συνηθίσει να γράφει στον υπολογιστή ή στο κινητό που απαιτεί λιγότερη προσπάθεια;

Προσωπική μου γνώμη πως οι οθόνες είναι ένα βασικό αίτιο όπου τα παιδιά δεν μπορούν να συγκεντρωθούν, σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω πως θα πρέπει ωστόσο να καταργηθούν αλλά να οριοθετείτε ο χρόνος σε αυτά.

• Τα παιδιά πια δεν διαβάζουν λογοτεχνικά βιβλία 

 Τα παιδιά λόγω έλλειψης χρόνου και του εκπαιδευτικού συστήματος που έχει πολλές απαιτήσεις δεν διαβάζουν πια για ευχαρίστηση διαβάζουν μόνο για να μάθουν. Ωστόσο όμως η ανάγνωση είναι ένας βασικός πυλώνας όπου βοηθάει τα παιδιά να αποκτήσουν την ικανότητα της συγκέντρωσης. Πολλές φορές μου έχουν πει μαθητές μου πως "πηδάν" την ιστορία αφού βιάζονται να μάθουν το τέλος. Άρα, αντιλαμβανόμαστε από αυτό πως στις μέρες μας υπάρχει βιασύνη για το εύκολο. 

• Ο γρήγορος ρυθμός της ζωής

Τα παιδιά λόγω των απαιτήσεων που υπάρχουν στις μέρες μας μεταπηδούν από τη μια δραστηριότητα στην άλλη χωρίς να έχουν εμπεδώσει την προηγούμενη, Πολλές φορές είναι γεμάτα και τα Σαββατοκύριακο των παιδιών χωρίς να τους δοθεί ο χρόνος να γεμίσουν τις μπάταρίες του. Έχει χαθεί το ελεύθερο παιχνίδι που βοηθάει πολύ τη συγκέντρωση και όλα είναι πια δομημένα.

• Ο μη επαρκής ύπνος και η μη σωστή διατροφή

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει πως αυτές οι δύο ανάγκες είναι πολύ σημαντικές για μικρούς και μεγάλους και θα πρέπει όσο μπορούμε να τις φροντίζουμε. 

• To παράδειγμα των "σημαντικών άλλων" για τα παιδιά

Άφησα τελευταίο αλλά ίσως το πιο σημαντικό το παράδειγμα που δίνουμε στα παιδιά μας καθώς όταν εμείς μιλάμε μαζί τους και πιάνουμε το κινητό ή πιάνουμε τη μια δραστηριότητα και αφήνουμε την άλλη ή είμαστε πολύ αγχωμένοι τι παράδειγμα τους δίνουμε άραγε; Σκεφτείτε!

Τι μπορούμε όμως να κάνουμε για να συγκεντρώνονται πιο εύκολα τα παιδιά;

Θα αναφέρω κάποια απλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε όλοι με τα παιδιά. Σίγουρα τα ξέρετε αλλά θα τα υπενθυμίσουμε.

• Ακούστε τα παιδιά σας προσεκτικά όταν σας μιλάνε χωρίς περισπασμούς. Σβήστε τις οθόνες.
• Διαβάστε, φτιάξτε παζλ, παίξτε συμβολικό και ελεύθερο παιχνίδι που προωθεί την συγκέντρωση και την φαντασία.
• Προσπαθείτε όσο μπορείτε να έχετε μια ρουτίνα στην καθημερινότητα σας. (Ύπνος, φαγητό, οργάνωση μελέτης).
• Περιορίστε τις οθόνες. Εναλλακτικά δημιουργήστε ένα πρόγραμμα με τις οθόνες όπου μπορεί να λειτουργεί σαν επιβράβευση. 

Τέλος να θυμάστε πως ο  γονέας είναι σημαντικό να  παρατηρεί το παιδί προσεκτικά χωρίς να το κρίνει ώστε να κατανοήσει καλύτερα τη συμπεριφορά του.

Καλή δύναμη!