Mύθοι και αλήθειες για τον Αυτισμό

Γράφει η Αδριανή Χατζηεμμανουήλ 

Λογοθεραπεύτρια και Επιστημονική Υπεύθυνη του Κέντρου Θεραπευτικής Παρέμβασης «Λέξημα» στη Μυτιλήνη 

Τηλ επικοινωνίας: 2251055109

O Αυτισμός σύμφωνα με το DSM- V ορίζεται πλέον ως Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος και περιγράφεται από ποικίλα χαρακτηριστικά. Στις μέρες μας είναι μια λέξη που την ακούμε  όλο και πιο συχνά και η οποία συνοδεύεται με σκέψεις, ιδέες , απόψεις και εμπειρίες. Ας δούμε λοιπόν ποιοι ισχυρισμοί  από αυτούς που ακούμε αντικατοπτρίζουν την αλήθεια.

ΜΥΘΟΣ:  Οι άνθρωποι με αυτισμό έχουν νοητική υστέρηση.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Συχνά ο αυτισμός συνοδεύεται τόσο με εξαιρετικές ικανότητες όσο και με δυσκολίες. Αρκετοί άνθρωποι με αυτισμό παρουσιάζουν κανονικό ή αρκετά υψηλό δείκτη νοημοσύνης (IQ) και εξαιτίας αυτού έχουν ιδιαίτερη κλήση σε μαθηματικά, μουσική και διάφορες θετικές επιστήμες.

ΜΥΘΟΣ: Τα άτομα με αυτισμό δε θέλουν φίλους.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Αν κάποιος στο περιβάλλον σας έχει αυτισμό πιθανότατα δυσκολεύεται στην κοινωνικοποίηση του , παράγοντας που επηρεάζει σημαντικά την αλληλεπίδραση του με τους υπόλοιπους.  Μπορεί να δείχνει ντροπαλός ή μη φιλικός αλλά αυτό συμβαίνει γιατί δυσκολεύεται να μεταδώσει την ανάγκη του για επικοινωνία με τον τρόπο που το κάνετε εσείς.

ΜΥΘΟΣ: Οι άνθρωποι με αυτισμό δεν έχουν ή δεν εκφράζουν συναισθήματα .

ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο αυτισμός δεν καθιστά το άτομο ανίκανο να νιώσει ή να εκφράσει τα συναισθήματα του , απλώς το άτομο αυτό εκφράζεται με διαφορετικό τρόπο από αυτούς που γνωρίζουμε εμείς.

ΜΥΘΟΣ: Τα άτομα με αυτισμό δεν καταλαβαίνουν τα συναισθήματα των άλλων.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο αυτισμός επηρεάζει την ικανότητα του ατόμου να κατανοεί τη μη λεκτική διαπροσωπική επικοινωνία. Έτσι για παράδειγμα, τα άτομα αυτά μπορεί να μην αναγνωρίζουν την «γλώσσα του σώματος» ή τον σαρκασμό , αλλά όταν τα συναισθήματα μεταδίδονται πιο αναλυτικά είναι πολύ πιο πιθανό να νιώσουν συμπάθεια ή συμπόνια για τους άλλους.

ΜΥΘΟΣ:  Οι άνθρωποι με αυτισμό που δεν έχουν προφορικό λόγο, δεν τον κατανοούν   και έχουν σοβαρή διανοητική καθυστέρηση.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Η απουσία προφορικού λόγου στα άτομα αυτά δεν αποτελεί προϋπόθεση για την ύπαρξη νοητικής υστέρησης. Οι άνθρωποι με αυτισμό μπορούν να κατανοήσουν τους υπολοίπους και να επικοινωνούν μαζί τους με εναλλακτικές μορφές επικοινωνίας που είτε έχουν διδαχθεί από λογοθεραπευτές είτε έχουν αναπτύξει από μόνοι τους (πχ. επικοινωνία μέσω εικόνων ή συμβολισμών)

ΜΥΘΟΣ: Τα άτομα με αυτισμό αποφεύγουν την βλεμματική επαφή και γίνονται αγενή σκόπιμα.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Η απουσία βλεμματικής επαφής στο στάδιο της επικοινωνίας δε θεωρείται απαραίτητα ότι είναι σημάδι αγένειας. Συχνά τα άτομα με αυτισμό το βρίσκουν πολύ δύσκολο και επίπονο να διατηρούν το βλέμμα τους στο συνομιλητή τους.

ΜΥΘΟΣ: Ο αυτισμός προκαλείται από την κακή ανατροφή του παιδιού από τους γονείς.

ΑΛΗΘΕΙΑ:  Τη δεκαετία του ’50, υπήρχε μία θεωρία που ονομαζόταν «η υπόθεση της ψυχρής μητέρας» ( Refrigerator mother Hypothesis) , η οποία υποστήριζε ότι  ο αυτισμός προκαλείται από μητέρες που ήταν ανίκανες να μεταδώσουν αγάπη και ζεστασιά στα παιδιά τους. Αυτή η θεωρία έχει καταρριφθεί εδώ και πολλά χρόνια , γύρω στα τέλη της δεκαετίας  του 70. Ο τρόπος που μεγαλώνει ένα παιδί δεν αποτελεί αιτία εμφάνισης του Αυτισμού, καθώς πρόκειται  για μία εκ γενετής κατάσταση.

ΜΥΘΟΣ: Ο αυτισμός είναι αποτέλεσμα μίας συναισθηματικής διαταραχής ή άγχους.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο αυτισμός είναι μία δια βίου νευροαναπτυξιακή διαταραχή. Ωστόσο πολλοί άνθρωποι με αυτισμό παρουσιάζουν συχνά διαταραχές άγχους ή συναισθηματικές διαταραχές.

ΜΥΘΟΣ:Ο αυτισμός εμφανίζεται μόνο στα αγόρια.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο αυτισμός μπορεί να διαγνωστεί και στα δυο φύλα (αγόρια και κορίτσια). Παρά το γεγονός αυτό, στατιστικές έρευνες έχουν δείξει ότι  στα τέσσερα παιδιά με αυτισμό τα τρία είναι αγόρια. Επίσης σύμφωνα με έρευνα που έχει διεξάγει η NAS  ( National Autistic Society) το 2012, ισχυρίζεται ότι είναι δυσκολότερο να δοθεί διάγνωση στα κορίτσια.

ΜΥΘΟΣ: Μπορεί να διαγνωστεί κάποιος με αυτισμό μόνο κατά την παιδική ηλικία.

ΑΛΗΘΕΙΑ:  Η διάγνωση αυτισμού μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία, καθώς όπως προαναφέρθηκε είναι μια δια βίου διαταραχή.  Η διάγνωση μπορεί να βοηθήσει το άτομο να κατανοήσει γιατί αισθάνεται διαφορετικά από τους υπόλοιπους . Ωστόσο κάποιοι άνθρωποι ζούνε με αυτισμό για όλη τους τη ζωή χωρίς να έχουν διαγνωστεί.

ΜΥΘΟΣ: Ο αυτισμός είναι μόνο μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή και δεν συνυπάρχει με άλλες διαταραχές ή δυσκολίες.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Έρευνες έχουν δείξει ότι πολλοί άνθρωποι με αυτισμό μπορεί να παρουσιάζουν και γαστροεντερικές δυσκολίες, τροφικές ευαισθησίες  και άλλες αλλεργίες. Επίσης ο αυτισμός ενδέχεται να συνυπάρχει  με διαταραχές όπως Σύνδρομο Down, Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ), επιληψίες ή μαθησιακές δυσκολίες.

ΜΥΘΟΣ: Οι άνθρωποι με αυτισμό είναι όλοι ίδιοι.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο αυτισμός είναι μια διαταραχή ο οποίος περιγράφεται από ένα  ευρύ φάσμα που περικλείει  πολλά διαφορετικά χαρακτηριστικά (γι’ αυτό και ορίζεται ως Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος ή ΔΑΦ). Το να ξέρουμε ένα άτομο με αυτισμό σημαίνει αυτό ακριβώς «ξέρουμε ΕΝΑ άτομο με αυτισμό». Οι δυσκολίες ή οι ικανότητες αυτού του ατόμου δεν είναι ενδεικτικές για την σκιαγράφηση ενός άλλου ανθρώπου με αυτισμό.

ΜΥΘΟΣ: Τα χαρακτηριστικά του αυτισμού που παρουσιάζουν κάποιοι άνθρωποι είναι παροδικά και με το χρόνο θα εξαφανιστούν.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Έρευνες έχουν δείξει ότι ο αυτισμός πηγάζει από βιολογικούς και γενετικούς παράγοντες που επηρεάζουν την εγκεφαλική ανάπτυξη και είναι μία δια βίου κατάσταση. Ωστόσο έχει αποδειχτεί ότι η έγκαιρη παρέμβαση από επαγγελματίες υγείας μπορεί να βελτιώσει αρκετά το επίπεδο ανάπτυξης του ατόμου με αυτισμό.

ΜΥΘΟΣ: Τα  στατιστικά εμφάνισης του αυτισμού αυξάνονται σταθερά τα τελευταία 40 χρόνια.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο βαθμός εμφάνισης του αυτισμού έχει αυξηθεί κατά 600% τα τελευταία 20 χρόνια. Το 1975 έρευνα έδειξε ότι  1 στις 1.500 γεννήσεις ήταν παιδί με αυτισμό ενώ το 2009 η αναλογία είχε αλλάξει σε  1 στις 110 γεννήσεις . Σήμερα επιδημιολογικές έρευνες στην Αμερική αναφέρουν ότι 1 στις 88 γεννήσεις διαγιγνώσκονται με αυτισμό.

ΜΥΘΟΣ: Όλα τα παιδιά με αυτισμό πηγαίνουν σε ειδικό σχολείο.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Τα περισσότερα παιδιά με αυτισμό φοιτούν σε σχολείο γενικής εκπαίδευσης είτε με τη βοήθεια παράλληλης στήριξης είτε χωρίς αυτήν. Ωστόσο παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού και παρουσιάζουν χαμηλό επίπεδο λειτουργικότητας φοιτούν σε σχολείο ειδικής εκπαίδευσης , προκειμένου να λάβουν την εκπαίδευση με διαφορετικό τρόπο που θα είναι περισσότερο κατανοητός για τα ίδια.

ΜΥΘΟΣ: Τα άτομα με αυτισμό είναι ανίκανα να εργαστούν.

ΑΛΗΘΕΙΑ:  Στις μέρες μας υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες για την επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων με αυτισμό. Υπάρχουν φορείς που στηρίζουν τα άτομα αυτά τόσο στην εκπαίδευσή τους  σε κάποια σχολή όσο και στην επαγγελματική τους αποκατάσταση με απώτερο σκοπό την αυτονομία και ανεξαρτησία τους.  

ΜΥΘΟΣ: Οι άνθρωποι με αυτισμό δεν θα μπορούν να επιτύχουν τίποτα στη ζωή τους.

ΑΛΗΘΕΙΑ: Κάποιοι από τους πιο επιτυχημένους και δημιουργικούς ανθρώπους στο κόσμο   θεωρείται ότι είχαν αυτισμό, όπως ο Μότσαρτ και ο Νιούτον. Τα άτομα με αυτισμό μπορεί  να παρουσιάζουν επίπεδα συγκέντρωσης , αξιοπιστίας και ακρίβειας ανώτερα από  ότι διαθέτουν οι υπόλοιποι άνθρωποι.

Πηγές: www.autismspeaks.org

             www.autism.org.uk