Σχολικές προτάσεις για παιδιά που αντιμετωπίζουν θέματα όρασης

 Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Παρακάτω σου παραθέτω σχολικές προτάσεις και υποστηρικτικές πρακτικές για παιδιά με προβλήματα όρασης (μερική ή ολική απώλεια), ώστε να συμμετέχουν ισότιμα στη σχολική ζωή.

🎯 1. Παιδαγωγικές Προσαρμογές

• ✅ Προφορικές οδηγίες να δίνονται ξεκάθαρα και με υπομονή.

• ✅ Χρήση ανάγλυφου υλικού, braille, μεγάλων γραμμάτων ή ψηφιακών βοηθημάτων (ανάλογα με το παιδί).

• ✅ Παροχή περισσότερου χρόνου σε εργασίες/διαγωνίσματα.

• ✅ Αντικατάσταση οπτικών δραστηριοτήτων με ακουστικές ή απτικές.

🧰 2. Τεχνικά Μέσα και Υποστηρικτικά Εργαλεία

• 🖥️ Μεγεθυντές οθόνης ή λογισμικά ανάγνωσης κειμένου (π.χ. JAWS, NVDA).

• 🔊 Ηχητικά βιβλία ή ηλεκτρονικά έγγραφα προσβάσιμα με screen readers.

• 🖨️ Εκτυπώσεις με μεγάλο μέγεθος γραμματοσειράς (τουλάχιστον 18–20 pt) η εξειδικευμένα σχολικά βιβλία

• 🟠 Braille εκτυπωτές (αν ο μαθητής διαβάζει Braille).

• 🎧 Ακουστικά για την παρακολούθηση περιεχομένου με αφήγηση.

🪑 3. Περιβαλλοντικές Προσαρμογές

• ✔️ Τοποθέτηση του παιδιού κοντά στον πίνακα (αν βλέπει μερικώς).

• ✔️ Σταθερός και ασφαλής προσανατολισμός μέσα στην τάξη (οργάνωση θρανίων, χωρίς εμπόδια).

• ✔️ Καλή φωτιστική υποστήριξη – ούτε πολύ σκοτεινά, ούτε έντονο φως.

• ✔️ Αποφυγή θορύβων και περιττών μετακινήσεων που μπερδεύουν τον προσανατολισμό και αν είναι εφικτό η αίθουσα να είναι σε ισόγειο. 
  
  

🤝 4. Κοινωνική και Συναισθηματική Υποστήριξη

• 📚 Ενημέρωση της τάξης (με έγκριση της οικογένειας) για τη δυσκολία, με στόχο την ευαισθητοποίηση και την αποδοχή.

• 🧠 Συνεργασία με ειδικό παιδαγωγό, σχολικό ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό.

• 👫 Δημιουργία ομάδων υποστήριξης και συμμαθητών-βοηθών.

• 🧩 Συμμετοχή σε όλες τις σχολικές δραστηριότητες – με προσαρμογές όπου χρειάζεται.

👨‍🏫 5. Συνεργασία με Ειδικούς & Φορείς

• 🔗 Συνεργασία με το ΚΕΔΑΣΥ, τους ειδικούς εκπαιδευτικούς, και δομές όπως το Εθνικό Κέντρο Τυφλών ή το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (ΚΕΑΤ).

• ✍️ Εκπόνηση εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος (ΕΕΠ).

📌 Σημείωση

Κάθε παιδί με προβλήματα όρασης έχει διαφορετικές ανάγκες: άλλοι βλέπουν λίγο, άλλοι καθόλου, άλλοι προτιμούν απτικά υλικά, άλλοι ακουστικά. Η συνεργασία με το ίδιο το παιδί και την οικογένεια είναι ο πιο αξιόπιστος οδηγός.

Πως μπορεί ένας μαθητής να ακολουθήσει τους σχολικούς κανόνες στο Γυμνάσιο;

 Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Στο γυμνάσιο, οι μαθητές βρίσκονται σε μια μεταβατική ηλικία (συνήθως 12–15 ετών), όπου αρχίζουν να διεκδικούν περισσότερη αυτονομία, αλλά ταυτόχρονα χρειάζονται σαφή πλαίσια και καθοδήγηση. Για να ακολουθήσει ένας μαθητής τους κανόνες στο γυμνάσιο, είναι σημαντικό να ενισχύσουμε τόσο την κατανόηση της σημασίας των κανόνων όσο και την εσωτερική του πειθαρχία.

✅ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ για το πώς μπορεί να ακολουθήσει κανόνες στο γυμνάσιο:

1. Κατανόηση των κανόνων και του σκοπού τους

• Συζήτηση για το “γιατί υπάρχουν οι κανόνες” – όχι ως “απαγορεύσεις”, αλλά ως τρόποι να λειτουργεί σωστά μια κοινότητα.

• Παρουσίαση με παραδείγματα από την καθημερινότητα (π.χ. “Αν όλοι μιλούσαμε ταυτόχρονα, θα μπορούσαμε να μάθουμε;”).

2. Ανάληψη ευθύνης

• Ενθάρρυνση του μαθητή να αναγνωρίζει τις συνέπειες της συμπεριφοράς του.

• Ενίσχυση αυτοκριτικής σκέψης με ερωτήσεις όπως:
  ➤ “Πώς ένιωσαν οι άλλοι όταν έκανα αυτό;”
  ➤ “Τι θα μπορούσα να κάνω διαφορετικά;”

3. Καθορισμός προσωπικών στόχων

• Ο μαθητής μπορεί να θέσει μικρούς, προσωπικούς στόχους, όπως:
  ✔ Να μην αργώ στο μάθημα
  ✔ Να σηκώνω το χέρι για να μιλήσω
  ✔ Να ολοκληρώνω τις εργασίες στην ώρα τους

4. Συμμετοχή στη διαμόρφωση των κανόνων

• Αν επιτρέπεται, εμπλοκή των μαθητών στη δημιουργία κανόνων τάξης. Όταν οι μαθητές νιώθουν ότι έχουν λόγο, σέβονται περισσότερο τους κανόνες.

5. Καθημερινή υπενθύμιση με θετικό τρόπο

• Π.χ. πίνακας τάξης με θετικά μηνύματα:
  ✔ “Σέβομαι τον χώρο και τους ανθρώπους”
  ✔ “Συνεργάζομαι με την ομάδα μου”

6. Υποστήριξη από εκπαιδευτικούς και γονείς

• Συστηματική συνεργασία σχολείου-οικογένειας.

• Ξεκάθαρη και κοινή στάση απέναντι σε παραβάσεις κανόνων.

7. Μοντέλο σωστής συμπεριφοράς

• Ο ίδιος ο εκπαιδευτικός ή οι μεγαλύτεροι μαθητές λειτουργούν ως πρότυπα.

• Δείξε σεβασμό και συνέπεια, και ο μαθητής θα το μιμηθεί.

Θυμηθείτε πως σε αυτές τις ηλικίες είναι σημαντικά τα παιχνίδια ρόλων!!

Θαύματα σίγουρα δεν γίνονται αλλά όλοι μαζί μπορούμε να βάλουμε ένα λιθαράκι

Η Δυσλεξία επηρεάζει τα μαθηματικά;

 Γράφει η Παπαδοπούλου Ειρήνη

Ναι, η δυσλεξία μπορεί να επηρεάσει τα μαθηματικά, αν και δεν επηρεάζει όλους τους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο. Η κύρια δυσκολία της δυσλεξίας σχετίζεται με τη γλώσσα (ανάγνωση, γραφή, ορθογραφία), όμως μπορεί να επηρεάσει και τα μαθηματικά μέσα από διάφορες πτυχές, κυρίως όταν τα μαθηματικά απαιτούν γλωσσική κατανόηση ή μνήμη.

Πώς η δυσλεξία επηρεάζει τα μαθηματικά:

1. Ανάγνωση και κατανοήση προβλημάτων κειμένου: Τα προβλήματα π.χ. «Η Μαρία έχει 3 μήλα...» μπορεί να είναι δύσκολα λόγω της ανάγνωσης και της κατανόησής  τους.

2. Μνήμη εργασίας: Οι μαθητές με δυσλεξία συχνά έχουν δυσκολίες στη συγκράτηση πληροφοριών στο μυαλό τους για μικρό χρονικό διάστημα, κάτι που επηρεάζει διαδικασίες όπως η εκτέλεση βημάτων σε μια αριθμητική πράξη ή το να μάθουν την προπαίδεια.

3. Διαχείριση συμβόλων: Τα μαθηματικά περιλαμβάνουν σύμβολα, αριθμούς και τύπους. Η δυσκολία στην αναγνώριση ή αντιστροφή τους (όπως το 6 με το 9, ή το + με το x) μπορεί να προκαλέσει σύγχυση.

4. Οργάνωση στον χώρο: Ορισμένα παιδιά με δυσλεξία έχουν και δυσκολίες στον προσανατολισμό στον χώρο, κάτι που δυσκολεύει την κατανόηση γραφημάτων, πινάκων ή τη σωστή στοίχιση αριθμών.

5. Ορολογία: Οι μαθηματικοί όροι μπορεί να είναι δύσκολοι στην κατανόηση ή απομνημόνευση (π.χ. διαιρέτης, πηλίκο).

6. Σύγχυση στις λογικομαθηματικές έννοιες: Μπορεί τα παιδιά να μπερδεύονται σε έννοιες όπως αριστερά-δεξιά, πάνω-κάτω.
   
   

Όχι όλοι οι μαθητές με δυσλεξία έχουν δυσκολία στα μαθηματικά

Κάποιοι μαθητές με δυσλεξία έχουν ισχυρές οπτικοχωρικές ή λογικομαθηματικές ικανότητες και μπορεί να τα πάνε πολύ καλά στα μαθηματικά, ειδικά όταν δεν απαιτείται έντονη γλωσσική επεξεργασία.