Κοινωνική και Συναισθηματική Σχολική Ετοιμότητα

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Η σχολική ετοιμότητα αναφέρεται τόσο στις αποκτημένες μαθησιακές δεξιότητες του παιδιού όσο και στην κριτική του σκέψη για την ετοιμότητα της φοίτησης του στο Δημοτικό.

Ένα παιδί επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες για την φοίτηση του στο Δημοτικό.
Αυτοί είναι: Λόγος-κατανόηση,ομιλία-άρθρωση, λεξιλόγιο, σημασιολογία, περιγραφική ικανότητα, φωνολογική ενημερότητα, μνήμη, προσανατολισμός, σωματική ετοιμότητα, προ-γραφικές και προ-μαθηματικές δεξιότητες,προ-ανάγνωση, συναισθηματική και κοινωνική
ετοιμότητα.

Εμείς σήμερα θα εστιάσουμε στη συναισθηματική και κοινωνική ετοιμότητα.
Πότε ένα παιδί είναι έτοιμο να φοιτήσει στην Πρώτη Δημοτικού από συναισθηματικής και κοινωνικής άποψης;
H απάντηση βρίσκεται παρακάτω!

Συναισθηματική ετοιμότητα

Να διεκδικεί κατάλληλα ότι το αφορά

Να δείχνει υπευθυνότητα στα προσωπικά  του αντικείμενα 

Να αναγνωρίζει τα βασικά συναισθήματα όπως:χαρά, λύπη, θυμό, φόβο.

Να αναγνωρίζει τα παραπάνω συναισθήματα  στους πιο κοντινούς ανθρώπους του

Να είναι σε θέση να ξεκινήσει και να ολοκληρώσει μια δραστηριότητα σε λογικό διάστημα ανάλογα με την ηλικία του

Να οργανώσει την εργασία του και να αναζητήσει λύσεις εκεί που δυσκολεύεται. Όπως: Να ζητήσει βοήθεια από τον δάσκαλο του όταν το έχει ανάγκη

Να εκφράζει τις γνώμες και τις ανάγκες του. Πχ: Να εκφράζει πότε θέλει να πάει τουαλέτα η πότε θέλει να πιει νερό

Κοινωνική ετοιμότητα

Να έχει ικανότητα αυτοελέγχου 

Να γνωρίζει ποια συμπεριφορά είναι αποδεκτή και λειτουργική μέσα σε μια ομάδα παιδιών

Να μπορεί να εκτελεί οδηγίες

Να ακολουθεί βασικούς κανόνες παιχνιδιού ή της τάξης

Να έχει την ικανότητα σύναψης και διατήρησης προσωπικών σχέσεων

Να συνεργάζεται όσο πιο ομαλά γίνεται με τους συμμαθητές του ή τους εκπαιδευτικούς

Παρατηρήστε τα παιδιά σας και ενισχύστε την αυτονομία τους και την ανεξαρτησία τους!

Καλή ανάγνωση

Κατανόηση κειμένου σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζουν προβλήματα αφενός στην ανάγνωση και αφετέρου στην κατανόηση.

Πολλές φορές διαβάζουν χωρίς να καταλαβαίνουν το νόημα, καθώς διαβάζουν με αργό ρυθμό-συλλαβιστά χωρίς να τηρούν τα σημεία στίξης.

Υπάρχουν όμως τρόποι τα παιδιά να βελτιώσουν το μηχανισμό της κατανόησης!
Κάποιοι από αυτούς είναι:

• Διαλέγουμε κείμενα που απευθύνονται σε παιδιά μικρότερης ηλικίας ώστε  το παιδί να εξοικειωθεί  με την κατανόηση.

• Ξεκινάμε με τραγούδια ή παραμύθια  που αρέσουν στο παιδί για να μας πει τι κατάλαβε. Ενισχύουμε τη διαδραστική μέθοδο!

• Αφήνουμε το παιδί να επιλέξει κείμενα του ενδιαφέροντος  του,ώστε να έχει κίνητρο.

• Κόβουμε το κείμενο σε μικρές ενότητες και στη συνέχεια μαζί με το παιδί σημειώνουμε την κεντρική ιδέα της ενότητας.

• Ρωτάμε το παιδί αν έχει άγνωστες λέξεις και στη συνέχεια του επιτρέπουμε να βρει τη σημασία είτε με τη βοήθεια του λεξικού, είτε με τη βοήθεια του υπολογιστή.

• Λέμε στο παιδί κάτι μη αληθινό και το ρωτάμε εάν συμφωνεί. Αυτό είναι καλό να γίνει κιόλας από την πρώτες προτάσεις του κείμενου που διαβάζει το παιδί ώστε να δούμε το επίπεδο της κατανόησης του.

• Συνοδεύουμε το κείμενο με εικόνες που είναι κατάλληλες για την ηλικία του παιδιού.

• Ενθαρρύνουμε  το παιδί να ζωγραφίσει έναν ήρωα που θυμάται από την ιστορία.

• Αναπτύσσουμε  τη κριτική σκέψη του παιδιού, ρωτώντας του ένα εναλλακτικό  τέλος η ακόμα και αρχή.

• Δίνουμε ερωτήσεις συμπλήρωση κενών ή επιλογής για διευκόλυνση του παιδιού.

Ας μην ξεχνάμε ότι ο στόχος της εκπαίδευσης στη παιδική ηλικία είναι να ενεργοποιήσει την περιέργεια και την επιθυμία του ίδιου του μαθητή να μάθει!

Ο ρόλος του δασκάλου στην εκπαίδευση παιδιών με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Η διαταραχή ελλειμματικής  προσοχής είναι μια νευροαναπτυξιάκη διαταραχή που μπορεί να συνυπάρχει με υπερκινητικότητα ή ακόμη και με παρορμητικότητα.

Ο ρόλος του δάσκαλου στην εκπαίδευση παιδιών με Διαταραχή Ελλειμματικής προσοχής είναι πολύπλοκος και αρκετά δύσκολος.

Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι ο δάσκαλος δεν είναι εξειδικευμένος στην ειδική αγωγή και χρειάζεται ενθάρρυνση, αποδοχή και στήριξη από τους γονείς, καθώς είναι συνεργάτες και όχι αντίπαλοι!

Ο δάσκαλος αφού γνωρίσει και συλλέξει πληροφορίες για τη διαταραχή θα ήταν καλό να κάνει κάποιες αλλαγές στο περιβάλλον της τάξης, στο ίδιο τον μαθητή και στην οικογένεια, σεβόμενος πάντα τις ιδιαίτερες ανάγκες του μαθητή αλλά και το σύνολο της τάξης.

Στο περιβάλλον της τάξης θα μπορούσε ο δάσκαλος να :

Επιλέγει ο μαθητής  να κάθεται στα πρώτα θρανία,  μακριά από ερεθίσματα όπως είναι τα παράθυρα.
Επιπλέον θα βοηθούσε να κάθονται δίπλα του μαθητές πρότυπα, όπως  ήσυχοι και με καλές αποδόσεις.

Δίνει τη δυνατότητα κίνησης στον μαθητή , όταν διαπιστώνει ότι έχει ξεφύγει η προσοχή του. 
Μια καλή μέθοδος είναι να κάνει τον μαθητή βοηθό και να του δίνει κάποιες αρμοδιότητες, όπως να σβήνει τον πίνακα ή να μαζεύει τετράδια στη τάξη ή ακόμα να φέρει κάτι από το γραφείο.

Οπτικοποιεί σημαντικούς κανόνες στο θρανίο του μαθητή. Όπως ότι πρέπει να σηκώνουμε το χέρι όταν μιλάμε ή δεν σηκωνόμαστε από το θρανίο χωρίς να υπάρχει λόγος

Σε ατομικό επίπεδο ο δάσκαλος θα μπορούσε να παρέμβει ως εξής: 

Να αποφεύγει τις ερωτήσεις στο μαθητή με πολλά σκέλη και να προτιμά τις σύντομες ερωτήσεις

Να  εξηγεί το μάθημα  με απλά λόγια και με τη βοήθεια οπτικών ερεθισμάτων όπως σχεδιαγράμματα

Να χρησιμοποιεί πολυαισθητηριακές μεθόδους όπως: Χρωματιστές κιμωλίες, κίνηση, μαρκαδόρους για την εκμάθηση εννοιών

Να προσπαθεί να είναι κοντά στο μαθητή και να τον επαναφέρει στα τεκταινόμενα της τάξης με ένα διακριτικό άγγιγμα

Να παρέχει περισσότερο χρόνο ώστε ο μαθητής να τελειοποιήσει την εργασία του και να υπάρχει μείωση ύλης σε μαθήματα που ο μαθητής δεν τα καταφέρνει

Επιβραβεύει  και να ενδιαφέρεται  σε προσωπικό επίπεδο για το μαθητή

Σε οικογενειακό επίπεδο  ο δάσκαλος  θα ήταν καλό:

Να συνεργάζεται με την οικογένεια και να ανταλλάσσει πληροφορίες για το παιδί

Να θέτει στόχους με τους γονείς  για τον μαθητή

 Τέλος, μην ξεχνάτε να δομήσετε μια ρουτίνα στις δραστηριότητες της τάξης για ευκολότερη μετάβαση. 
Επιπρόσθετα,  αναπτύξτε έναν κώδικα επικοινωνίας με το παιδί με τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής. 

Να θυμάστε ότι τα παιδιά έχουν να μας διδάξουν πολλά!

Εκμάθηση Χρωμάτων

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Πώς μαθαίνουμε τα χρώματα στα παιδιά;
Ποιες δραστηριότητες μπορούμε να ακολουθήσουμε;

Τα χρώματα είναι μια λογικομαθηματική έννοια που το παιδί έχει τη δυνατότητα να μάθει πριν τα 3 έτη. Τα πρώτα χρώματα που εμπεδώνει το  παιδί είναι μπλε,πράσινο και κόκκινο.

Ο καλύτερος τρόπος για να εμπεδώσει το παιδί τα χρώματα είναι να τα ταυτίσει με την καθημερινή ζωή.

Είναι ιδιαίτερο σημαντικό να ονομάζουμε στο παιδί και να υπενθυμίζουμε τα χρώματα που βλέπουμε στην καθημερινότητα μας.

Κάποιες άλλες δραστηριότητες είναι οι εξής:

• Ταυτίστε αντικείμενα, φρούτα και λαχανικά από  την καθημερινότητα με χρώματα. Πχ: Το  μήλο είναι κόκκινο, η μπλούζα σου είναι  πράσινη.

• Παίξτε με τουβλάκια και μπάλες με το παιδί. Πχ:Ζητήστε του να μαζέψει  τις κόκκινες μπάλες ή να φτιάξει ένα πύργο με μπλε τουβλάκια

• Χρησιμοποιείστε βιβλία. Διαλέξτε μαζί με το παιδί βιβλία που επεξεργάζονται τα χρώματα και διαβάστε τα.

• Κατεβάστε ψηφιακές εφαρμογές. Υπάρχουν πολλές ψηφιακές εφαρμογές (apps) για τάμπλετ ή κινητά που σας δίνουν τη δυνατότητα να παίξετε με το παιδί σας και να του κεντρίσετε διαδραστικά το ενδιαφέρον,ώστε να μάθει τα χρώματα.

• Ζωγραφική με  μαρκαδόρους, ξυλομπογίες, δαχτυλομπογιές.  Πάρτε  μεγάλες κόλλες χαρτί, (Α4) και ζωγραφίστε μαζί τους μαθαίνοντας τους παράλληλα και τα χρώματα.

• Παίξτε με πλαστελίνη. Κάντε αυτοσχέδιες κατασκευές της επιλογής του παιδιού με χρωματιστές πλαστελίνες.

• Ακούστε τραγουδάκια μαζί με το παιδί για τα χρώματα.

Εάν ένα παιδί δυσκολεύεται να ξεχωρίσει συστηματικά τα ίδια χρώματα θα πρέπει να ενημερώσετε τον παιδίατρο σας ώστε να σας καθοδηγήσει.

Μην ξεχνάτε ότι μέσω της επανάληψης  των δραστηριοτήτων εμπεδώνεται η δεξιότητα της εκμάθησης των χρωμάτων! 

Καλή διασκέδαση

Μαθησιακές δραστηριότητες στην παραλία

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Μπορούν να γίνουν μαθησιακές δραστηριότητες στην παραλία;

Πως μπορούμε να περάσουμε ένα ευχάριστο και επιμορφωτικό καλοκαίρι μαζί με τα παιδιά;


Η μάθηση το καλοκαίρι, μπορεί να επιτευχθεί μέσα από ευχάριστες δραστηριότητες για το παιδί και και όχι με τον κλασσικό τρόπο που επιφέρει γκρίνια, πίεση και κακό κλίμα στην οικογένεια. Άλλωστε, το παιδί έχει ανάγκη από ένα διάλλειμα 

Κάποιες διαδραστικές μαθησιακές δραστηριότητες που μπορούν να επιτευχθούν ακόμα και στην παραλία είναι:

--Γράψτε γραμματάκια και αριθμούς στην άμμο. Πείτε στο παιδί να πάρει ένα κλαράκι και να σας γράψει γράμματα και αριθμούς στην άμμο που επιθυμεί.
Αντίστοιχα, για να αναπτύξετε την κοινωνική αλληλεπίδραση, μπορεί να κάνει το παιδί το ίδιο για εσάς.
-Μαθηματικές πράξεις. Γράψτε στο παιδί πράξεις στην άμμο και ζητήστε του να σας τις λύσει. Οι πράξεις πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις δυνατότητες του παιδιού και να φαίνονται παιχνίδι.

-Παίξτε με το παιδί σας ένα παιχνίδι με τις λέξεις.  Λέτε στο παιδί μια λέξη που είναι σχετική με την παραλία, πχ:Μπάνιο και το παιδί αντίστοιχα πρέπει να συνεχίσει να βρίσκει λέξεις για αυτό το θέμα.

-Ζητήστε από το παιδί να σας διηγηθεί τι είδε στην παραλία. Σκοπός αυτής της δραστηριότητας είναι να εξασκηθεί το παιδί στις χρονικές αλληλουχίες και να μπορέσει να περιγράψει περιληπτικά αυτά
που είδε.

-Φτιάξτε με το παιδί σας κάστρα και πύργους στην άμμο. Φτιάξτε με τα παιδιά σας κάστρα και πύργους στην άμμο και ζητήστε του να σας τα μετρήσει. Επιπλέον, αυτή η δραστηριότητα προωθεί τις σωματικές και κινητικές δεξιότητες αφού τα παιδιά χρησιμοποιούν τόσο τα χέρια τους όσο και τα πόδια τους.

-Κρύβω αντικείμενα.  Κρύψτε αντικείμενα σε ένα κουβαδάκι  γεμάτο με άμμο και ζητήστε από το παιδί να τα βρει με κλειστά τα μάτια.

-Ταξινόμηση. Έχουμε δυο κουβαδάκια. Στο ένα βάζουμε τα μικρά βότσαλα και στο άλλο τα μικρά.

-Μετρήστε. Μετρήστε τις βουτιές, τα βότσαλα, τις πέτρες, τα κοχύλια.

Ενισχύστε ένα όμορφο και δημιουργικό καλοκαίρι μαζί με τα παιδιά!
Καλή διασκέδαση!

Ελεύθερος χρόνος και παιδί

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Πρέπει ένα παιδί να έχει ελεύθερο χρόνο;

Το παιδί ή ο γονιός πρέπει  να επιλέγει τη δραστηριότητα;

Ποιες δραστηριότητες  πρέπει να προτιμάται;

Ο ελεύθερος χρόνος είναι ο προσωπικός μας χρόνος εκτός εργασίας, ο οποίος συνήθως αφιερώνεται σε ευχάριστες ασχολίες.

Ο ίδιος ορισμός ισχύει για τον ελεύθερο χρόνο των ενηλίκων αλλά και των παιδιών. 

Ελεύθερος χρόνος για το παιδί δεν  θεωρείται ούτε το διάβασμα για το σχολείο αλλά ούτε τα Αγγλικά.

Τα παιδιά έχουν ανάγκη από ελεύθερο χρόνο και πρέπει να επιλέγουν τα ίδια μετά από συζήτηση με το γονιό πως προτιμούν να το περνάνε.

Να σημειωθεί ότι  ακόμα και το παιχνίδι είναι δημιουργικός ελεύθερος χρόνος καθώς όλα τα παιδιά το έχουν ανάγκη.

Συνιστάται ο ελεύθερος χρόνος να οργανώνεται έτσι, ώστε να προκύπτει μετά τη μελέτη του παιδιού και να ακολουθείται μετά από αυτόν ξεκούραση.

Οι δραστηριότητες που είναι καλό να επιλέγονται για τα παιδιά είναι:

1. Ομαδικές δραστηριότητες που αποσκοπούν στην φυσική εκτόνωση όπως:Μπάσκετ, ποδόσφαιρο, πολεμικές τέχνες
2. Δραστηριότητες που αποσκοπούν στην ενίσχυση συγκέντρωσης όπως: Σκάκι, κολύμπι
3. Δραστηριότητες που αποσκοπούν στην έκφραση συναισθημάτων όπως:Μουσική, θέατρο.

Σε αυτές τις δραστηριότητες, το παιδί θα πρέπει να νιώθει ότι τα καταφέρνει καθώς μόνο έτσι θα είναι ευχάριστος ο ελεύθερος χρόνος! Επιπλέον είναι καλό ο ελεύθερος χρόνος να μην υπερφορτώνεται με δραστηριότητες  καθώς το παιδί έχει ανάγκη τον αδόμητο ελεύθερο χρόνο ώστε να τον διαθέσει για παιχνίδι.

Κάθε παιδί είναι μοναδικό, έχει τις κλίσεις του και τα ενδιαφέροντα του. Εμείς, από τη μεριά μας θα πρέπει να τα σεβόμαστε και να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να ακολουθούν τον δρόμο τους.

Επιπλέον, θα πρέπει να γίνουμε παράδειγμα για αυτά με τη σωστή διαχείριση του δικού μας ελεύθερου χρόνου.

Ας, μην ξεχνάμε ο ελεύθερος χρόνος είναι ανάγκη για όλους μας και όχι πολυτέλεια.

Οπτική μνήμη

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

"Μα πως γίνεται να ξέχασε την ορθογραφία αφού τη διάβαζε ώρες!''
¨Καλά, δεν θυμάσαι ποια ταινία είδες το μεσημέρι!"

Γιατί συμβαίνουν τα παραπάνω;
Τι μπορούμε να κάνουμε για να θυμούνται τα παιδιά ;

Η λειτουργία που επηρεάζει λοιπόν τα παραπάνω, ονομάζεται οπτική μνήμη και αφορά την ικανότητα να συγκρατούμε πληροφορίες για ένα επαρκές χρονικό διάστημα, μέσω της όρασης.

Οι κύριες λειτουργίες που επηρεάζουν την οπτική μνήμη είναι τρεις: Συγκέντρωση, προσοχή και παρατηρητικότητα.

Ένα παιδί με  αδυναμία στην οπτική μνήμη πιθανά θα δυσκολευτεί:
-Στην ολοκλήρωση παζλ ή άλλων κατασκευαστικών παιχνιδιών
-Στην διάκριση στοιχειών που μοιάζουν πχ:3-ε, 6-9, φ-θ, β-δ με αποτέλεσμα να συνεπάγεται δυσκολία και στην ανάγνωση.
-Στην αντιγραφή  γραμμάτων, λέξεων ή κειμένων
-Στις χωροχρονικές έννοιες πχ: Πριν, μετά, κτλ
-Στις μαθητικές πράξεις, όπως πρόσθεση και αφαίρεση

Να σημειωθεί ότι για την αντιμετώπιση των δυσκολιών της μνήμης χρειάζεται διεπιστημονική συνεργασία, με τον πρώτο ρόλο να τον έχει ο εργοθεραπευτής, καθώς πολλές φορές  η δυσκολία στην οπτική μνήμη  του παιδιού ενέχει τον κίνδυνο μη κατάκτησης βασικών αισθητικοκινητικών δεξιοτήτων.

Κάποιες δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε μαζί με τα παιδιά για να αναπτύξουν την οπτική μνήμη είναι οι εξής:

 Παιχνίδια memo. Κυκλοφορούν πολλά παιχνίδια στο εμπόριο που το παιδί  μπορεί να βρει όμοια ζευγάρια και εικόνες σε συγκεκριμένο χρόνο.
Επιπλέον μπορείτε να φτιάξετε το δικό σας παιχνίδι memo με τον εξής τρόπο: Ζωγραφίζοντας σε χαρτόνια σύμβολα που επιθυμείτε όπως γράμματα και αριθμούς και στη συνέχεια  να τα κόψετε σε κάρτες και να παίξετε με τα παιδιά!

Επιτραπέζια παιχνίδια. Παιχνίδια όπως: Το oύνο, ο γκρινιάρης, η μονόπολη,το φιδάκι, το μάντεψε ποιος, αφενός εκπαιδεύουν σε λογικό- μαθηματικές έννοιες(Χρώματα, αρίθμηση) και αφετέρου αυξάνουν την παρατηρητικότητα και την οπτική μνήμη.

Κρύβω αντικείμενα ή βλέπω αντικείμενα. Μια δραστηριότητα, που μπορούμε να κάνουμε μαζί με τα παιδιά είναι να δείξουμε στο παιδί αντικείμενα και στη συνέχεια να τα κρύψουμε και να μας πει ποια θυμάται. Μια παραλλαγή της δραστηριότητας είναι να δείξουμε στο παιδί αντικείμενα και να το ρωτήσουμε μετά από ένα λεπτό ποια  θυμάται

Βρες τις διαφορές. Δώστε στο παιδί δυο εικόνες και ζητήστε του να σας βρει τις διαφορές. Στην αρχή ζητήστε λίγες και όταν δείτε ότι το παιδί τα καταφέρνει, ανεβάστε τις απαιτήσεις

Παιχνίδι χαμένου θησαυρού:Κρυφτέ γράμματα η αριθμούς στο χώρο για να τα βρουν τα παιδιά. Εναλλακτικά σε μεγαλύτερα παιδιά μπορείτε να κρύψετε αποτελέσματα από πράξεις ή καταλήξεις ορθογραφίας.

Φτιάξτε παζλ μαζί με τα παιδιά. Διάφορα είδη παζλ βοηθάνε στην ενίσχυση  της μνήμης των μικρών μας φίλων. Ένα παιδί καθώς περιεργάζεται ένα παζλ πρέπει να θυμάται το μέγεθος, το χρώμα και το σχήμα πολλών κομματιών για  να το βγάλει εις πέρας.
Εάν ένα κομμάτι δεν ταιριάζει, το τοποθετεί στην άκρη, όμως θα πρέπει να το θυμάται όταν θα το χρειαστεί ξανά.

 Δείξτε στο παιδί φωτογραφίες και πείτε του  να σας πει τι βλέπει. Ύστερα, φτιάξτε ένα κολάζ με συγγενείς και φίλους.

Ρωτήστε το παιδί σας ανά τακτά χρονικά διαστήματα τι έκανε σήμερα στο σχολείο. Επιπλέον, ρωτήστε το τι παρατηρεί στο δρόμο. (Πόσοι άντρες περπατάνε;Tι φοράνε;) Για να το κάνετε πιο διαδραστικά αφήστε το παιδί να κάνει ερωτήσεις και σε σας.

Βάζουμε στο παιδί να ζωγραφίσει συγκεκριμένα σχήματα όπως κύκλο, τρίγωνο και τετράγωνο.Στη συνέχεια χωρίς να του το υπενθυμίζουμε θα πρέπει να τα συνεχίσει με την ίδια σειρά

Δείτε ταινίες με το παιδί και ζητήστε να σας πει πληροφορίες και τους τίτλους.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι παραπάνω δραστηριότητες μπορεί να γίνουν σε όλα τα παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας, ανεξάρτητα δυσκολιών. 

Καλή διασκέδαση!

Ο ρόλος του γονιού στην εκπαίδευση παιδιών με μαθησιακές δυσκολιές

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Ποιος είναι o ρόλος του γονιού στην εκπαίδευση των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες;

Πρέπει να συμμετέχει ο γονιός στην εκπαίδευση του;

Πρόσφατα διάβασα ένα απόσπασμα για το ρόλο των γονιών, με άγγιξε και σας το παραθέτω:

"Για να κατανοήσουμε την προστατευτική ενέργεια των δύο γονέων, ας χρησιμοποιήσουμε την αναλογία της φωλιάς των πουλιών.

Η φωλιά των πουλιών αποτελείται από δύο μέρη:

Το έξω στρώμα είναι σκληρό, συμπαγές, δομημένο από πιο σκληρά υλικά, κομμάτια ξύλο, πετρούλες, λάσπη κλπ., που αποτελούν ένα συγκεκριμένο οικοδόμημα που επιτρέπει στη φωλιά να αντέχει στις καιρικές συνθήκες, να είναι στερεή και ασφαλής.Το εσωτερικό στρώμα είναι πιο μαλακό, φτιαγμένο από πούπουλα κι άλλα μαλακά υλικά. Είναι το μητρικό πλαίσιο.Το έξω είναι ο πατέρας, το μέσα η μητέρα.Ένα παιδί μεγαλώνει και αναπτύσσεται μέσα στη μήτρα της μητέρας και εκεί προστατεύεται από τις απαιτήσεις και ιδιαιτερότητες του έξω κόσμου. Μετά τη γέννα, μέχρι να αυτονομηθεί το παιδί χρειάζεται ακόμα την προστασία της μητέρας.Εδώ έρχεται ο πατέρας, μέσα από την καλή σχέση μεταξύ τους, να βοηθήσει το παιδί να χαλαρώσει τους δεσμούς του με την μητέρα και να αρχίσει τα δικά του βήματα στον κόσμο, να αναπτύξει την αυτοεκτίμησή του, την εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και να αυτονομηθεί από την μητέρα."(Καρλ Γιούνγκ)

Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικός  και καθοριστικός είναι ο ρόλος των γονιών στη ζωή των παιδιών.

Οι γονείς συμμετέχουν στην εκπαίδευση των παιδιών, αφού με βάση το νόμο,  είναι αυτοί που παίρνουν την τελική απόφαση σχετικά με την εκπαίδευση του παιδιού τους και την ένταξή του στην ειδική αγωγή.

Πιο συγκεκριμένα ο γονιός  που το παιδί του αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες, θα ήταν καλό:

• Να παρατηρεί το παιδί σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής του, έτσι ώστε να γνωρίζει τις ικανότητες και τις αδυναμίες του.
• Να κατανοήσει ότι τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, παρουσιάζουν συνήθως προβληματική συμπεριφορά, χωρίς να το θέλουν τα ίδια τα παιδιά.
• Να οργανώνει τις προσπάθειες και τις δυνάμεις του παιδιού, έτσι ώστε να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Εδώ είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι γονείς δεν πρέπει να κάνουν την δουλεία του παιδιού.
• Να αποδεχτεί το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες εστιάζοντας στα θετικά σημεία του,στην πρόοδό του παραβλέποντας τις αποτυχίες του.
• Να εδραιώσει συνεχή συνεργασία με το σχολείο και με τους ειδικούς θεραπευτές  ώστε να ενημερώνεται για την πρόοδο του παιδιού.
• Να ακολουθεί όσο μπορεί οδηγίες  στο μέτρο του δυνατού και δραστηριότητες που του δίνονται για το σπίτι από τους θεραπευτές ή τον δάσκαλο.
• Να έχει ρεαλιστικές προσδοκίες για το δυναμικό του παιδιού και να επιβραβεύει τις προσπάθειες του και όχι την απόδοση του.

Να σημειωθεί εδώ ότι ο ρόλος του  γονιού με μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι θεραπευτικός!Είναι επικουρικός  και βοηθητικός ως προς το πρόγραμμα παρέμβασης του παιδιού. Είναι συνοδοιπόρος με τον θεραπευτή και τον δάσκαλο. Επιπλέον, θα πρέπει να αποφεύγονται οι ενοχές. Ο γονιός θα πρέπει να θυμάται αφενός ότι αυτός δεν ευθύνεται για τις μαθησιακές δυσκολίες του παιδιού και αφετέρου ο ρόλος του είναι σπουδαίος αφού πάντα προσπαθεί για το καλό του παιδιού!

        

   

Η δεξιότητα της ταξινόμησης

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Η ταξινόμηση είναι μια βασική λογικομαθηματική  δεξιότητα που πρέπει να έχει κατακτήσει το παιδί, στην προσχολική ηλικία. Αφορά τον μηχανισμό με τον οποίο το παιδί σημειώνει ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στα πράγματα και ξεχωρίζει τα όμοια.
Αρχίζει να αναπτύσσεται από 3 ετών.

Η ταξινόμηση αφορά έννοιες όπως το χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα και το είδος.

Υπάρχουν  όμως δραστηριότητες που μπορούν να αναπτύξουν την δεξιότητα;
Αυτές τις δραστηριότητες μπορούν να τις υλοποιήσουν οι γονείς;

Η απάντηση είναι ναι

Θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ, ότι η πρώτη ταξινόμηση του παιδιού αφορά την τακτοποίηση των πραγμάτων του και συγκεκριμένα των παιχνιδιών του.
Άρα συμπεραίνουμε ότι η δεξιότητα της ταξινόμησης, έχει τις ρίζες της στην καθημερινότητα του παιδιού.

Ας δούμε κάποιες παραπάνω δραστηριότητες:

• Πάρτε απλά τουβλάκια και πείτε στο παιδί να τα ξεχωρίσει ανά χρώμα αρχικά και στη συνέχεια ανά μέγεθος.
• Πείτε στο παιδί να ξεχωρίσει τα καλαμάκια ανά χρώμα
• Ξεχωρίστε μαζί με το παιδί φρούτα και λαχανικά.Συνήθως, μια επίσκεψη στη λαϊκή βοηθάει.
• Ζητήστε από το παιδί να ξεχωρίζει ίδια αντικείμενα (Πχ να βάλει σε ένα ποτήρι τα πιρούνια, και σε άλλο ποτήρι τα κουτάλια)
• Ξεχωρίστε μαζί με τα παιδιά τα καλοκαιρινά και τα χειμωνιάτικα ρούχα. Έτσι, το παιδί εκπαιδεύεται αφενός στην ταξινόμηση και αφετέρου στην εκμάθηση εποχών.
• Ζητήστε από το παιδί να ξεχωρίσει αριθμούς και γράμματα.

Οι παραπάνω δραστηριότητες μπορούν να γίνουν και με άλλα υλικά που έχει η κάθε οικογένεια.

Κάθε τέτοια δραστηριότητα ευχαριστεί, διασκεδάζει και συνάμα εκπαιδεύει το παιδί!

Τρόποι για αυτόνομη μελέτη των παιδιών

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Διάβασε γιατί δεν θα δεις τηλεόραση!
Πες μου την ιστορία απέξω γιατί δεν θα πας πουθενά!
Αλίμονό σου, εάν φέρεις λάθος στην ορθογραφία!

Πόσες φορές έχουμε πει αυτές τις φράσεις στα παιδιά;
Πως μπορούν  οι  γονείς να κάνουνε αυτόνομη  και ευχάριστη τη  μελέτη του παιδιού;

Παρακάτω ακολουθούν κάποιες μικρές συμβουλές, ωστόσο θα πρέπει να θυμόμαστε ότι κάθε οικογένεια είναι μοναδική και δεν υπάρχουν συνταγές!

ΕΝΘΑΡΡΎΝΕΤΕ

Το παιδί να αναλάβει, το ίδιο την ευθύνη της μελέτης
Το παιδί  να απευθύνεται στον εκπαιδευτικό για τυχόν απορίες που έχει  
Το παιδί να ολοκληρώσει μια εργασία
Την προσπάθεια του παιδιού

ΟΡΓΑΝΩΣΤΕ
Το χώρο και τη  διαχείριση του  χρόνου του παιδιού
Το καθημερινό πρόγραμμα μελέτης του
Το φαγητό και τον ύπνο του παιδιού

ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΕΙΤΕ
Με τον εκπαιδευτικό της τάξης και τυχόν άλλες ειδικότητες

ΕΞΗΓΉΣΤΕ
Ότι θα είστε εκεί για ότι χρειαστεί
Τι πρέπει να κάνει και αφήστε το μόνο του

ΜΑΘΕΤΕ
Να επιβραβεύετε το παιδί μετά από κάθε προσπάθεια
Στο παιδί να βάζει μικρούς στόχους κάθε φορά ώστε να τους πραγματοποιεί

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΤΕ
Τα ενδιαφέροντα του παιδιού στη μελέτη
Εναλλακτικά μέσα μάθησης όπως: Υπολογιστής, Επιτραπέζιο, ζωγραφική, λεξικό

ΣΥΣΧΕΤΙΣΤΕ
Τα μαθήματα με την καθημερινή ζωή

 Θα πρέπει να υπενθυμίζουμε στα παιδιά ότι η μελέτη είναι δική τους ευθύνη!
 Είναι καλό να αποφεύγουν οι γονείς να γίνονται μαθητές, καθώς η μελέτη είναι η πρώτη ευθύνη των παιδιών που θα τα βοηθήσει καθολικά, ώστε να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους αργότερα! 
                                                

Τα μαθησιακά οφέλη του παραμυθιού ανά ηλικία

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

"Μόνο με παραμύθια κατακτώνται οι άνθρωποι "(Γ.Τσαρούχης)


Άραγε τα παραμύθια έχουνε μόνο διασκεδαστικό χαρακτήρα;
Αναπτύσσουν μαθησιακές  δεξιότητες; 

Η απάντηση είναι ότι τα παραμύθια λοιπόν, αναπτύσσουν μαθησιακές δεξιότητες σε όλες τις ηλικίες.

Αναλυτικά στη Προσχολική ηλικία τα παιδιά που ασχολούνται με τα παραμύθια μπορούν πιο εύκολα να:

• Διαχωρίζουν τη γραφή από τη ζωγραφική 
• Μαθαίνουν να σηματοδοτούν σύμβολα όπως λέξεις και εικόνες
• Ενισχύουν την συγκέντρωση και την μνήμη
• Εκπαιδεύονται στην έννοια της ομοιοκαταληξίας
• Παράγουν ολοκληρωμένες προτάσεις με Υποκείμενο-Ρήμα-Αντικείμενο
• Μαθαίνουν έννοιες όπως φρούτα και λαχανικά

Στη σχολική ηλικία οι μαθησιακές δεξιότητες που μπορούν να αναπτυχθούν στα παιδιά μέσω του παραμυθιού είναι:

• Ενισχύουν τον μηχανισμό της ανάγνωσης και της ορθογραφίας
• Βελτιώνουν τον ρυθμό και την ταχύτητα της ανάγνωσης
• Εμπλουτίζουν την κατανόηση του κειμένου
• Ενθαρρύνουν την φαντασία του παιδιού
• Βελτιώνουν τη γραφή, καθώς τα παιδιά μαθαίνουν σημεία στίξης, τηρούν τις αποστάσεις μεταξύ λέξεων και μαθαίνουν τα διπλά σύμφωνα,

Τέλος, στην εφηβική ηλικία το παραμύθι είναι ο προπομπός για την εύκολη μετάβαση του παιδιού στη λογοτεχνία. Κάποιες δεξιότητες που αναπτύσσονται   στους έφηβους είναι:

• Ενισχύεται  η κριτική-εναλλακτική σκέψη
• Βελτιώνεται  ο γραπτός αφηγηματικό λόγο, καθώς εισάγει τα μέρη της έκθεσης(Πρόλογος- Κυρίως θέμα-Επίλογος)
• Ξεχωρίζει το παιδί τις μεταφορές από την κυριολεξία και το αντίστροφο 
• Πραγματοποιείται η εκμάθηση των μερών του λόγου (Ρήματα-Ουσιαστικά- Αντωνυμίες κτλ)

Να μην ξεχνάτε, να πηγαίνετε μαζί με το παιδί σας στο βιβλιοπωλείο και να το αφήνετε να διαλέγει μόνο του το παραμύθι που προτιμά!

Οτιδήποτε βλέπεις μπορεί να γίνει ένα παραμύθι και μπορείς να βγάλεις μια ιστορία από οτιδήποτε αγγίξεις(Hans Christian Andersen)

Διαδραστικές ασκήσεις διάκρισης ουσιαστικού-ρήματος

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Πως μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα την έννοια του ουσιαστικού και του ρήματος;
Υπάρχουν διαδραστικά παιχνίδια που μπορούμε να παίξουμε με τα παιδιά για να κατανοήσουν τις δύο έννοιες;

Aρχικά, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μνημονικά ίχνη στο παιδί με τις παρακάτω οδηγίες:

Ρήμα:Είναι η λέξη που μας δείχνει, ότι κάτι κάνει.

Ουσιαστικό: Είναι η λέξη που δηλώνει, όνομα-ζώο-πράγμα-φυτό.

Στη συνέχεια προσθέτουμε ότι το ρήμα παίρνει μπροστά τα πρόσωπα (Εγώ, εσύ, αυτός κτλ) και το ουσιαστικό τα άρθρα (ο-η-το)

Κάποια διαδραστικά κόλπα για τη διάκριση ρήματος-ουσιαστικού είναι τα εξής:

-Βάλτε στο παιδί να ζωγραφίσει τι κάνει μέσα στη μέρα του, ώστε να κατανοήσει την έννοια του ρήματος.

-Δώστε το παιδί την ευκαιρία να μυρίσει, να γευτεί, να πιάσει, να δει, να ακούσει αντικείμενα, ώστε να αντιληφθεί βιωματικά την έννοια του ουσιαστικού.

-Φουσκώστε δύο χρωματιστά μπαλόνια και με χρωματιστούς μαρκαδόρους, γράψτε  μαζί με το παιδί στο  ένα ρήματα και στο άλλο ουσιαστικά. Αντίστοιχα, αυτή η δραστηριότητα μπορεί να γίνει είτε με βαζάκια ή μπουκαλάκια.

-Παίξτε παιχνίδια όπως: Όνομα,ζώο, φυτό ή κρεμάλα

-Εξασκηθείτε στον υπολογιστή, με διάφορες ασκήσεις διάκρισης.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε, ότι μας ενδιαφέρει τα παιδιά να κατανοήσουν πρώτα την έννοια της λέξης και ύστερα τον ορισμό.

Εκμάθηση πολλαπλασιασμού με διαδραστικούς τρόπους

Πιστεύετε ότι μπορούμε να κάνουμε την προπαίδεια παιχνίδι;
Ξέρετε ότι η προπαίδεια του 9 έχει το εξής κόλπο: Ο πρώτος αριθμός πάντα ανεβαίνει ο δεύτερος κατεβαίνει;
Πιστεύετε ότι το κρυφτό βοηθάει στην εκμάθηση της προπαίδειας;

Η προπαίδεια είναι ένα δύσκολο απομνημονευτικό κομμάτι των μαθηματικών στο οποίο δυσκολεύονται, σχεδόν όλα τα παιδιά που αντιμετωπίζουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και μη. Ένας τρόπος, ώστε το παιδί να τη μάθει πιο εύκολα είναι να εντάξουμε παιχνίδι στις δραστηριότητες. Να σημειωθεί ότι χρειάζεται χρόνος, εξάσκηση, συχνές επαναλήψεις και επίμονη.

Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι το παιδί για να μάθει πολλαπλασιασμό, θα πρέπει να έχει εκπαιδευτεί στο να μετράει δύο-δύο, τρία-τρία κτλ . Θυμίστε στο παιδί ότι ο πολλαπλασιασμός έχει άμεση σχέση με την πρόσθεση.

Κάποια διαδραστικά κόλπα είναι τα εξής:

1)Γράψτε την προπαίδεια σε εναλλακτικό υλικό εκτός  από τετράδιο όπως: Χρωματιστά χαρτόνια με μαρκαδόρους, γλωσσοπιέστρα.

2)Χρησιμοποιείστε  μπάλα για εκμάθηση  της προπαίδειας. Πετάξτε τη μπάλα στο παιδί και πείτε του να  "ανεβεί" ανά 2,3 και αντιστοίχως να "κατεβεί".

3)Ενισχύστε τις καθημερινές συναλλαγές για να κατανοήσει το παιδί τον μηχανισμό της προπαίδειας. (Πχ αγόρασε 4 καραμέλες με 50 λεπτά)

4)Παίξτε επιτραπέζια και παιχνίδια μνήμης. Κάποια παιχνίδια που βοηθάνε είναι uno, γκρινιάρης, φιδάκι.

5)Μάθετε την προπαίδεια μέσα από τραγούδια

6)Βάλτε  στη ζωή σας on line λογισμικά για εξάσκηση.
  Κάποια λογισμικά είναι τα παρακάτω:
  http://www.multiplication.com/games/play/flying-high
  http://www.multiplication.com/games/play/dynamite-multiplication

7) Δημιουργήστε  σταυρόλεξα.Φτιάξτε ένα πίνακα και γράψτε αριθμούς στα κουτάκια, ώστε οι συνδυασμοί κάποιων από αυτούς να δίνουν τα γινόμενα της προπαίδειας. Στη συνέχεια ζητάτε από το παιδί να τα βρουν οριζόντια, κάθετα ή διαγώνια.  

8)Παραστήστε   τα γινόμενα με αντικείμενα που ενδιαφέρουν τα παιδιά. Πχ: Φτιάξτε 2 σειρές από 5 lego, τουβλάκια ή ζωάκια που αγαπά το παιδί ώστε να αντιληφθεί ότι το αποτέλεσμα της προπαίδειας είναι 10.

9)Παίξτε κρυφτό μαζί του  και πείτε του να μετρήσει ανά 2, ανά 3 κτλ.


Όλες οι παραπάνω μεθόδους μπορούν να συνδυαστούν  ανάλογα με τις ανάγκες του  κάθε παιδιού αλλά και με τις ανάγκες της οικογένειας, οι οποίες είναι μοναδικές και ξεχωριστές.

Ας μην ξεχνάμε ότι το παιδί πρέπει να νιώσει ότι τα μαθηματικά βρίσκονται στην καθημερινή μας ζωή και όχι απλώς στο βιβλίο σαν ένα ακόμα μάθημα που δεν το καταλαβαίνουν!

Ιδέες για εύκολη παραγωγή γραπτού λόγου στα παιδιά

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες είναι αναμενόμενο να παρουσιάζουν δυσκολίες στην παραγωγή γραπτού λόγου, την ονομαζόμενη έκθεση.
Να σημειωθεί ότι η παραγωγή γραπτού λόγου σε όλα τα παιδιά ακολουθεί, καθώς αρχικά πρέπει να μάθουν το μηχανισμό της ανάγνωσης, την εκμάθηση βασικών κανόνων ορθογραφίας και τέλος την εκμάθηση του συντακτικού και της γραμματικής.

Κάποιες ιδέες ώστε να επιτευχθεί η παραγωγή γραπτού λόγου στα παιδιά είναι η εξής:

1) Οπτικοποιήση. Τα παιδιά αρχίζουν να παράγουν γραπτό λόγο με τη βοήθεια οπτικών ερεθισμάτων όπως: Εικόνες, εκπαιδευτικά παιχνίδια με χρονικές αλληλουχίες, παραμύθια κτλ

2)Καθημερινά νέα. Οι γονείς ενθαρρύνουν τα παιδιά να γράψουν κάποιες μέρες που δεν έχουν μεγάλο φόρτο εργασίας πως πέρασαν τη μέρα τους ή εάν τους έκανε κάτι εντύπωση. Επιπλέον  μπορούν οι γονείς να παροτρύνουν τα παιδιά να διατηρούν ημερολόγιο.

3)Λέξεις κλειδιά. Ένας άλλος τρόπος ο οποίος φαίνεται να είναι αρκετά αποδοτικός σε παιδιά μικρότερης ηλικίας είναι οι λέξεις κλειδιά.  Το παιδί για το θέμα που έχει να επεξεργαστεί βρίσκει πρώτα λέξεις-κλειδιά και ύστερα συνθέτει τις προτάσεις. Να σημειωθεί ότι αυτές οι λέξεις είναι καθαρά προσωπική υπόθεση του παιδιού και δεν πρέπει να παρεμβαίνουμε. (Πχ: Θέμα: Ο αγαπημένος μου φίλος-Λέμε στο παιδί να βρει όποια λέξη θέλει για αυτό το θέμα)

4)Σχεδιαγράμματα. Το σχεδιάγραμμα είναι ο βασικός άξονας που θα κινηθεί η έκθεση. Το σχεδιάγραμμα μπορεί να δοθεί είτε από γονείς ή εκπαιδευτικούς ώστε να βοηθήσει το μαθητή στην παραγωγή γραπτού λόγου ή σε μεγαλύτερη τάξη να το συνθέσουμε μαζί με το μαθητή.

Παρακάτω ακολουθεί ένα παράδειγμα σχεδιαγράμματος με θέμα: Το σχολείο μου

1. Σε ποια συνοικία βρίσκεται (όνομα, οδός, αριθμός)
2. Έχει αυλή και πώς είναι; (μεγάλη, μικρή, κυκλική, τετράγωνη)
3. Με τι είναι περιφραγμένη (τοίχος, κάγκελα, σύρμα κ.τ.λ.)
4. Η εξωτερική εμφάνιση του σχολείου (στέγη, πόρτες, παράθυρα κ.τ.λ.)
5. Η εσωτερική του εμφάνιση (διάδρομος, αίθουσες, γραφεία κ.τ.λ.)
6. Σχολικός κήπος – ύδρευση – γυμναστήριο
7. Τι αισθάνεσαι για το σχολείο σου (τώρα, όταν θα φύγεις)
8. Το αγαπάς και για ποιο λόγο;

5)Ερωτήσεις ανοιχτού τύπου. Ενθαρρύνουμε το μαθητή να κάνει δικές του ερωτήσεις για το θέμα και να απαντήσει για την κατανόηση και τον εμπλουτισμό της έκθεσης. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε είναι συνήθως: Τι, πως, ποιος, γιατί, που.

6)Μνημονικά ίχνη. Δημιουργούμε μνημονικά ίχνη στα παιδιά για υπενθύμιση των μερών της έκθεσης.
Πχ: Εισαγωγή=Αρχή, τίτλος
Κυρίως θέμα=Μέση,αναπτύσσω  το θέμα
Επίλογος=Τέλος, συμπέρασμα, συναίσθημα

7)Ανάγνωση βιβλίων. Τα παιδιά μέσα από την ανάγνωση που έχει να κάνει με τα ενδιαφέροντα τους παίρνουν ιδέες αλλά και αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη.

Ο μαθητής θα πρέπει να ενθαρρύνεται ότι η έκθεση είναι ένα μέσο επικοινωνίας, με σκοπό να στείλει μηνύματα σε αυτόν που την διαβάσει.
Δώστε νόημα στη γραφή του παιδιού!

Ο ρόλος του ειδικού παιδαγωγού

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Ο ειδικός παιδαγωγός παίζει σημαντικό ρόλο στη μεταφορά γνώσης μέσω ενός διαφορετικού τρόπου διδασκαλίας, που θα τον ονομάζαμε διαδραστικό.Ειναι σημαντικό να θεωρεί κάθε παιδί μοναδικό, να αξιολογεί τις ανάγκες του και να σέβεται τον ρυθμό μαθησής του.

 Η ειδική αγωγή μπορεί να ξεκινήσει απο την προσχολική ηλικία και να συνεχίσει μέχρι τις τελευταίες τάξεις του σχολείου.

Ο ειδικός παιδαγωγός παρεμβαίνει όταν ένα παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες ως πρός την απόκτηση και χρήση ικανοτήτων ανάγνωσης, γραφής, κατανοήσης,συλλογισμού και μαθηματικών.
Επίσης παρεμβαίνει όταν υπάρχει νοητική στέρηση, αυτισμός, αισθητηριακή δυσλειτουργεία, κοινωνικές και συναισθηματικές διαταραχές.

Ως πρός την παρέμβαση, είναι σημαντικό ο ειδικός παιδαγωγός να ακολουθεί πολυαισθητηριακές μεθόδους για να κινεί το ενδιαφέρον του μαθητή για την μάθηση. Επιπλέον θα πρέπει να ενημερώνεται το ίδιο το παιδί για το πρόγραμμα που θα ακολουθήσει καθώς θα αναπτύξει κίνητρο και θα διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό τη διαδικασία παρέμβασης.

Επιπρόσθετα, ο ειδικός παιδαγωγός θα πρέπει να εστιάσει σε συγκεκριμένες δυσκολίες του παιδίου και να προσπαθήσει να τις κατανοήσει  και να συνεργάζεται με το ευρύτερο περιβάλλον του παιδιού(γονείς, σχολείο,υπόλοιπους θεραπευτές) ώστε να υπάρξει μια ολιστική προσσέγγιση.

Είναι αυτός που θα συμβουλέψει, θα στηρίξει και θα καθοδηγήσει τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς του σχολείου. Είναι αυτός που θα ενημερώνει σε τακτά χρονικά διαστήματα για το μαθησιακό επίπεδο που βρίσκεται το παιδί τους, για τα στάδια εξέλιξης του και για τους τρόπους αντιμετώπισης των μαθησιακών δυσκολιών του παιδιού.

Συγκεκριμένα ο ειδικός παιδαγωγός ασχολείται με τις παραπάνω δυσκολίες:
 ΓΡΑΦΗ 
 Γράφει "καθρεφτικά " (π.χ 3 αντί ε)
 Μπερδεύει γράμματα (π.χ."να βένω" αντί "να δένω").
 Παραλείπει γράμματα (π.χ."διβζω" αντί "διαβάζω").
 Παραλείπει, μεταθέτει ή επαναλαμβάνει συλλαβές.
 Αγνοεί τους τόνους και τα σημεία στίξης.
 Κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη.

 ΑΝΑΓΝΩΣΗ 
 Διαβάζει συλλαβιστά, με μονότονη φωνή
 Διαβάζει άλλη λέξη αντί αυτής που πρέπει.(π.χ πετράζι" αντί για "τραπέζι", "μαύρος" αντί "σκοτεινός", "διαβάτης" αντί "διαβάζεις").
 Παραλείπει λέξεις ή γράμματα.
 Αγνοεί τους τόνους και τα σημεία στίξης.

ΓΡΑΠΤΗ ΕΚΦΡΑΣΗ
 Το κείμενό του παρουσιάζει ασυνταξίες.
 Χρησιμοποιεί περιορισμένο λεξιλόγιο.
 Δεν ακολουθεί κάποια "λογική σειρά" σε αυτά που γράφει.

 ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ 
 Δυσκολεύεται να απαντήσει σε ερωτήσεις κατανόησης σε κείμενο που το ίδιο το παιδί έχει διαβάσει
 Δυσκολεύεται να αποδώσει προφορικά ένα κείμενο.
 Στην προσπάθειά του να ανακαλέσει ένα κείμενο παραθέτει πληροφορίες τυχαία, χωρίς να τηρεί την σειρά του.

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 
 Δεν θυμάται τα σύμβολα/πρόσημα (+, - κλπ).
 Δυσκολεύεται να κατανοήσει τι ζητά ένα πρόβλημα και να το λύσει.
 Δυσκολεύεται να θυμηθεί την σειρά των βημάτων που απαιτούνται για να γίνει μία πράξη

Κλείνοντας,είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι ο γονιός με τον ειδικό παιδαγωγό είναι συνεργάτες  με τον πρώτο λόγο να τον έχει ο γονιός καθώς είναι αυτός που ξέρει το παιδί καλύτερα από όλους!

Δυσορθογραφία και Στρατηγικές Αντιμετώπισης

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη


Η δυσορθογραφία, είναι μια δυσκολία που αντιμετωπίζουν πολλοί μαθητές στην ορθογραφία, ειδικά στις πρώτες τάξεις του δημοτικού.

Τα παιδιά με προβλήματα στην ορθογραφία κάνουν:
1)Συχνά προσθέσεις, αντιστροφές, παραλείψεις, αντικαταστάσεις γραμμάτων, συλλαβών η λέξεων.

2)Λάθη ή αγνόησή του τονισμού και των σημείων στίξεως.

3)Λάθη σε βασικούς κανόνες ορθογραφίας.

4) Συχνά λάθη στο ετυμολογικό μέρος της λέξης.

5)Μη γενίκευση των κανόνων ορθογραφίας.

6)Μη αυτοδιόρθωση.

7)Χρησιμοποιούν καθρεφτική γραφή.

8)Λανθασμένη χρήση κεφαλαίων γραμμάτων.

9)Συντακτικά λάθη.

Τα συμπτώματα είναι ενδεικτικά. Κάθε παιδί είναι μοναδικό για αυτό χρήζει εξατομικευμένης
αξιολόγησης. Για να πούμε ότι το παιδί παρουσιάζει δυσορθογραφία χρειάζεται να εμφανίζει
παραπάνω από ένα σύμπτωμα για παραπάνω από έξι μήνες.

Κάποιες στρατηγικές αντιμετώπισης είναι οι εξής:

1) Χρήση εικονογραφικής μεθόδου. Βασίζεται στην ιδέα της μετατροπής συμβόλων σε σκίτσα.

2) Χρήση πολυαισθητηριακών μεθόδων. Χρησιμοποιούμε πλαστελίνη, μαρκαδόρους, πίνακες
για να κάνουμε τη μάθηση πιο ελκυστική στο παιδί.

3) Ενίσχυση της μνήμης

4) Αυτοδίορθωση με τη βοήθεια λεξικού.

5) Ενίσχυση της φωνολογικής επίγνωσης.

6) Κατανόηση φωνημάτων και αντιστοίχησης προφορικού και γραπτού λόγου.

7) Διδασκαλία των κανόνων γραμματικής.

8) Επιβράβευση για τα σημεία που είναι γραμμένα ορθά.

Οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η αντιμετώπιση της Δυσορθογραφίας, όπως και οποιασδήποτε
άλλης μαθησιακής δυσκολίας γίνεται από εξειδικευμένους επιστήμονες.
 Πρόκειται για: – Λογοθεραπευτές, – Εργοθεραπευτές, – Ειδικούς Παιδαγωγούς και – Ψυχολόγους.
Εκείνοι αναλαμβάνουν να αξιολογήσουν την κατάσταση του παιδιού και σχεδιάζουν τη θεραπεία
με βάση τις ανάγκες και τα ελλείμματα κάθε παιδιού ατομικά. 

Παιχνίδι και Μάθηση

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Άραγε οι γονείς μπορούν να συνδυάσουν την μάθηση με το παιχνίδι;
Aκολουθούν παρακάτω έξυπνες ιδεές για εξάσκηση στα μαθηματικά, στην ορθογραφία και στην ανάγνωση

1)Χρησιμοποιήστε έντονους μαρκαδόρους υπογράμμισης για να τονίσετε κάτι σε ένα κείμενο ή για να γράψετε καταλήξεις που το παιδί έχει κάνει ορθογραφικά λάθη

2)Χρησιμοποιείστε σταυρόλεξα

3)Χρησιμοποιείστε πλαστελίνη, άμμο, χαρτόνια για σχεδιασμό γραμμάτων και καταλήξεων που μπερδεύει

4)Χρησιμοποιείστε ξυλάκια, φρούτα, λαχανικά για εκμάθηση μαθηματικών πράξεων

5)Εφαρμόστε την τεχνολογία για να εμπλουτίσετε το περιεχόμενο και τη διαδραστικότητα των ασκήσεων

6)Κάντε κολάζ, χρησιμοποιείστε βαζάκια και μπαλόνια για τις έννοιες που το παιδί σας θέλει να μάθει

7)Παραμύθια, νεανική λογοτεχνία, κόμικ και μυθολογία ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του παιδιού μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ανάγνωση

8)Χρησιμοποιείστε μαγνητικά και τρισδιάστατα πλαστικά γράμματα για να παίξετε με λέξεις και συλλαβές

9)Παίξτε μαζί με τα παιδιά επιτραπέζια παιχνίδια

10)Χρησιμοποιείστε μπάλα για εκμάθηση αριθμών, μηνών και εποχών

Να θυμάστε ότι είναι καλό να αποφεύγονται οι ταμπέλες στα παιδιά!!
Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και αρκετός αυτοσχεδιασμός!!

Μαθησιακές δυσκολίες στην πρώτη σχολική ηλικία

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Κάθε Σεπτέμβριο, μια νέα σχολική χρονιά ξεπροβάλλει με αισιοδοξία μπροστά, τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Ιδιαίτερα η φοίτηση στην Ά δημοτικού αποτελεί για κάθε παιδί ένα νέο ξεκίνημα, καθώς εντάσσεται στη σχολική κοινότητα. Η ένταξη αυτή πυροδοτεί συναισθήματα χαράς, φόβου, αγωνίας τόσο για το ίδιο όσο και για τους γονείς του.

Αν το παιδί κατά τη διάρκεια της Ά δημοτικού παρουσιάσει δυσκολίες, οι γονείς θα πρέπει να εξετάσουν και να αρχίσουν να αναρωτιούνται αν αυτά σχετίζονται με την ωρίμανση του παιδιού ή υπάρχουν ενδείξεις κάποιας μαθησιακής δυσκολίας.

Τα πρώτα συμπτώματα είναι συνήθως ότι παρουσιάζει δυσκολία με: Την εκμάθηση ανάγνωσης-γραφής, αργεί να ολοκληρώσει τις εργασίες του και δυσκολεύεται στην εκμάθηση πράξεων-λύση απλών προβλημάτων. Να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα μπορεί να είναι μεμονωμένα ή να συνυπάρχουν . Επίσης είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και παρουσιάζει τα συμπτώματα με διαφορετική ένταση. Αξιοσημειώτο, είναι ότι σε όλα τα παιδιά  της Πρώτης Δημοτικού δίνουμε ένα περιθώριο προσαρμογής τουλάχιστον εώς τον Δεκέμβρη, πριν προβούμε σε οποιαδήποτε κίνηση.

Οι πιο συνηθισμένες μαθησιακές δυσκολίες στη πρώτη σχολική ηλικία είναι:

1)Η δυσλεξία: Αναφέρετε στην δυσκολία του γραπτού λόγου και κατά συνέπεια δυσκολία στην ανάγνωση, αδυναμία στην εκμάθηση της ορθογραφίας και δυσκολίες στα μαθηματικά. Για να χαρακτηρίσουμε ένα παιδι με δυσλεξία θα πρέπει να έχει περάσει το τέλος της δευτέρας δημοτικού.

2)Η δυσαριθμησία: Περιγράφει την δυσκολία στην εκμάθηση των μαθηματικών εννοιών και δεξιοτήτων που περιλαμβάνει δυσκολίες στις μαθηματικές πράξεις, στα προβλήματα, στο προσανατολισμό και στη μνήμη αριθμών.

3)Η δυσγραφία: Χαρακτηρίζει τη δυσκολία στη γραφή με παραμορφώσεις και λάθη. Τα παιδιά με αυτή τη διαταραχή σχηματίζουν γράμματα με λάθος μέγεθος και κατεύθυνση.

4)Η δυσαναγνωσία: Περιγράφει τη δυσκολία στην ανάγνωση που παρουσιάζεται με δυσκολίες στην αποκωδικοποίηση της λέξης και σε αντικαταστάσεις-παραλείψεις-αντιμετάθεση-επαναλήψεων λέξεων και προτάσεων.

5)Η δυσοορθογραφία: Αφορά τη δυσκολία της γραφής, τόσο στο επίπεδο της λέξης, όσο και στο επίπεδο της πρότασης και της σύνταξης γραπτής παραγράφου.

Οι μαθησιακές δυσκολίες τις περισσότερες φορές δεν σχετίζονται με την  νοημοσύνη του παιδιού, δεν είναι ασθένεια και χρειάζονται έγκαιρη διάγνωση και συνεργασία από τους ειδικούς για την αντιμετώπιση τους, σε συνεργασία πάντα με το οικογενειακό περιβάλλον.

Κάθε Σεπτέμβριο, μια νέα σχολική χρονιά ξεπροβάλλει με αισιοδοξία μπροστά, τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Ιδιαίτερα η φοίτηση στην Ά δημοτικού αποτελεί για κάθε παιδί ένα νέο ξεκίνημα, καθώς εντάσσεται στη σχολική κοινότητα. Η ένταξη αυτή πυροδοτεί συναισθήματα χαράς, φόβου, αγωνίας τόσο για το Κάθε Σεπτέμβριο, μια νέα σχολική χρονιά ξεπροβάλλει με αισιοδοξία μπροστά, τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Ιδιαίτερα η φοίτηση στην Ά δημοτικού αποτελεί για κάθε παιδί ένα νέο ξεκίνημα, καθώς εντάσσεται στη σχολική κοινότητα. Η ένταξη αυτή πυροδοτεί συναισθήματα χαράς, φόβου, αγωνίας τόσο για το ίδιο όσο και για τους γονείς του.

Αν το παιδί κατά τη διάρκεια της Ά δημοτικού παρουσιάσει δυσκολίες, οι γονείς θα πρέπει να εξετάσουν και να αρχίσουν να αναρωτιούνται αν αυτά σχετίζονται με την ωρίμανση του παιδιού ή υπάρχουν ενδείξεις κάποιας μαθησιακής δυσκολίας.

Τα πρώτα συμπτώματα είναι συνήθως ότι παρουσιάζει δυσκολία με: Την εκμάθηση ανάγνωσης-γραφής, αργεί να ολοκληρώσει τις εργασίες του και δυσκολεύεται στην εκμάθηση πράξεων-λύση απλών προβλημάτων. Να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα μπορεί να είναι μεμονωμένα ή να συνυπάρχουν . Επίσης είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και παρουσιάζει τα συμπτώματα με διαφορετική ένταση.

Οι πιο συνηθισμένες μαθησιακές δυσκολίες στη πρώτη σχολική ηλικία είναι:

1)Η δυσλεξία: Αναφέρετε στην δυσκολία του γραπτού λόγου και κατά συνέπεια δυσκολία στην ανάγνωση, αδυναμία στην εκμάθηση της ορθογραφίας και δυσκολίες στα μαθηματικά.

2)Η δυσαριθμησία: Περιγράφει την δυσκολία στην εκμάθηση των μαθηματικών εννοιών και δεξιοτήτων που περιλαμβάνει δυσκολίες στις μαθηματικές πράξεις, στα προβλήματα, στο προσανατολισμό και στη μνήμη αριθμών.

3)Η δυσγραφία: Χαρακτηρίζει τη δυσκολία στη γραφή με παραμορφώσεις και λάθη. Τα παιδιά με αυτή τη διαταραχή σχηματίζουν γράμματα με λάθος μέγεθος και κατεύθυνση.

4)Η δυσαναγνωσία: Περιγράφει τη δυσκολία στην ανάγνωση που παρουσιάζεται με δυσκολίες στην αποκωδικοποίηση της λέξης και σε αντικαταστάσεις-παραλείψεις-αντιμετάθεση-επαναλήψεων λέξεων και προτάσεων.

5)Η δυσοορθογραφία: Αφορά τη δυσκολία της γραφής, τόσο στο επίπεδο της λέξης, όσο και στο επίπεδο της πρότασης και της σύνταξης γραπτής παραγράφου.

Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ανεξάρτητες από την νοημοσύνη του παιδιού, δεν είναι ασθένεια και χρειάζονται έγκαιρη διάγνωση από τους ειδικούς για την αντιμετώπιση τους, σε συνεργασία πάντα με το οικογενειακό περιβάλλον.

Το οικογενειακό περιβάλλον μπορεί να βοηθήσει σε συνδυασμό με το θεραπευτικό πρόγραμμα με τις κάτωθι διαδράστικες δραστηριότητες:

1)Χρησιμοποιήστε έντονους μαρκαδόρους υπογράμμισης για να τονίσετε κάτι σε ένα κείμενο ή για να γράψετε καταλήξεις που το παιδί έχει κάνει ορθογραφικά λάθη

2)Χρησιμοποιείστε σταυρόλεξα

3)Για τις μαθηματικές έννοιες και τους μηχανισμούς σχεδιάστε σε μεγάλα Α4 χαρτιά

4)Αναρτήστε στον τοίχο του δωματίου του παιδιού αυτά που θα θέλατε να θυμάται πχ: κανόνες γραμματικής, πρόγραμμα σχολείου

5)Χρησιμοποιείστε πλαστελίνη, άμμο, χαρτόνια για σχεδιασμό γραμμάτων και καταλήξεων που μπερδεύει

6)Χρησιμοποιείστε ξυλάκια, φρούτα, λαχανικά για εκμάθηση μαθηματικών πράξεων

7)Εφαρμόστε την τεχνολογία για να εμπλουτίσετε το περιεχόμενο και τη διαδραστικότητα των ασκήσεων

8)Κάντε κολάζ, χρησιμοποιείστε βαζάκια και μπαλόνια για τις έννοιες που το παιδί σας θέλει να μάθει

9)Παραμύθια, νεανική λογοτεχνία, κόμικ και μυθολογία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ανάγνωση

10)Χρησιμοποιείστε μαγνητικά και τρισδιάστατα πλαστικά γράμματα για να παίξετε με λέξεις και συλλαβές

11)Παίξτε μαζί με τα παιδιά επιτραπέζια παιχνίδια

12)Χρησιμοποιείστε μπάλα για εκμάθηση αριθμών, μηνών και εποχών

Τέλος, να θυμάστε ότι είναι καλό να αποφεύγονται ταμπέλες στα παιδιά με οποιαδήποτε δυσκολία.

Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και αρκετός αυτοσχεδιασμός τόσο για τους γονείς όσο και για τους θεραπευτές των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες

 Διαβάστε επίσης...

ίδιο όσο και για τους γονείς του.

Αν το παιδί κατά τη διάρκεια της Ά δημοτικού παρουσιάσει δυσκολίες, οι γονείς θα πρέπει να εξετάσουν και να αρχίσουν να αναρωτιούνται αν αυτά σχετίζονται με την ωρίμανση του παιδιού ή υπάρχουν ενδείξεις κάποιας μαθησιακής δυσκολίας.

Τα πρώτα συμπτώματα είναι συνήθως ότι παρουσιάζει δυσκολία με: Την εκμάθηση ανάγνωσης-γραφής, αργεί να ολοκληρώσει τις εργασίες του και δυσκολεύεται στην εκμάθηση πράξεων-λύση απλών προβλημάτων. Να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα μπορεί να είναι μεμονωμένα ή να συνυπάρχουν . Επίσης είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και παρουσιάζει τα συμπτώματα με διαφορετική ένταση.

Οι πιο συνηθισμένες μαθησιακές δυσκολίες στη πρώτη σχολική ηλικία είναι:

1)Η δυσλεξία: Αναφέρετε στην δυσκολία του γραπτού λόγου και κατά συνέπεια δυσκολία στην ανάγνωση, αδυναμία στην εκμάθηση της ορθογραφίας και δυσκολίες στα μαθηματικά.
2)Η δυσαριθμησία: Περιγράφει την δυσκολία στην εκμάθηση των μαθηματικών εννοιών και δεξιοτήτων που περιλαμβάνει δυσκολίες στις μαθηματικές πράξεις, στα προβλήματα, στο προσανατολισμό και στη μνήμη αριθμών.
3)Η δυσγραφία: Χαρακτηρίζει τη δυσκολία στη γραφή με παραμορφώσεις και λάθη. Τα παιδιά με αυτή τη διαταραχή σχηματίζουν γράμματα με λάθος μέγεθος και κατεύθυνση.
4)Η δυσαναγνωσία: Περιγράφει τη δυσκολία στην ανάγνωση που παρουσιάζεται με δυσκολίες στην αποκωδικοποίηση της λέξης και σε αντικαταστάσεις-παραλείψεις-αντιμετάθεση-επαναλήψεων λέξεων και προτάσεων.
5)Η δυσοορθογραφία: Αφορά τη δυσκολία της γραφής, τόσο στο επίπεδο της λέξης, όσο και στο επίπεδο της πρότασης και της σύνταξης γραπτής παραγράφου.

Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ανεξάρτητες από την νοημοσύνη του παιδιού, δεν είναι ασθένεια και χρειάζονται έγκαιρη διάγνωση από τους ειδικούς για την αντιμετώπιση τους, σε συνεργασία πάντα με το οικογενειακό περιβάλλον.

Το οικογενειακό περιβάλλον μπορεί να βοηθήσει σε συνδυασμό με το θεραπευτικό πρόγραμμα με τις κάτωθι διαδράστικες δραστηριότητες:

1)Χρησιμοποιήστε έντονους μαρκαδόρους υπογράμμισης για να τονίσετε κάτι σε ένα κείμενο ή για να γράψετε καταλήξεις που το παιδί έχει κάνει ορθογραφικά λάθη
2)Χρησιμοποιείστε σταυρόλεξα
3)Για τις μαθηματικές έννοιες και τους μηχανισμούς σχεδιάστε σε μεγάλα Α4 χαρτιά
4)Αναρτήστε στον τοίχο του δωματίου του παιδιού αυτά που θα θέλατε να θυμάται πχ: κανόνες γραμματικής, πρόγραμμα σχολείου
5)Χρησιμοποιείστε πλαστελίνη, άμμο, χαρτόνια για σχεδιασμό γραμμάτων και καταλήξεων που μπερδεύει
6)Χρησιμοποιείστε ξυλάκια, φρούτα, λαχανικά για εκμάθηση μαθηματικών πράξεων
7)Εφαρμόστε την τεχνολογία για να εμπλουτίσετε το περιεχόμενο και τη διαδραστικότητα των ασκήσεων
8)Κάντε κολάζ, χρησιμοποιείστε βαζάκια και μπαλόνια για τις έννοιες που το παιδί σας θέλει να μάθει
9)Παραμύθια, νεανική λογοτεχνία, κόμικ και μυθολογία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ανάγνωση
10)Χρησιμοποιείστε μαγνητικά και τρισδιάστατα πλαστικά γράμματα για να παίξετε με λέξεις και συλλαβές
11)Παίξτε μαζί με τα παιδιά επιτραπέζια παιχνίδια
12)Χρησιμοποιείστε μπάλα για εκμάθηση αριθμών, μηνών και εποχών

Τέλος, να θυμάστε ότι είναι καλό να αποφεύγονται ταμπέλες στα παιδιά με οποιαδήποτε δυσκολία.

Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και αρκετός αυτοσχεδιασμός τόσο για τους γονείς όσο και για τους θεραπευτές των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίε