Οδηγίες για εκπαιδευτικούς όπου έχουν στην τάξη τους παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Κοινωνική Λειτουργός με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή

Καλησπέρα και καλή σχολική χρονιά με υγεία, αγάπη και όμορφες στιγμές με συνεργασία όλων μας.

Σήμερα, σκέφτηκα να αναπτύξουμε ένα θέμα σχετικά με τους εκπαιδευτικούς και την αντιμετώπιση τους σε σχέση με τις  μαθησιακές δυσκολίες, καθώς η σχολική χρονιά ξεκινά.

Πριν ξεκινήσουμε θα ήθελα να σημειώσω πως ο όρος μαθησιακές δυσκολίες είναι μια ομπρέλα που περιέχει ανομοιογενές διαταραχές με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Συνήθως περιλαμβάνει παιδιά με νοητικές δυσκολίες, που εκδηλώνουν γενικευμένες δυσκολίες μάθησης,  παιδιά με συναισθηματικά ή συμπεριφοράς προβλήματα τα οποία εμποδίζουν συνολικά τη μάθησή τους, παιδιά με κανονικές ή αυξημένες νοητικές ικανότητες, που έχουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες στην ανάγνωση, στη γραφή ή στη λογικομαθηματική σκέψη ή ακόμα και παιδιά που έχουν μια μαθησιακή δυσκολία όπου η εμφάνισή της γίνεται σαν αποτέλεσμα μιας άλλης διαταραχή όπως αυτισμός, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητα κα.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως ο εκπαιδευτικός έχει ένα δύσκολο έργο. Το πιο σημαντικό είναι όταν ξεκινήσουν τα σχολεία ο γονέας να ενημερώσει τον δάσκαλο για τις δυσκολίες του παιδιού του ή να προσκομίσει τη διάγνωση που έχει το παιδί του. Τυχόν απόκρυψη δεν βοηθάει στην αντιμετώπιση.

Τι μπορεί να κάνει ο εκπαιδευτικός λοιπόν ως προς την μάθηση για να είναι βοηθητικός;

• Προσπαθήστε να έχετε τον μαθητή κοντά σας διακριτικά και αφιερώστε του στα διαλλείματα  χρόνο για τυχόν απορίες του και για εκτέλεση των εργασιών του.
• Διαμορφώστε την ύλη ανάλογα με τις δυσκολίες του μαθητή και τροποποιείστε τις εργασίες ανάλογα με τις δυνατότητες του παιδιού. Να θυμάστε πως δεν έχει σημασία η ποσότητα των εργασιών που θα κάνει ο μαθητής αλλά το αίσθημα επιτυχίας που θα νιώσει. 
• Xρησιμοποιείστε χρώμα στις καταλήξεις και υπογραμμίστε τα σημαντικά. Πχ:  Μπορείτε να έχετε ένα διαφορετικό μαρκαδοράκι για τις καταλήξεις του ι και του η, ώστε το παιδί να θυμάται το χρώμα. Είναι σημαντικό ενεργοποιούμε  όλες τις αισθήσεις του μαθητή καθώς έτσι μαθαίνει πιο εύκολα.
• Επιτρέψτε βοηθήματα στο μαθητή  όπως βοηθήματα, λεξικά, βιβλιοδείκτες και χάρακες για την ανάγνωση ή κομπιουτεράκια για τις πράξεις.
• Προσπαθήστε να εστιάσετε στην εκμάθηση πρακτικών πραγμάτων και εξηγήστε τη χρησιμότητα τους ώστε το παιδί να αποκτήσει κίνητρο.
• Δείξτε στο παιδί τεχνικές ελέγχου για να αυτοδιόρθωνεται μόνο του. Πχ: Πριν σας παραδώσει το γραπτό του ρωτήστε αν το ξαναείδε ή βάλτε ένα σημαδάκι στο τετράδιο όπου θα επιλέξετε μαζί με το παιδί για να θυμάται πως πρέπει να το ξαναδεί.
• Αποθαρρύνετε την παπαγαλία και δημιουργήστε σχεδιαγράμματα με τα πιο σημαντικά των μαθημάτων. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί ξεχωρίζει τα ουσιώδη από τα επουσιώδη
• Διαπιστώστε με πιο τρόπο μαθαίνει ο μαθητής και ενισχύστε τον. Μαθαίνει με κίνηση; Μαθαίνει με την ακοή; Μαθαίνει με την όραση; Εκμεταλλευτείτε τον τρόπο που μαθαίνει και αναπτύξτε τον. 

Εάν δεν το ξέρουμε ήδη πρέπει να θυμόμαστε πως τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες είναι αρκετά ματαιωμένα και αγχωμένα γιατί αντιλαμβάνονται πολλές φορές και τα ίδια πως δεν τα καταφέρνουν και παραιτούνται. 

Τι μπορεί ο εκπαιδευτικός να κάνει ως προς την αυτοπεποίθηση του παιδιού;

1. Επιβραβεύστε και εστιάστε στην προσπάθεια, χωρίς να δίνετε σημασία στο αποτέλεσμα κάθε αυτό.
2. Εντοπίστε τα δυνατά σημεία του παιδιού πέρα από τις μαθησιακές του δυνατότητες. Τα παιδιά δεν είναι μόνο μαθητές. Είναι μοναδικά πλάσματα με ξεχωριστά ταλέντα.
3. Θέστε ρεαλιστικές προσδοκίες, βάλτε μικρούς στόχους για να μην απογοητευτείτε ούτε εσείς ούτε τα παιδιά και αποφύγετε τις συγκρίσεις με τους συμμαθητές του.
4. Μην είστε επικριτικοί σχετικά με τα λάθη του παιδιού καθώς πολλές φορές αυτός είναι ο λόγος που τα παιδιά εγκαταλείπουν την προσπάθεια

Όμως, ένα άλλο σημαντικό κομμάτι είναι η συνεργασία που θα ήταν επιτακτική ανάγκη να έχει ο εκπαιδευτικός με όλους τους εμπλεκόμενους που ασχολούνται με το παιδί.

Τι μπορεί λοιπόν να κάνει ο εκπαιδευτικός ως προς την συνεργασία;

• Να έχει στενή συνεργασία με τους γονείς. Να τίθενται συγκεκριμένα ραντεβού όπου ο γονιός με τον εκπαιδευτικό θα έχει μια ανοιχτή επικοινωνία για τον μαθητή, τη συμπεριφορά του, τους στόχους του, την πρόοδο του. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως οι οι γονείς με τους εκπαιδευτικούς θα πρέπει να είναι σύμμαχοι για την εξέλιξη του παιδιού. Σε αυτό ίσως θα βοηθούσε και ένα τετράδιο επικοινωνίας όπου ο εκπαιδευτικός με τον γονιό θα είχε συχνή επαφή.
• Να έχει συνεργασία με τους θεραπευτές του παιδιού (αν υπάρχουν λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ειδικοί παιδαγωγικοί, ψυχολόγοι). Σκοπός όσων εμπλέκονται με τα παιδιά θα έπρεπε να είναι η γενίκευση των δεξιοτήτων και αυτό θα επιτευχθεί αν υπάρχει επικοινωνία ώστε όλοι να ξέρουμε που βρισκόμαστε.
• Αποδοχή όλων των πλευρών. Αποδοχή του παιδιού, αποδοχή του γονέα όπως και το αντίστροφο. 

Χρειάζεται υπομονή και επιμονή από όλους για να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για το παιδί. 

Ας μην ξεχνάμε όπως έλεγε και η Μαρία Μοντεσσόρι πως:

Καλή σχολική χρονιά σε όλους με μικρά θαύματα!! Όλοι μαζί μπορούμε!!!