7+1 κλειδιά για την Διαχείριση της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας στην εφηβεία από όλα τα πλαίσια

 Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) στην εφηβεία μπορεί να αποτελέσει μια ιδιαίτερα προκλητική περίοδο, τόσο για τον έφηβο αλλά και για την οικογένεια και το σχολικό πλαίσιο καθώς οι ορμόνες σε συνδυασμό με την διαταραχή, κάνουν ένα "μείγμα" ανυπόφορο κάποιες φορές.  Εδώ πριν συνεχίσουμε θα πρέπει να τονίσουμε πως δεν μιλάμε για έναν ζωηρό έφηβο απλά, αλλά για έναν έφηβο που έχει διαγνωστεί με τη διαταραχή.  Θυμηθείτε όλα τα ζωηρά παιδιά δεν έχουν ΔΕΠΥ!!

Κάποια κλειδιά για να ανακουφίσουν τον έφηβο αλλά και την οικογένεια πρωτίστως και στη συνέχεια το σχολείο είναι τα παρακάτω:

1.Εκπαίδευση και Κατανόηση

• Κατανόηση, αναγνώριση και αποδοχή της ΔΕΠΥ: Είναι σημαντικό να κατανοήσετε τη φύση της ΔΕΠΥ και πώς επηρεάζει τον έφηβο. Αυτό περιλαμβάνει την αναγνώριση ότι πρόκειται για νευροαναπτυξιακή διαταραχή και όχι απλώς για ζήτημα συμπεριφοράς, όπως είπαμε παραπάνω. (Αυτό θα πρέπει να το κατανοήσουν και οι εκπαιδευτικοί, καθώς αλλιώς διαχειρίζεσαι ένα ζωηρό παιδί και αλλιώς ένα παιδί με διάγνωση ΔΕΠΥ)

• Συνεχής Εκπαίδευση: Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να ενημερώνονται συνεχώς για τις τελευταίες εξελίξεις στη διαχείριση της ΔΕΠΥ και θα πρέπει να χρησιμοποιούν τεχνικές δοκιμάζοντες πολλές φορές αρκετά πράγματα. Θυμηθείτε καμιά ΔΕΠΥ δεν είναι ίδια.

2.Δομή και Οργάνωση

• Καθημερινή Ρουτίνα: Δημιουργία και διατήρηση μιας σταθερής καθημερινής ρουτίνας. Η προβλεψιμότητα μπορεί να βοηθήσει στην μείωση του άγχους και στην καλύτερη διαχείριση των καθημερινών δραστηριοτήτων καθώς προσφέρει ασφάλεια. Ενημερώστε για τυχόν αλλαγές έγκαιρα.

• Οργάνωση Χρόνου: Χρησιμοποιήστε εργαλεία όπως ημερολόγια, λίστες εργασιών και υπενθυμίσεις για να βοηθήσετε τον έφηβο να διαχειριστεί τον χρόνο του και να οργανώσει τις δραστηριότητές του. (Πχ: Θα μπορούσε όταν υπάρχει ένα διαγώνισμα στο σχολείο ο εκπαιδευτικός διακριτικά να τον ενημερώνει για το χρόνο ή στο σπίτι να έχει αναρτηθεί ένα ημερήσιο πρόγραμμα με τις υποχρεώσεις του)

3.Δεξιότητες Αυτορρύθμισης

• Ανάπτυξη Δεξιοτήτων Διαχείρισης Συναισθημάτων: Διδάξτε τεχνικές για την αναγνώριση και τη διαχείριση των συναισθημάτων, όπως είναι η χρήση της βαθιάς αναπνοής, τα σημάδια που μας δίνει το σώμα μας πριν ανέβει το επίπεδο διέγερσής μας, τεχνικές όπου μπορούμε να εφαρμόσουμε για να διαχειριστούμε δυσάρεστες καταστάσεις όπως πχ ο θυμός. Εδώ σίγουρα θα βοηθούσε η συνεργασία με έναν ειδικό, ακόμα και μέσα στο σχολείο αν διαθέτει Διεπιστημονική επιτροπή όπου υπάρχουν επαγγελματίες ψυχικής υγείας.

4.Ενίσχυση των Κοινωνικών Δεξιοτήτων

• Διδασκαλία Κοινωνικών Δεξιοτήτων: Προσφέρετε καθοδήγηση και πρακτική σε τομείς όπως η επίλυση συγκρούσεων, η ανάπτυξη σχέσεων και η κατάλληλη επικοινωνία. Ίσως εδώ να βοηθούσαν οι κοινωνικές ιστορίες.. ( https://eidikiagogi-symvoulesgiagoneis.blogspot.com/2017/09/blog-post_6.html)

• Προώθηση Κοινωνικών Δραστηριοτήτων: Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή σε κοινωνικές ομάδες ή δραστηριότητες που ενδιαφέρουν τον έφηβο, ώστε να ενισχύσετε την κοινωνικότητα και την αυτοεκτίμησή του.

5. Σχολική Υποστήριξη

• Επικοινωνία με το Σχολείο: Διατηρήστε στενή συνεργασία τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί για να προσαρμόσετε το εκπαιδευτικό περιβάλλον στις ανάγκες του εφήβου. Ενημερώστε αμφίδρομα για τεχνικές οι οποίες έχουν επιτύχει η αποτύχει. Να ξέρετε πως η τιμωρία δεν βοηθάει σε αυτές τις περιπτώσεις.

6.Υποστήριξη της Ψυχικής και Σωματικής Υγείας

• Φροντίδα του Εαυτού: Ενθαρρύνετε τον έφηβο να τρώει ισορροπημένα και να κοιμάται επαρκώς. Αυτές οι συνήθειες μπορούν να έχουν θετικό πρόσημο στη διαχείριση της ΔΕΠΥ. Προσοχή στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και στη χρήση του διαδικτύου
• Διαχείριση Άγχους και Κατάθλιψης: Παρακολουθήστε για σημάδια δυσφορίας και αναζητήστε βοήθεια από ειδικούς εάν χρειαστεί.

    7.Υποστηρικτικό Περιβάλλον

• Κατανόηση και Υπομονή: Δημιουργήστε ένα υποστηρικτικό οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον, όπου ο έφηβος αισθάνεται ότι τον κατανοούν και τον αποδέχονται.
• Συμμετοχή της Οικογένειας και του σχολείου: Η ενεργή συμμετοχή της οικογένειας και του σχολείου στη διαχείριση της ΔΕΠΥ μπορεί να βελτιώσει την επικοινωνία και να μειώσει την ένταση.

8.Φαρμακευτική Αγωγή και Θεραπεία

• Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία: Εξετάστε το ενδεχόμενο ψυχοθεραπείας για να βοηθήσετε τον έφηβο να αναπτύξει δεξιότητες διαχείρισης της ΔΕΠΥ.
• Φαρμακευτική Αγωγή: Εάν ο ειδικός το κρίνει απαραίτητο, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ. Η παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας και των παρενεργειών είναι ζωτικής σημασίας.

Συνοψίζοντας, η κατανόηση, η υπομονή, και η συνεχής επικοινωνία είναι κλειδιά για την υποστήριξη ενός εφήβου με ΔΕΠΥ. Οι γονείς και το σχολικό περιβάλλον θα  πρέπει να είναι κοντά στον έφηβο και να τον στηρίζουν στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων που χρειάζεται για να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της εφηβείας. Σίγουρα δεν είναι τόσο εύκολα όσο τα γράφω και υπάρχουν και οι κακές μέρες για όλους, ωστόσο με δοκιμές, καλή διάθεση και με την αυτοφροντίδα όλων μας μπορούμε να αλλάξουμε πράγματα και να πετύχουμε μικρές νίκες. Θυμηθείτε πως ένα παιδί με ΔΕΠΥ δεν είναι μόνο η διαταραχή του. Ενισχύστε τα θετικά σημεία που σίγουρα έχει.