Κριτική σκέψη: Στρατηγικές για την ενθάρρυνσή της

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Καλησπέρα, καλησπέρα, ελπίζω να είστε καλά. Σήμερα θα μιλήσουμε για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των παιδιών. Η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης στα παιδιά είναι σημαντική για την επίλυση προβλημάτων, τη λήψη αποφάσεων και την ανεξάρτητη σκέψη.

Πως όμως μπορούμε να την ενθαρρύνουμε να αναπτυχθεί;

Ενθάρρυνση της Περιέργειας:

1. • Ενθαρρύνετε το παιδί να κάνει ερωτήσεις και να αναζητά απαντήσεις.
   • Παροτρύνετέ το να εξερευνά και να μαθαίνει νέα πράγματα.

2. Συζήτηση και Διάλογος:

   • Προκαλέστε συζητήσεις σχετικά με θέματα που ενδιαφέρουν το παιδί.
   • Ενθαρρύνετε το παιδί να εκφράζει τη γνώμη του και να υποστηρίζει τις απόψεις του με λογικά επιχειρήματα.

3. Ανάπτυξη Δεξιοτήτων Ανάλυσης:

   • Βοηθήστε το παιδί να αναλύει πληροφορίες και να διακρίνει σημαντικά από ασήμαντα στοιχεία.
   • Ζητήστε του να συγκρίνει και να αντιπαραβάλει διάφορες ιδέες ή γεγονότα.

4. Επίλυση Προβλημάτων:

   • Δώστε στο παιδί ευκαιρίες να αντιμετωπίσει και να επιλύσει προβλήματα.
   • Υποστηρίξτε το να σκεφτεί διαφορετικές λύσεις και να αξιολογήσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους.

5. Ενθάρρυνση της Δημιουργικότητας:

   • Παροτρύνετε το παιδί να σκέφτεται έξω από τα καθιερωμένα και να αναζητά πρωτότυπες λύσεις.
   • Δώστε του ευκαιρίες να ασχοληθεί με δημιουργικές δραστηριότητες, όπως η τέχνη, η μουσική και το θέατρο.

6. Ανάπτυξη Δεξιοτήτων Αξιολόγησης:

   • Διδάξτε το παιδί να αξιολογεί την αξιοπιστία των πηγών πληροφοριών.
   • Βοηθήστε το να διακρίνει τα γεγονότα από τις απόψεις και τις προκαταλήψεις.

Τι πρακτικές δραστηριότητες μπορώ να χρησιμοποιήσω;

1. Ανάγνωση και Συζήτηση Βιβλίων:

   • Διαβάστε βιβλία μαζί και συζητήστε τα θέματα και τους χαρακτήρες.
   • Ρωτήστε το παιδί τι πιστεύει για τις ενέργειες των χαρακτήρων και πώς θα αντιδρούσε το ίδιο.

2. Παιχνίδια Στρατηγικής και Λογικής:

   • Παίξτε παιχνίδια που απαιτούν στρατηγική σκέψη και λήψη αποφάσεων, όπως το σκάκι ή τα παζλ.
   • Ενθαρρύνετε το παιδί να σκέφτεται μερικά βήματα μπροστά και να σχεδιάζει την κίνησή του.

3. Προβληματισμός για Καθημερινά Ζητήματα:

   • Συζητήστε καθημερινά θέματα και ζητήματα που επηρεάζουν το παιδί.
   • Ρωτήστε το πώς θα αντιμετώπιζε συγκεκριμένες καταστάσεις και τι σκέφτεται για διάφορα θέματα.

4. Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Εργαστήρια:

   • Συμμετέχετε σε εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια που ενισχύουν την κριτική σκέψη.
   • Ενθαρρύνετε το παιδί να συμμετέχει σε ομάδες συζήτησης και εκπαιδευτικές δραστηριότητες.

5. Καθημερινές Συζητήσεις:

   • Συζητήστε τα νέα της ημέρας και τα τρέχοντα γεγονότα.
   • Ρωτήστε το παιδί για τη γνώμη του και ενθαρρύνετε το να σκεφτεί κριτικά για τις πληροφορίες που ακούει.

6. Καθοδήγηση μέσω Ερωτήσεων:

   • Χρησιμοποιήστε ανοιχτές ερωτήσεις για να ενθαρρύνετε τη σκέψη.
   • Ρωτήστε το παιδί "Τι νομίζεις;", "Γιατί το πιστεύεις αυτό;", "Πώς μπορούμε να το επιλύσουμε αυτό;".

Η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης απαιτεί χρόνο, συνεχή ενθάρρυνση και καθημερινή εξάσκηση μέσα από την καθημερινότητα μας.

Μέσω αυτών των στρατηγικών και δραστηριοτήτων, τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν ισχυρές δεξιότητες κριτικής σκέψης που θα τους χρησιμεύσουν καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Πως μπορούμε να "χτίσουμε¨ την Προφορική Έκφραση του Παιδιού

 Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Καλησπέρα, καλησπέρα ελπίζω να είστε όλοι καλά και να γυρίσατε με κέφι και όρεξη στις υποχρεώσεις σας,

Σήμερα θα μιλήσουμε για την προφορική  έκφραση.

Αλλά αλήθεια, τι είναι η προφορική  έκφραση του παιδιού;

Η προφορική έκφραση του παιδιού είναι η ικανότητα του παιδιού να μπορεί να επικοινωνεί και να εκφράζεται λειτουργικά ανάλογα με τα ερεθίσματα που δέχεται.

Εδώ να σημειώσουμε πως η προφορική έκφραση του παιδιού αρχίζει και χτίζεται από τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του και  η οικογένεια συμβάλει  αποφασιστικά σε αυτό δίνοντας τα κατάλληλα εφόδια.

Ποιες είναι συνήθως οι κυριώς δυσκολίες της προφορικής έκφρασης του παιδιού;

• Δυσκολία στην ορθή χρήση και εύρεση κατάλληλων λέξεων
• Δυσκολία έναρξης διαλόγου
• Συντακτικά Λάθη
• Γραμματικά Λάθη
• Ακατάλληλη χρήση της γλώσσας
• Αδυναμία στη διήγηση γεγονότων με αρχή-μέση τέλος

Θα πρέπει να θυμόμαστε πως τις περισσότερες φορές τα παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προφορική έκφραση παρουσιάζουν και στη γραπτή έκφραση αφού είναι σχεδόν βέβαιο πως αυτές οι δύο συνδέονται.

Πως μπορούμε να χτίσουμε την προφορική έκφραση;

Ακρόαση τραγουδιών:

Από ημερών τα παιδιά μπορούν να ακούν παιδικά τραγουδάκια και να δέχονται γλωσσικά ερεθίσματα. Επίσης είναι πολύ όμορφο να λέμε εμείς τραγουδάκια στο βρέφος και να του μιλάμε όσο περισσότερο μπορούμε.

Αποφεύγουμε τις "μωρούδουστικες¨ λέξεις

Προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε απλές λέξεις στα παιδιά αποφεύγοντας λέξεις μισές και παραλλάσσοντας αυτές.

Ονομάζουμε ότι βλέπουμε γύρω μας

Ειδικά στις μικρές ηλικίες είναι σημαντικό να ονοματίζουμε τι βλέπουμε στην βόλτα μας, στο σπίτι μας, στην τηλεόραση κτλ. Επίσης μπορούμε να σχολιάζουμε τις δραστηριότητες που κάνουμε μαζί.

Διαβάζουμε παραμύθια και ιστορίες στα παιδιά

Από πολύ μικρές ηλικίες διαβάζουμε στα παιδιά παραμύθια και όταν είναι σε θέση τα αφήνουμε να τα ξεφυλλίζουν τα ίδια. Προτιμάμε παραμύθια με εικόνες. 

Επίσης  βρείτε εικόνες με διαφορετική χρονική σειρά. Ζητήστε από το παιδί σας να τις βάλει στη σωστή σειρά και να σας διηγηθεί την ιστορία που απεικονίζεται.

Παίζουμε παιχνίδια με ρόλους 

Παίζουμε με το παιδί παιχνίδια με ρόλους. Κάποια παραδείγματα είναι ότι παίζουμε με το παιδί σχολείο, μαγαζί κτλ

Επιτραπέζια παιχνίδια

Σε μεγαλύτερες ηλικίες και συγκεκριμένα στην σχολική ηλικία μπορούμε να παίξουμε επιτραπέζια παιχνίδια όπως: taboo για παιδιά, πες βρες.

Εναλλακτικά μπορούμε να φτιάξουμε δικά μας αυτοσχέδια επιτραπέζια με απλές ερωτήσεις από την καθημερινότητα του παιδιού.

Να σημειωθεί πως εάν σας προβληματίζει η εξέλιξη της προφορικής έκφρασης του παιδιού σας είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε έναν λόγοθεραπευτή για μια αξιολόγηση. Η πρόληψη πάντα βοηθάει!!

Να θυμάστε τέλος να δίνετε ερεθίσματα στα παιδιά σας!!

Λεξιλογίο: Τι Είναι-Τρόποι Ενίσχυσης

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Τι είναι το λεξιλόγιο:

Λεξιλόγιο είναι το σύνολο των λέξεων που χρησιμοποιεί κάποιος

Το λεξιλόγιο χωρίζεται σε εκφραστικό λεξιλόγιο και σε αντιληπτικό λεξιλόγιο.

Το εκφραστικό/ παραγωγικό λεξιλόγιο είναι: Το σύνολο των λέξεων που παράγουμε

Το αντιληπτικό λεξιλόγιο είναι: Το σύνολο των λέξεων που μπορούμε να αντιληφθούμε και να κατανοήσουμε.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν το λεξιλόγιο του παιδιού:

Κάποιοι ενδεικτικοί παράγοντες είναι:

• Το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον 
• Το σχολικό περιβάλλον
• Η ιδιοσυγκρασία 

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα κορίτσια έχουν πιο ανεπτυγμένο λεξιλόγιο από τα αγόρια.

Πόσες λέξεις πρέπει να λέει το παιδί ανά ηλικία:

7-12 μηνών: Έχει ένα εκφραστικό λεξιλόγιο 1-3 λέξεις

13-18 μηνών: Έχει ένα εκφραστικό λεξιλόγιο 3-25 λέξεις

19-24 μηνών: Έχει ένα εκφραστικό λεξιλόγιο 50-100

                      Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο πάνω από 300 λέξεις

2-3 ετών: Έχει ένα εκφραστικό λεξιλόγιο 50-250 λέξεις

               Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο πάνω από 500-900 λέξεις

3-4 ετών: Έχει ένα εκφραστικό λεξιλόγιο 800-1500 λέξεις

                Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο 1200-2000 λέξεις

4-5 ετών: Έχει ένα εκφραστικό λεξιλόγιο 900-2000 λέξεις

                'Εχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο 2800 λέξεις και πάνω

5-6 χρονών: Αυξάνει συνεχώς το λεξιλόγιο

                    Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο 12000

Ποια παιχνίδια μπορούν να ενισχύσουν το λεξιλόγιο:

• Παιχνίδια περιγραφής

Κάποια παιχνίδια είναι: "Στο κεφάλι το έχω", "Taboo", αυτοσχέδιο επιτραπέζιο: Βάζω στο μυαλό μου μια λέξη και το παιδί πρέπει να την ανακαλύψει, "ομιλείτε Ελληνικά"

• Παιχνίδια λεκτικής ετοιμότητας

Όπως πχ1: Το ναι-όχι, παίζουμε ένα παιχνίδι και αποφεύγουμε τις συγκεκριμένες λέξεις.

          πχ2: Είμαστε σε ένα χώρο και λέμε να μας πει το παιδί τα πράσινα αντικείμενα, τα στρογγυλά αντικείμενα, τα αντικείμενα που καθόμαστε κτλ

• Συμβολικό παιχνίδι

Μέσω του συμβολικού παιχνιδιού αναπαριστούμε ρόλους και με αυτόν τον τρόπο το παιδί εμπλουτίζει το λεξιλόγιο του.

Μπορούμε να παίξουμε: Κουζινικά, γιατρό, σχολείο και άλλα πολλά.

Φαντασία χρειάζεται!

• Επιτραπέζια παιχνίδια

Ας θυμόμαστε πως  το παιχνίδι είναι εργαλείο και μπορούμε να το χρησιμοποιούμε για να κατακτήσουμε νέες δεξιότητες! Να σημειωθεί ότι οι παραπάνω δραστηριότητες είναι ενδεικτικές και υπάρχουν πάρα πολλές που μπορούμε να κάνουμε!

Ποιος παρεμβαίνει σε δυσκολία λεξιλογίου:

Ο Λογοθεραπευτής: Όσο αφορά τον προφορικό λόγο

Ο Ειδικός Παιδαγωγός: Όσο αφορά τον γραπτό λόγο

Η συνεργασία πάντα βοηθάει!!!

Καλή συνέχεια!

Aλήθειες για τον τραυλισμό

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Με αφορμή την παγκόσμια μέρα του τραυλισμού στις 22/10 και μια φανταστική εικόνα από την πρωτοβουλία προσώπων που τραυλίζουν σκέφτηκα ότι θα ήθελα να έχω κάτι στο προσωπικό μου blog για τον τραυλισμό.

Πάμε να δούμε λίγο κάποιους μύθους και να τις φωτίσουμε με  αλήθειες.

Μύθος: Ο τραυλισμός είναι αρρώστια

Σε καμία περίπτωση ο τραυλισμός ΔΕΝ είναι αρρώστια. Δεν κολλάει και δεν περνάει με φαρμακευτική αγωγή. Ουσιαστικά μιλάμε για μια διαταραχή στη ροή της ομιλίας.

Μύθος: Οι άνθρωποι που τραυλίζουν έχουν νοητική στέρηση

Δεν ισχύει αυτό. Δεν επηρεάζεται ο άνθρωπος νοητικά από τον τραυλισμό. Οι άνθρωποι συνεχίζουν να σκέφτονται κανονικά και να είναι λειτουργικοί στην καθημερινότητα τους, ίσως με ένα περισσότερο άγχος.

Μύθος: Οι άνθρωποι πάντα τραυλίζουν το ίδιο

Εξαρτάται από τις συνθήκες κάτω από τις οποίες βρίσκεται το άτομο. Ο τραυλισμός διαφέρει από στιγμή σε στιγμή, όπως και από άτομο σε άτομο.

Μύθος: Ο τραυλισμός φεύγει σίγουρα

Στον τραυλισμό μπορούμε να επέμβουμε με λογοθεραπεία, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι το άτομο θα το ξεπεράσει.

Μύθος: Ο τραυλισμός εμφανίζεται σε συγκεκριμένα στρώματα

Εμφανίζεται σε όλες τις φυλές ανεξάρτητα από κουλτούρα, γλώσσα, ευφυΐα και κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο.

Μύθος: Για τον τραυλισμό ευθύνονται οι γονείς

Δεν τον προκαλούν οι γονείς, αλλά ο τρόπος με τον οποίο τον αντιμετωπίζουν μπορεί να είναι καθοριστικός.


         

Eπικοινωνιακά και κινητικά στάδια από 0-5 ετών

Συγγραφή: Παπαδοπούλου Ειρήνη

Επιμέλεια: Χατζηεμμανουήλ Αδριανή

Επικοινωνιακά και κινητικά στάδια από 0-5 ετών

Ο ερχομός ενός νέου παιδιού στην οικογένεια είναι από τα πιο χαρμόσυνα νέα που μπορούν να βιώσουν δύο γονείς. Πολλές φορές όταν η γέννηση ενός παιδιού είναι πρωτόγνωρη εμπειρία για τους γονείς εκτός από την απεριόριστη χαρά που βιώνουν αναρωτιούνται και ανησυχούν για τις επικοινωνιακές και κινητικές δεξιότητες του. Παρακάτω αναγράφονται ενδεικτικά τα ορόσημα κατά την ανάπτυξη του παιδιού από την γέννηση του έως και πέντε ετών. 

Επικοινωνιακά Ορόσημα 0-5 ετών:

1 μηνός: αναγνωρίζει ορισμένους ήχους, στρέφεται προς την κατεύθυνση οικείων φωνών

3 μηνών: αρχίζει να μιμείται κάποιους ήχους, χαμογελά στο άκουσμα κάποιας οικείας φωνής, αναγνωρίζει γνωστά αντικείμενα και πρόσωπα

7 μηνών: ανταποκρίνεται στο όνομα του, αρχίζει να ανταποκρίνεται στο όχι, διακρίνει τα συναισθήματα από τον τόνο της φωνής, ανταποκρίνεται στους ήχους, χρησιμοποιεί τη φωνή για να εκφράσει χαρά η λύπη

1 -2 ετών: ξεκινάει να λέει μαμά /μπαμπά  προσπαθεί να μιμηθεί λέξεις, χρησιμοποιεί επιφωνήματα, απαντά σε απλά λεκτικά αιτήματα, δίνει όλο και μεγαλύτερη προσοχή στην ομιλία, κατονομάζει αντικείμενα ή εικόνες, αναγνωρίζει τα ονόματα από οικεία

πρόσωπα, αντικείμενα ή μέρη του σώματος, χρησιμοποιεί απλές φράσεις, χρησιμοποιεί προτάσεις με δύο έως τέσσερις λέξεις,  ακολουθεί απλές οδηγίες, επαναλαμβάνει λέξεις που ακούει σε συνομιλίες

3- 5 ετών: σχηματίζει φράσεις από 3 λέξεις και πάνω, θέτει σύντομες ερωτήσεις, χρησιμοποιεί τον πληθυντικό αριθμό, επαναλαμβάνει απλά τραγουδάκια, κατονομάζει χρώματα, ζητάει να πάει τουαλέτα, σχεδόν όλες τις φορές που το χρειάζεται, κατανοεί έννοιες (ίδιο-διαφορετικόό), έχει κατακτήσει βασικούς κανόνες γραμματικής, μιλάει με αρκετή σαφήνεια και μπορούν να το κατανοήσουν οι ξένοι, εξιστορεί μέρος ιστορίας, αφηγείται ιστορίες, χρησιμοποιεί σωστή μορφοσυντακτική δομή στο λόγο του, λέει το όνομα του και μπορεί να παρέχει προσωπικές πληροφορίες

Κινητικά Ορόσημα 0-5 ετών

1 μηνών: κάνει σπασμωδικές, τρεμάμενες ωθήσεις του χεριού, κρατάει τα χέρια σε σφιχτή γροθιά, παρουσιάζει ισχυρά αντανακλαστικά κινήσεων

3 μηνών: σηκώνει το κεφάλι και το στήθος όταν βρίσκεται μπρούμυτα, ανοίγει και κλείνει τα χέρια, φέρνει τα χέρια του στο στόμα, παρατηρεί και χτυπάει κρεμασμένα αντικείμενα, χτυπάει και κουνάει παιχνίδια με τα χέρια του

7 μηνών: κάθεται με τα χέρια του και στη συνέχεια χωρίς υποστήριξη από αυτά, στηρίζει όλο το βάρος του στα πόδια, φτάνει αντικείμενα με το ένα χέρι, μεταφέρει αντικείμενα από χέρι σε χέρι

1-2 ετών: μένει σε καθιστή θέση, χωρίς βοήθεια, παίρνει στάση μπουσουλήματος, προσπαθεί να σταθεί όρθιο, περπατά κρατώντας έπιπλα, κάνει 2-3 βήματα όρθιο μέχρι να πέσει, πιάνει αντικείμενα με τα δάχτυλα του, βγάζει και βάζει αντικείμενα σε κουτί, περπατά μόνο του, μεταφέρει παιχνίδια ενώ περπατά, αρχίζει να τρέχει, κλωτσάει

μπάλα, ανεβαίνει και κατεβαίνει σκάλες, κάνει μουτζούρες αυθόρμητα, χτίζει πύργο με τουβλάκια, χρησιμοποιεί το ένα χέρι περισσότερο από το άλλο

3-5 ετών: τρώει μόνο του (αν και κάποιες φορές λερώνεται), ανοίγει την πόρτα, κρατάει το ποτήρι με το ένα χέρι, ζωγραφίζει ένα άτομο με 2 έως 4 μέρη

σώματος, χρησιμοποιεί ψαλίδι, ζωγραφίζει κύκλους και τετράγωνα, αρχίζει να αντιγράφει κάποια κεφαλαία γράμματα, στέκεται στο ένα πόδι, κινείται πρός τα εμπρός και πίσω με ευκινησία, προσπαθεί να πιάσει μια μπάλα που πετάμε προς το μέρος του, κάνει κούνια, σκαρφαλώνει μόνος του, κάνει τούμπες, ντύνεται και ξεντύνεται, χρησιμοποιεί κουτάλι και πιρούνι, αρχίζει να γράφει το όνομα του

Αυτό που οφείλουμε να θυμόμαστε γονείς και θεραπευτές, είναι ότι κάθε παιδί έχει

τους δικούς του ρυθμούς ανάπτυξης σε κάθε τομέα. Σε κάθε περίπτωση τα παραπάνω ορόσημα είναι ενδεικτικά και η απουσία κάποιων από τα παραπάνω δεν αποτελεί κριτήριο για διάγνωση διαταραχής. Τέλος,  θα πρέπει να αποφεύγουμε τις συγκρίσεις  και να αποδεχτούμε  ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και διαφορετικό και αυτό που χρειάζεται περισσότερο απ’ όλα είναι την ανιδιοτελή αγάπη της οικογένειας του.

Κατηγορίες Διγλωσσίας

Γράφει η Μεχραλιέβα Ελμίρα

Πάρνηθος 9 και Μουστακάτου 6

Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2102440094 -  6973167150 

Τι είναι η διγλωσσία;

Όλα τα άτομα που χρησιμοποιούν ενεργά τη δεύτερη (τρίτη κλπ) γλώσσα θεωρούνται δίγλωσσα. Συνήθως, τα δίγλωσσα άτομα είναι και διαπολιτισμικά (δυο κουλτούρες). 
Τα παιδιά που εκτίθενται σε δύο γλώσσες κατά τα πρώτα τέσσερα χρόνια της ζωής τους έχουνε πάρα πολλές πιθανότητες να γίνουν δίγλωσσα, δηλαδή φυσικοί ομιλητές και των δύο γλωσσών, άρα και με τις δύο γλώσσες ως μητρικές.

Ποίες είναι οι κατηγορίες της διγλωσσία στα παιδιά;

Στα παιδιά η διγλωσσία χωρίζεται σε δύο κυρίως κατηγορίες: την ταυτόχρονη και τη διαδοχική ή επάλληλη διγλωσσία.

Στην ταυτόχρονη διγλωσσία το παιδί μεγαλώνει με δυο γλώσσες από τη γέννησή του ή έρχεται σε επαφή με μια δεύτερη γλώσσα πριν τα τρία έτη ζωής. Σε αυτή την περίπτωση το παιδί έχει αρχικά ένα αδιαφοροποίητο γλωσσικό σύστημα. Καθώς μεγαλώνει το παιδί, οι δύο γλώσσες αρχίζουν να διαχωρίζονται αν και υπάρχει κάποια “σύγχυση” (π.χ. στη συντακτική δομή της πρότασης). Μέχρι τη σχολική ηλικία, οι δύο γλώσσες έχουν κατακτηθεί και είναι εντελώς μοναδικές. Το παιδί είναι σε θέση να χρησιμοποιεί και τις δυο γλώσσες άπταιστα.

Στη διαδοχική ή επάλληλη διγλωσσία, το παιδί μαθαίνει μια δεύτερη γλώσσα αφού έχει ήδη αναπτύξει σε μεγάλο βαθμό την πρώτη. Για παράδειγμα, ένα παιδί που μιλάει ρώσικα και εκτίθεται πρώτη φορά στα ελληνικά όταν πάει νηπιαγωγείο.
Στην περίπτωση της διαδοχικής διγλωσσίας φαίνεται να μεσολαβεί και μια ”περίοδος σιωπής”. Είναι μια χρονική περίοδος κατά την οποία το άτομο που μαθαίνει μια δεύτερη γλώσσα ακούει και μαθαίνει, αλλά μιλάει λίγο. Συνήθως, αυτό συμβαίνει όταν η πρώτη γλώσσα αντικαθίσταται απότομα από τη δεύτερη γλώσσα και μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στη γνωστική και γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού.

Kαθυστέρηση Λόγου

Γράφει η Μεχραλιέβα Ελμίρα

Τι είναι η καθυστέρηση λόγου;
Πως μπορούμε να αναπτύξουμε τον λόγο;
Σε ποια ηλικία η ομιλία πρέπει να είναι κατανοητή;

Η εκμάθηση της γλώσσας είναι μια εξελικτική διαδικασία που ξεκινά πολύ νωρίς. Το παιδί γεννιέται με τη φυσική προδιάθεση για την κατάκτηση της γλώσσας που ομιλείται στο περιβάλλον όπου μεγαλώνει.

Η σημαντικότερη ηλικία για την ανάπτυξη της γλώσσας είναι από  2  έως 4,5χρονών. 

Στην περίοδο αυτή το παιδί μαθαίνει να αρθρώνει τα φωνήματα, να συνδυάζει τα φωνήματα στις λέξεις , να δημιουργεί  προτάσεις και να εμπλουτίζει με πολύ γρήγορο ρυθμό το λεξιλόγιό του. 

Το παιδί στην ηλικία των 4 έως 5 χρονών πρέπει να έχει μια κατανοητή ομιλία.

Σε ποιες περιπτώσεις μιλάμε για καθυστέρηση λόγου;

Πολλά παιδιά δεν ακολουθούν τα τυπικά στάδια της γλωσσικής εξέλιξης. Ένα παιδί μπορεί να έχει καθυστέρηση λόγου όταν πλησιάζει την ηλικία των τριών ετών και παρουσιάζει κάποιες από τις παρακάτω δυσκολίες:
• δεν μπορεί να γίνει κατανοητό από τους άλλους
• λέει μόνο συλλαβές ή λίγες λέξεις
• δεν κατανοεί απλές ερωτήσεις
• δεν ακολουθεί απλές εντολές
• δείχνει αυτό που θέλει για να επικοινωνεί
• δυσκολεύεται να μιμηθεί λέξεις ή φράσεις που ακούει
• δε σχηματίζει προτάσεις δύο ή τριών λέξεων
• το λεξιλόγιο του είναι περιορισμένο

Η καθυστέρηση λόγου μπορεί να εμφανιστεί στα παιδιά που δεν λαμβάνουν αρκετά λεκτικά ερεθίσματα, εμφανίζουν προβλήματα ακοής, έχουν συναισθηματική διαταραχή, παρουσιάζουν διαταραχές της ομιλίας (π.χ. τραυλισμός), έχουν γενική νοητική μειονεξία ή εγκεφαλική βλάβη (π.χ. νοητική υστέρηση, σύνδρομα).

Πως μπορούμε να βοηθήσουμε στη σωστή ανάπτυξη του λόγου;
• Μιλάμε αργά, καθαρά και ήρεμα
• Διαβάζουμε πολλά παραμύθια
• Εξηγούμε για το τι κάνουμε και γιατί
• Απαντάμε στις ερωτήσεις του παιδιού
• Μιλάμε ο καθένας με τη σειρά του
• Παίζουμε με διάφορα εκπαιδευτικά παιχνίδια
• Πηγαίνουμε βόλτα με το παιδί και περιγράφουμε που πάμε και τι υπάρχει γύρω μας

Πάρνηθος 9 και Μουστακάτου 6 Mενίδι

Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2102440094 ,6973167150 

Eιδική Γλωσσική Διαταραχή

Γράφει η Μεχραλιέβα Ελμίρα

Λογοθεραπεύτρια 

Η Ειδική Γλωσσική Διαταραχή (ΕΓΔ) αποτελεί μια σημαντική διαταραχή της προφορικής γλωσσικής ικανότητας που δε συνοδεύεται από νοητική υστέρηση, εμφανή νευρολογική βλάβη ή διαταραχή ακοής. Τα παιδιά με ΕΓΔ αντιμετωπίζουν μια μεγάλη ποικιλία προβλημάτων τόσο σε γλωσσικό όσο και σε γνωστικό επίπεδο. Η ΕΓΔ είναι παρούσα από τη γέννηση και δεν προκαλείται σε ηλικία δύο ή τριών ετών ως αποτέλεσμα κάποιας ασθένειας ή κάπου ψυχολογικού τραύματος (Leonard, 2000).

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των παιδιών με ΕΓΔ είναι η καθυστέρηση στα στάδια ανάπτυξης του λόγου. Τα παιδιά με ΕΓΔ αργούν στην κατάκτηση των πρώτων λέξεων. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η μέση ηλικία κατάκτησης των πρώτων λέξεων για τα παιδιά με τη συγκεκριμένη διαταραχή είναι οι 23 μήνες, ενώ για τα φυσιολογικά αναπτυσσόμενα παιδιά είναι οι 11 μήνες. Παρομοίως, οι πρώτοι συνδυασμοί λέξεων σε παιδιά με ΕΓΔ εμφανίζονται περίπου σε ηλικία 37 μηνών, ενώ σε φυσιολογικά παιδιά σε ηλικία 17 μηνών (Trauner & συν. 1995).

Η οργάνωση του λόγου είναι ανεπαρκής τόσο σε γραμματικό όσο και σε συντακτικό επίπεδο. Η συντακτική δομή που χρησιμοποιούν τα παιδιά με ΕΓΔ είναι απλοποιημένη. Χρησιμοποιούν απλές προτάσεις, οι οποίες μπορεί να είναι και συντακτικά λανθασμένες. Παραλείπουν συνδέσμους, αόριστες αντωνυμίες, ενώ στον αυθόρμητο λόγο τους χρησιμοποιούν τις κύριες συντακτικές κατηγορίες (υποκείμενο, ρήμα, αντικείμενο) (Leonard, 2000). Στον τομέα της γραμματικής μορφολογίας παρουσιάζουν προβλήματα που σχετίζονται με τη χρήση των άρθρων, τον πληθυντικό των ουσιαστικών, τις αντωνυμίες, την κατάληξη του αόριστου. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να είναι από παραλείψεις, μέχρι αντικαταστάσεις ή λανθασμένη χρήση των παραπάνω (Bliss, 1989).

Τα παιδιά με ΕΓΔ παρουσιάζουν προβλήματα στην άρθρωση και στη φωνολογία. Αρκετά παιδιά δυσκολεύονται στην παραγωγή ενός ήχου ή μιας ομάδας ήχων, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η καταληπτότητα της ομιλίας. Επιπλέον, το φωνολογικό σύστημα των παιδιών αυτών μπορεί να είναι ανοργάνωτο και να χρησιμοποιούν στην ομιλία τις φωνολογικές διεργασίες, όπως αντικατάσταση ενός φωνήματος με κάποιο άλλο, αντιμεταθέσεις συλλαβών σε μια λέξη, παραλείψεις συλλαβών, συγχύσεις ήχων σε μια λέξη.

Όσον αφορά το περιεχόμενο, τα παιδιά με ΕΓΔ χρησιμοποιούν λιγότερες ιδέες και έννοιες, έχουν φτωχό και ανακριβές λεξιλόγιο. Έχουν δυσκολία με την εκμάθηση καινούργιων λέξεων και ο λόγος τους χαρακτηρίζεται από προβλήματα εύρεσης και ανάκλησης ή γνώσης μίας λέξης και από αντικαταστάσεις λέξεων.
Η κατανόηση του λόγου στα παιδιά με ΕΓΔ είναι καλύτερη από την έκφραση. Σε γενικές γραμμές αντιλαμβάνονται το λόγο, αλλά χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να επεξεργαστούν μια πληροφορία. Δυσκολεύονται περισσότερα στην κατανόηση σύνθετων εντολών, μεγάλων σε μήκος προτάσεων, αφηρημένων εννοιών και χώρο-χρονικών εννοιών.

Τα παιδιά με ΕΓΔ φαίνεται ότι παρουσιάζουν κάποιους περιορισμούς και στον τομέα της πραγματολογίας, που αφορά τις επικοινωνιακές χρήσεις της γλώσσας. Έχει βρεθεί ότι τα παιδιά με ΕΓΔ όσον αφορά στις πράξεις του λόγου (ευχαριστία, προειδοποίηση, άρνηση, έκφραση συγχαρητήριων, ερώτηση κλπ) έχουν μειωμένες επιδώσεις . Ακόμη, τα παιδιά με ΕΓΔ σε αρκετές περιπτώσεις δίνουν απαντήσεις σε ερωτήσεις οι οποίες είναι συνήθως εκτός θέματος, δημιουργώντας έτσι προβλήματα στη φυσιολογική επικοινωνιακή τους σχέση με τους γύρω τους. Επίσης, τα παιδιά με ΕΓΔ ξεκινούν συνομιλίες πιο εύκολα με συνομηλίκους παρά με ενηλίκους και καταφέρνουν καλύτερα όταν έχουν να μιλήσουν σε έναν παρά σε πολλούς συνομιλητές, ενώ παράλληλα τα καταφέρνουν καλύτερα όταν έχουν να μιλήσουν σε ένα παρά σε πολλούς συνομιλητές (Fey & Leonard, 1984).

Πάρνηθος 9 και Μουστακάτου 6

Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2102440094 ,6973167150 

Διάσπαση προσοχής – υπερκινητικότητα και λογοθεραπεία

Γράφει η Μεχραλιέβα Ελμίρα

Λογοθεραπεύτρια

Η διάσπαση προσοχής, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα έχουν αντίκτυπο  στη γενικότερη λεκτική επικοινωνία του παιδιού με ΔΕΠΥ.

Τα προβλήματα λόγου και ομιλίας σχετίζονται με τα ελλείμματα στις ανώτερες γνωστικές λειτουργίες, οι οποίες απαιτούνται για την οργάνωση της σκέψης και της συμπεριφοράς. 

Ο λόγος των παιδιών με ΔΕΠΥ είναι ανοργάνωτος και η ομιλία τους μπορεί να χαρακτηρίζεται από  αρθρωτικά λάθη.

Είναι δύσκολο για τα συγκεκριμένα παιδιά:
• Να συγκεντρωθούν
• Να ακολουθούν οδηγίες
• Να περιμένουν τη σειρά τους για να απαντήσουν
• Να διηγηθούν ένα συμβάν
• Να δώσουν αρκετές πληροφορίες στο συνομιλητή

Η λογοθεραπευτική παρέμβαση στοχεύει:
• Στην αύξηση συγκέντρωσης
• Στην οργάνωση εκφραστικού λόγου
• Στην αποκατάσταση συντακτικών και γραμματικών λαθών
• Στην ανάπτυξη λογικής σκέψης
• Στην αντιμετώπιση αρθρωτικών δυσκολιών

Διγλωσσία και Γλωσική Ανάπτυξη του Παιδιού

Γράφει η Ελμίρα Μεχραλίεβα

Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2102440094 - 6973167150 
Ιστιοσελίδα: http://logoped.gr/
Πάρνηθος 9 και Μουστακάτου 6 
Μενίδι. 
(κοντά στην εκκλησία του Αγίου Βλάσση)

Πολλοί γονείς ανησυχούν μήπως η διγλωσσία προκαλεί κάποιου είδους αναπτυξιακού προβλήματος στο παιδί τους (π.χ. δυσκολίες στη γλωσσική και γνωστική ανάπτυξη). Παλιές έρευνες υποστήριζαν ότι η διγλωσσία έχει αρνητικές επιπτώσεις στη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού. 
Τώρα πιστεύεται ότι παιδιά μέσης νοημοσύνης μαθαίνουν μία δεύτερη γλώσσα σχετικά εύκολα. Όσο πιο νωρίς ξεκινήσει η δίγλωσση εκπαίδευση, τόσο πιο πιθανό είναι ότι το παιδί θα γίνει ένας ικανός δίγλωσσος, ώστε να μεταβαίνει από τη μία γλώσσα στην άλλη εύκολα και χωρίς προσπάθεια. Η διγλωσσία μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη γνωστική ευελιξία, και κατά συνέπεια θα μπορούσε να ενδυναμώσει τη νοημοσύνη.

Τα δίγλωσσα παιδιά προέρχονται στην πλειοψηφία τους από μικτές οικογένειες ή οικογένειες μεταναστών, που για λόγους ένταξης στην κοινωνία ή για τη διατήρηση της μητρικής/πατρικής καταγωγής τους, διατηρούν την επαφή και με τις δύο γλώσσες.
Τα παιδιά που εκτίθενται σε δύο γλώσσες κατά τα πρώτα τέσσερα χρόνια της ζωής τους έχουνε πάρα πολλές πιθανότητες να γίνουν δίγλωσσα, δηλαδή φυσικοί ομιλητές και των δύο γλωσσών, άρα και με τις δύο γλώσσες ως μητρικές.

Η ανάπτυξη της δεύτερης γλώσσας εξαρτάται από:
• Την ηλικία εκμάθησης της δεύτερης γλώσσας. Όσο μικρότερο είναι το παιδί, τόσο πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά μαθαίνει τη δεύτερη γλώσσα.
• Την ποσότητα έκθεσης στη δεύτερη γλώσσα. Ένα παιδί που εκτίθεται στη δεύτερη γλώσσα σε καθημερινή βάση μέσα από την τηλεόραση και τη συναναστροφή με μεγαλύτερους συνομηλίκους θα παρουσιάζει ένα πολύ πιο αναπτυγμένο σύστημα επικοινωνίας από ένα παιδί που χρησιμοποιεί τη δεύτερη γλώσσα μόνο π.χ. στην παιδική χαρά.
• Την ποιότητα έκθεσης στη δεύτερη γλώσσα. Ένα παιδί μπορεί να χρησιμοποιεί της ελληνική γλώσσα σε καθημερινή βάση, αλλά η ποιότητα των ελληνικών να είναι κακή (π.χ. ένας γονιός που μιλάει σπαστά ελληνικά).
• Το βαθμό της φωνητικής και δομικής ομοιότητας με τη μητρική γλώσσα. Για παράδειγμα, το παιδί που μαθαίνει Αλβανικά και Ελληνικά (φωνητικά και δομικά παρόμοιες γλώσσες) πιθανόν να του είναι πιο εύκολο συγκριτικά με το παιδί που μαθαίνει Κινέζικα και Ελληνικά (φωνητικά και δομικά διαφορετικές γλώσσες) (Καμπανάρου, 2008).

Ποιος είναι ο ρόλος του λογοθεραπευτή στη διγλωσσία;
Οι διαταραχές στην ανάπτυξη του λόγου μπορεί να εμφανιστούν τόσο στα μονόγλωσσα όσο και στα δίγλωσσα παιδιά. Όταν ένα δίγλωσσο παιδί παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα στην ανάπτυξη του λόγου πρέπει οπωσδήποτε να γίνει αξιολόγηση γλωσσικών ικανοτήτων του παιδιού και στις δυο γλώσσες, ώστε να αποκτηθούν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τη συνολική ικανότητα του παιδιού. Ο λογοθεραπευτής πρέπει να έχει κατάλληλη εκπαίδευση και την εμπειρία, ώστε να χειριστεί τα δίγλωσσα παιδιά.
Στην περίπτωση που το δίγλωσσο παιδί παρουσιάζει διαταραχές στο λόγο (π.χ. γλωσσική καθυστέρηση) οι ειδικοί συμβουλεύουν τους γονείς να διακόψουν τη χρήση μιας γλώσσας (συνήθως του σπιτιού). Με βάση την αξιολόγηση ο λογοθεραπευτής σχεδιάζει και προσαρμόζει το θεραπευτικό πρόγραμμα στις ανάγκες κάθε παιδιού. Η λογοθεραπευτική παρέμβαση στα δίγλωσσα παιδιά στοχεύει στην επαρκή κατάκτηση μίας γλώσσας αρχικά. Οι γονείς δεν πρέπει να θεωρήσουν τη διακοπή χρήσης μιας γλώσσας ως μια μόνιμη κατάσταση, αλλά να προσπαθήσουν να βρουν την κατάλληλη ευκαιρία για να ξανά εισάγουν τη δεύτερη γλώσσα.

Μεχραλιέβα Ελμίρα

Λογοθεράπευτρια

Αναπτυξιακά στάδια επικοινωνίας στη βρεφική και νηπιακή ηλικία

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Ποια είναι τα αναπτυξιακά στάδια επικοινωνίας στη βρεφική και νηπιακή ηλικία;

Όλα τα παιδιά περνάνε από τα ίδια στάδια επικοινωνίας;

Που μπορεί να απευθυνθεί ένας γονιός όταν ανησυχεί;

Ας αρχίσουμε να βλέπουμε σιγά-σιγά τα στάδια.

Έως 12 μηνών το παιδί θα πρέπει:

• Να αντιδρά σε ήχους και να στρέφεται σε αυτούς,όταν τους ακούει

• Να έχει βλεμματική  επαφή με τους κύριους φροντιστές

• Να αναγνωρίζει τις φωνές των γονιών του

• Να χαμογελά 

• Να ανταποκρίνεται στο όνομά του

Έως 2 χρονών το παιδί θα πρέπει:

• Να υπακούει και να εκτελεί απλές εντολές

• Να χρησιμοποιεί 2 λέξεις για να σχηματίσει φράσεις

• Να επικοινωνεί με τους φροντιστές του και με τους "σημαντικούς άλλους" καθώς το λεξιλόγιο του  διαθέτει στη φαρέτρα του 20-50 λέξεις

• Να αναδύονται μορφές παιχνιδιού όπως:μοναχικό, συμβολικό.

Έως 3 χρονών το παιδί θα πρέπει:

• Να κάνει και να απαντάει σε ερωτήσεις

• Να δημιουργεί απλές προτάσεις και να εκφράζει τις ανάγκες του

• Να παρακολουθεί ένα διάλογο

• Να ξεφυλλίζει βιβλία και παραμύθια

Έως 4 χρονών το παιδί θα πρέπει:

• Να γίνεται κατανοητό από ανθρώπους που δεν το γνωρίζουν

• Να δημιουργεί προτάσεις ορθές συντακτικά και γραμματικά

• Να διηγείται τις ιστορίες και τις εμπειρίες  του

• Να συμμετέχει σε διάλογο

Ας μην ξεχνάμε ότι η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη!! Εάν παρατηρήσουμε κάτι που μας ανησυχεί στην επικοινωνία του παιδιού μας είναι καλό να απευθυνθούμε σε λογοθεραπευτή ώστε να μας δώσει τις πρώτες οδηγίες.

Κάθε παιδί είναι μοναδικό!Έχει τις δικές του ανάγκες και τον δικό του ρυθμό! Αποφεύγετε τις συγκρίσεις!

Φωνολογική επίγνωση

Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Τι είναι η φωνολογική επίγνωση;
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να την αναπτύξουν;

Η φωνολογική επίγνωση είναι η ικανότητα του παιδιού να αναγνωρίζει  ήχους-γράμματα φθόγγους που αποτελείται μια λέξη, τόσο προφορικά όσο και γραπτά.

Η προφορική φωνολογική επίγνωση συνίσταται  στα παρακάτω:

• Πως ξεκινάει η λέξη
• Πως τελειώνει η λέξη
• Από ποια γράμματα αποτελείται η λέξη
• Να μπορεί να βρει μια λέξη που αρχίζει/τελειώνει από συγκεκριμένα γράμματα 
• Να αναγνωρίζει την διαδικασίας της  ομοιοκαταληξίας

Η γραπτή φωνολογική επίγνωση αποτελείται από τα παρακάτω:

• Να μπορεί να συνθέτει γραπτά συλλαβές (Πα-Τα κτλ)
• Να γνωρίζει να γράφει τα γράμματα(μικρά και κεφαλαία)
• Να μπορεί να κάνει τις συλλαβές λέξεις
• Να προσθέτει και να αφαιρεί μέρος των λέξεων

Να σημειωθεί ότι αρχικά αναπτύσσετε η προφορική φωνολογική επίγνωση και στη συνέχεια η γραπτή. Η προφορική φωνολογική επίγνωση αναδύεται στη προσχολική ηλικία και η γραπτή στη πρώτη σχολική ηλικία.

Οι ειδικότητες που ασχολούνται με την φωνολογική επίγνωση είναι ο λογοθεραπευτής και ο ειδικός παιδαγωγός. 

Να επισημανθεί, ότι η συνεργασία των ειδικοτήτων είναι απαραίτητη, εάν προκύψουν δυσκολίες στον τομέα αυτό.

Οι γονείς θα μπορούσαν να ακολουθήσουν τις παρακάτω οδηγίες για την ανάπτυξη της φωνολογικής επίγνωσης:

• Παίξτε με το παιδί σας παιχνίδι με τις λέξεις. Πχ: Βρες μου 5 λέξεις που ξεκινάνε απο πα ή βρες μου 3 λέξεις που τελειώνουν σε ακι. Θα ήταν χρήσιμο να αφήνετε και το παιδί να σας δίνει οδηγίες για να βρείτε και εσείς λέξεις. Θα μπορούσατε να απαντάτε και λάθος, ώστε να αναπτύξετε την κριτική σκέψη του παιδιού.

• Παλαμάκια. Πείτε στο παιδί μια λέξη και πείτε του να σας βρει πόσες συλλαβές έχει. Ξεκινάμε με δισύλλαβες λέξεις και στη συνέχεια αυξάνουμε το επίπεδο συλλαβών.

• Ξεφυλλίστε μαζί με το παιδί σας βιβλία και περιοδικά ώστε να έρθει σε επαφή με γράμματα και λέξεις.

• Ακούστε παιδικά τραγούδια μαζί με τα παιδιά και πείτε του ποιηματάκια. Έρευνες, έχουν δείξει ότι τα παιδιά που από την ηλικία των 3 ετών ακούν παιδικά τραγούδια,  έχουν καλύτερες επιδόσεις στη  φωνολογική επίγνωση και μια πιο επιτυχημένη εκμάθηση γραφής και ανάγνωσης.

• Κυνήγι χαμένου θησαυρού. Κρύψετε γράμματα μέσα στο σπίτι και πείτε στο παιδί  αρχικά να τα ανακαλύψει και στη συνέχεια να σας τα γράψει με ένα χρωματιστό μαρκαδόρο σε έναν ασπροπίνακα ή σε μεγάλες κόλλες Α4 με διαφορετικούς μαρκαδόρους. Θα είχε ενδιαφέρον να συμμετέχει και αδερφός-αδερφή αν υπάρχει στην οικογένεια.

• Δώστε στο παιδί να πλάθει με την πλαστελίνη γράμματα, και σε ένα επόμενο στάδιο βάλτε του να δημιουργήσει λέξη.

Να θυμάστε ότι μέσω του παιχνιδιού επιτυγχάνεται η μάθηση!